Mendeley  

Zotero  

Farrahi H, Gharraee B, Oghabian M A, Zare R, Pirmoradi M R, Najibi S M et al . Psychometric Properties of the Persian Version of Patient Health Questionnaire-9. IJPCP 2021; 27 (2) :248-263
URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-3200-fa.html

اهداف پرسش‌نامه 9 آیتمی سلامت بیمار (PHQ-9) از مقیاس‌های پرکاربرد در حوزه غربالگری، تشخیص و پایش درمان افسردگی است. تا کنون چهار مطالعه در ایران برخی ویژگی‌های روان‌سنجی آن را در جمعیت بیماران جسمی و روان‌پزشکی مورد بررسی قرار داده‌اند؛ با این وجود، برخی ابعاد روان‌سنجی آن هنوز به اندازه کافی ارزیابی نشده و در جمعیت دانشجویی مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی جنبه‌های بیشتری از ویژگی‌های روان‌سنجی PHQ-9 در ایران با تمرکز بر جمعیت دانشجویی بود.
مواد و روش ها در قالب یک مطالعه توصیفی، 463 دانشجوی دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان در سال تحصیلی 98-1397 از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و مقیاس‌های پژوهش را تکمیل کردند. برای بررسی پایایی نسخه فارسی PHQ-9 از دو شیوه همسانی درونی و بازآزمایی با فاصله دو هفته استفاده شد. اعتبار سازه آن در نمونه دانشجویان، با استفاده از تحلیل‌های عاملی اکتشافی و تأییدی مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور بررسی اعتبار همگرا از ویراست دوم پرسش‌نامه افسردگی بک (BDI-II)، خرده‌مقیاس افسردگی مقیاس 21 آیتمی افسردگی، اضطراب، استرس (DASS-21)، خرده‌مقیاس روان‌رنجورخویی پرسش‌نامه پنج‌عاملی نئو (NEO-FFI) و خرده‌مقیاس عاطفه منفی مقیاس‌های عاطفه مثبت و عاطفه منفی (PANAS) استفاده شد. همچنین برای بررسی اعتبار افتراقی از خرده‌مقیاس گشودگی NEO-FFI و خرده‌مقیاس عاطفه مثبت PANAS استفاده شد.
یافته ها طبق نتایج، ضریب آلفای کرونباخ 0/856 و ضریب همبستگی درون‌طبقه‌ای 0/869 به ترتیب نشان‌دهنده همسانی درونی و پایایی بازآزمایی بالای PHQ-9 بودند. تحلیل عاملی اکتشافی حاکی از آن بود که تمام سؤالات در یک عامل قرار گرفته و 47/59 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کنند. تحلیل عاملی تأییدی نشان داد همه سؤالات به یک عامل مربوط می‌شوند. همبستگی مثبت PHQ-9 با BDI-II (r=0/769)، خرده‌مقیاس روان‌رنجورخویی NEO-FFI (r=0/508)، خرده‌مقیاس افسردگی DASS-21 (r=0/647) و خرده‌مقیاس عاطفه منفی PANAS (r=0/430) نشان‌دهنده اعتبار همگرا و همبستگی منفی آن با خرده‌مقیاس عاطفه مثبت PANAS (r=-0/444) بیانگر اعتبار افتراقی‌اش بود، در حالی که با خرده‌مقیاس گشودگی NEO-FFI (r=0/116) رابطه معنی‌داری را نشان نداد.
نتیجه گیری درمجموع، از یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت که PHQ-9 به عنوان ابزاری کوتاه این قابلیت را دارد که در حوزه‌های بالینی و پژوهشی به منظور غربالگری، تشخیص و پایش درمان افسردگی بالینی و/یا زیربالینی در جمعیت دانشجویی مورد استفاده قرار گیرد.