ویﮑﯽ‌ﭘﺪیﺎ یﮑﯽ از مهم‌ترین ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻓﻀﺎی ﻣﺠﺎزی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ویﺮایﺶ ﺗﻘﺮیﺒﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮﮐﺴﯽ در ﻫﺮ ﻣﻮردی را دارد و ویﮋﮔﯽﻫﺎی داﻧﺸ‌ﻨﺎﻣﻪﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ و ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪﻫﺎ را در ﺧﻮد ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﻫﺪف ویﮑﯽ‌ﭘﺪیﺎ اﻧﺘﺸﺎر اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت آزاد ﺑﺮای ﻋﻤﻮم اﺳﺖ. ﺑﺎ ایﻦ ﺣﺎل ایﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ‌ﭘﺬیﺮی ﻧﯿﺰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﯽ‌اﻋﺘﻤﺎدی ﺑﺴﯿﺎری از اﻓﺮاد نسبت به آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان یﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﻃﻼﻋﺎت شده ‌است. اﮔﺮﭼﻪ ﺗﻼش‌ﻫﺎی زیﺎدی ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان در ﻣﻮرد اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺤﺘﻮا ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، اﻣﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ چه میزان ایﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﯽ‌ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ روی این ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗأﺛﯿﺮگذار باشد
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ایﻨﮑﻪ ﺳﻼﻣﺖ روان ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ و ﺗﻨﯿﺪه در زﻧﺪﮔﯽ اﮐﺜﺮ اﻓﺮاد اﺳﺖ، ﺣﺪود 80 درﺻﺪ از ﮐﺎرﺑﺮان ایﻨﺘﺮﻧﺖ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ در مورد ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﺳﻼﻣﺖ، از ایﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮای جست‌وجوی اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‌ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ایﻦ جست‌وجوﻫﺎ عموماً ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻼﺋﻢ، ﺑﯿﻤﺎری‌ﻫﺎ و درﻣﺎن اﺳﺖ. اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﯽ ﻣﻌﻤﻮلاً ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻧﻼیﻦ در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ و افراد مبتلا به اختلالات روان‌پزشکی، خانواده و مراقبان ایشان نیز از این اطلاعات به طور معمول استفاده می‌کنند [1 ,2 ,3].
با وجود استفاده روز‌افزون از اینترنت به عنوان یک منبع اطلاعاتی، کیفیت و صحت این اطلاعات همیشه مورد بحث بوده است. مطالعات ﻧﺸﺎن داده‌اند 55 ﻣﻮرد از 79 ﻣﻮرد، ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻃﻼﻋﺎت را مناسب ارزیابی نمی‌کنند. اﮔﺮﭼﻪ داﻣﻨﻪ دﻗﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ اطلاعات در حوزه‌های مختلف متفاوت بوده است. ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﺗﺎ 90 درﺻﺪ از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رژیﻢ ﻏﺬایﯽ و ﺗﻐﺬیﻪ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ. در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ 5 درﺻﺪ از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮارد ﺳﺮﻃﺎن ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ [4]. همچنین نتایج ارزیابی‌ها در حوزه سلامت روان ﻧﺸﺎن داده است ﮐﻪ در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺿﻌﯿﻒ ﺑﻮده اﺳﺖ [5, 6].
