چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی روش‌های درمانی چندوجهی لازاروس، عقلانی ـ عاطفی الیس، آرام‌سازی و دارونما بر کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان اجرا شد.

روش: از مراجعان مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی دانش‌آموزان آموزش و پرورش شهر تهران و مراکز خدمات مشاوره‌ای مرکز ملی جوانان در سطح شهر تهران 83 نفر دانش‌آموز دبیرستانی مبتلا به اضطراب امتحان انتخاب و با استفاده از روش تصادفی ساده در پنج گروه درمانی زیر گنجانده شدند: چندوجهی لازاروس (17نفر)، عقلانی ـ عاطفی الیس (17نفر)، آرام‌سازی (18نفر)، دارونما (15نفر)، و گروه گواه (16نفر). پس از اعمال ده جلسه درمان بر هر یک از گروه‌ها به‌صورت هفته‌ای دو جلسه و هر جلسه 50 دقیقه، دوباره مقیاس اضطراب امتحان روی آزمودنی‌ها اجرا شد.

یافته‌ها: تحلیل داده‌ها با استفاده از طرح آزمایشی پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون چندگروهی و تحلیل واریانس نشان داد که هر چهار روش درمانی در کاهش اضطراب امتحان اثربخش‌تر از گروه گواه بوده است. بین روش درمان چندوجهی لازاروس و روش عقلانی ـ عاطفی الیس تفاوت معنی‌داری دیده نشد. روش درمان چندوجهی لازاروس از روش‌های آرام‌سازی، دارونما و گروه گواه در کاهش اضطراب امتحان به‌طور معنی‌داری اثربخش‌تر بود. بین روش درمانی آرام‌سازی و روش دارونما در کاهش اضطراب امتحان تفاوت معنی‌داری دیده نشد.

نتیجه: هر چهار روش درمانی در درمان اضطراب امتحان به‌طور معنی‌داری اثربخش‌تر از گروه گواه بود.