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت، ﺑﺮرﺳﯽ‌ﻫﺎ و آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ‌ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗ و ﻋﻤﻮﻣﺎً ﭘﺎیﯿﻦ را از وب‌ﺳﺎیﺖ ویﮑﯽ‌ﭘﺪیﺎ در ﺧﺼﻮص ﺳﻼﻣﺖ روان ﮔﺰارش می‌دﻫﻨﺪ. بر اساس جست‌وجوی انجام‌شده توسط ما در ﻣﻮرد ویﮑﯽ‌ﭘﺪیﺎی ﻓﺎرﺳﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‌ای در ﻣﻮرد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﺘﻮای آن و ﺑﻪ‌ﺧﺼﻮص در زﻣﯿﻨﻪ ﺑﻬﺪاﺷﺖ روان اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ جست‌وجو در ﺣﻮزه‌ﻫﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺖ روان در ویﮑﯽ‌ﭘﺪیﺎ می‌توان ﺑﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﮐﻤﯿﺖ ﭘﺎیﯿﻦ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﭘﯽ ﺑﺮد. از آﻧﺠﺎ که ویﮑﯽ‌ﭘﺪیﺎ یﮑﯽ از مهم‌ترین ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺎرﺑﺮان است، ﻫﺪف اﺻﻠﯽ نامه ﺣﺎﺿﺮ، گزارش مختصر تلاش نویسندگان برای ارﺗﻘﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﻣﺤﺘﻮای ویﮑﯽ‌ﭘﺪیﺎی ﻓﺎرﺳﯽ در ﺣﻮزه ﺳﻼﻣﺖ روان است ﺗﺎ از ایﻦ ﻃﺮیﻖ ﻗﺪﻣﯽ در ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎی داﻧﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺣﻮزه ﺳﻼﻣﺖ روان ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻨﺒﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه ﺑﺮای ﻋﻤﻮم ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد.
در این راستا، ابتدا با مرور محتوای سایت ویکی‌پدیا توسط تعدادی از نویسندگان که روان‌پزشکان و روان‌شناسان عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران هستند، اختلالاتی که نیاز به ایجاد صفحه داشتند یا باید مطالب آن‌ها کامل یا ویرایش می‌شد مشخص شد. بر اساس این جست‌وجو مشخص شد، بسیاری از صفحات مرتبط با سلامت روان وجود دارد، ولی بیشتر آن‌ها ناقص و یا دارای اطلاعات نادرست بود. بنابراین تعداد صفحاتی که باید ایجاد می‌شد، بسیار کمتر از صفحات نیازمند ویرایش بود. سپس در جلسه‌ای با حضور صاحب‌نظران حوزه سلامت روان، شامل روان‌پزشکان و روان‌شناسان، مواردی که دارای اولویت بیشتری بود و مواردی که نیاز به اصلاحات اساسی به علت خطاهای فاحش داشت مشخص شد. همچنین در تمام طول این روند این نکته مدنظر قرار گرفت که موارد انتخاب‌شده با شیوع بالاتر و میزان نیاز جامعه به آگاهی بیشتر در مورد آن‌ها در اولویت باشد.
محتوای بسیاری از صفحات ارتقا‌یافته بسیار ناقص و در حد چند خط یا یک پاراگراف بود. موضوعاتی که بیشتر مورد توجه قرار گرفت شامل داروها و اختلالات روان‌پزشکی با شیوع بیشتر بود. صفحات تکمیل‌شده داروها شامل موارد مختلفی از جمله معرفی دارو، موارد مصرف، نکات مصرف در شیردهی، راهنمای مصرف، مکانیسم اثر، تداخلات دارویی، علائم بیش‌مصرفی یا قطع ناگهانی، عوارض جانبی و تداخلات دارویی بود. در صفحات مرتبط با بیماری‌ها و اختلالات روان‌پزشکی این موارد تصحیح و ویرایش شد: تعریف اختلال، شامل علائم و نشانه‌ها، شیوع، عوامل ایجادکننده‌، معیارها، مکانیسم‌های ایجاد‌کننده و نحوه مدیریت. تمامی موارد بر اساس معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالال روان‌پزشکی (ویرایش پنجم DSM-5 ) و مقاله‌های به‌روز مرتبط با حوزه مدنظر اصلاح شد. درمجموع  101 صفحه ایجاد، بررسی و یا اصلاح شد که از این بین، 6 مورد صفحات جدید ایجاد شد و 95 مورد صفحات موجود قبلی اصلاح و ارتقا پیدا کرد. از مواردی که صفحات جدید ایجاد شد، می‌توان به موضوع‌های کمک‌های اولیه روان‌شناختی‌، اضطراب مزمن، کج‌خلقی‌، اختلال تبدیلی‌، اختلال اضطراب بیماری و اختلال ذخیره‌سازی اشاره کرد. مثال‌هایی از مواردی که اطلاعات قبلی ویرایش شدند، شامل درمان با شوک الکتریکی، اعتیاد به کافئین، اختلال دوقطبی، اختلال سلوک‌، اختلال وسواسی‌جبری‌، زوال عقل‌، قماربازی‌، روان آشفتگی‌، سندرم پیش از قاعدگی‌، اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه، اُتیسم، اختلال بیش‌فعالی نقص توجه، اسکیزوفرنی و داروهایی چون، فلوکستین‌، سیتالوپرام، اس سیتالوپرام‌، سرترالین‌، داروهای آنتی‌سایکوتیک و داروهای تثبیت‌کننده خلق بود و درنهایت مطالبی که علی‌رغم اصلاح توسط ادمین‌های ویکی‌پدیا حذف شدند این موارد بود: اختلال مصرف حشیش، اعتیاد به کافئین، روانگردان، اختلال مصرف تنباکو، اختلال مصرف الکل و ضدافسردگی.
با توجه به اینکه هنوز بسیاری از موضوع‌ها و مطالب مرتبط با حوزه سلامت روان نیازمند به‌روزرسانی است، لزوم ارتقای کمی و کیفی بیشتر ویکی‌پدیای فارسی همچنان احساس می‌شود. همچنین نیازمند مطالعاتی هستیم تا به صورت جامع وضعیت کمی و کیفی محتوای ویکی‌پدیای فارسی و همچنین میزان اعتماد جامعه به آن را ارزیابی کند.
البته اعمال تغییرات در صفحات نیازمند آموزش‌های اولیه است و برای تازه‌کاران مشکلات فراوانی در فرایند ارتقای صفحات رخ می دهد که از محدودیت‌های موجود است. از جمله این مشکلات می‌توان به دشوار بودن حذف کردن مطالبی که به منابعی هر چند نادرست ارجاع داده‌اند، واگردان کردن برخی تغییرات توسط کاربرانی که در گذشته آن صفحات را ویرایش یا ایجاد کرده‌اند، یا توسط ادمین‌های ویکی‌پدیا اشاره کرد. آشنا کردن دانشجویان تحصیلات تکمیلی با نحوه به‌روزرسانی صفحات ویکی‌پدیا یا ایجاد صفحات جدید می‌تواند ویکی‌نویس‌های بسیاری را برای نسل آینده علمی کشور تربیت کند و درنتیجه منبع مناسبی برای ارتقای سواد سلامت مردم در اختیار قرار دهد. 

ملاحظات اخلاقی
حامی مالی
حامی مالی این پژوهش دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان می‌باشد..

مشارکت نویسندگان
مفهومسازی، روش‌شناسی: کمال‌زاده، شالبافان، آرزومندان، شریعت، اعتبار سنجی، تحلیل، تحقیق و بررسی: شیردل، صالحی ، آرامی‌نیا، منابع، نگارش پیش‌نویس، ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: شیردل، بصری‌سازی، نظارت، مدیریت پروژه: شیردل، شریعت، تامین مالی: شریعت.

تعارض منافع
این مقاله تعارض منافع ندارد.

References
1.Jahnson B. Introduction to psychiatry mental health nursing.Vthed. Philadelphia; Lippincott Williams and wilkings; 2002.
2.Powell J, Clarke A. Internet information-seeking in mental health: Population survey. The British Journal of Psychiatry. 2006; 189(3):273-7. [DOI:10.1192/bjp.bp.105.017319] [PMID]
3.Ybarra ML, Suman M. Help seeking behavior and the Internet: A national survey. International Journal of Medical Informatics. 2006; 75(1):29-41. [DOI:10.1016/j.ijmedinf.2005.07.029] [PMID]
4.Khazaal Y, Chatton A, Cochand S, Hoch A, Khankarli MB, Khan R, et al. Internet use by patients with psychiatric disorders in search for general and medical informations. Psychiatric Quarterly. 2008; 79(4):301-9. [DOI:10.1007/s11126-008-9083-1] [PMID]
5.Eysenbach G, Powell J, Kuss O, Sa ER. Empirical studies assessing the quality of health information for consumers on the world wide web: A systematic review. JAMA. 2002; 287(20):2691-700 [DOI:10.1001/jama.287.20.2691] [PMID]
6.Reavley NJ, Jorm AF. The quality of mental disorder information websites: A review. Patient Education and Counseling. 2011; 85(2):e16-25. [DOI:10.1016/j.pec.2010.10.015] [PMID].