مقدمه
پورنوگرافی یا هرزه‌نگاری به هرگونه محتوای صریح و واضح جنسی گفته می‌شود که به‌صورت چاپ‌شده یا تصویر حاوی ارائه فعالیت‌ها یا اندام جنسی است تا مخاطب را ازنظر جنسی تحریک کند [1, 2]. میزان و روش مصرف پورنوگرافی با ظهور اینترنت به‌طور چشم‌گیری دستخوش تغییر شده است، به‌گونه‌ای که ناشناس ماندن و دسترسی آسان به استفاده طیف گسترده‌ای از مطالب پورنوگرافی از هر مکان و در تمام ساعات روزهای هفته منجر شده است [3 ,4]. طی سال‌های گذشته و براساس تحلیل داده‌های ترافیک وب‌سایت‌ها که لوچوک و همکاران در سال 2019 انجام دادند، تخمین زده شده است که بین سال‌های 2004 تا 2016، نسبت کاربران مصرف‌کننده پورنوگرافی آنلاین 310 درصد افزایش یافته است [5] و این رقم با گزارش سالانه سایت پورن‌هاب که اعلام کرده بین سال‌های 2013 تا 2019، تعداد بازدیدهای ثبت‌شده در این وب‌سایت معروف پورنوگرافی از 14/7 به 42 میلیارد نفر افزایش یافته است، مطابقت دارد [6, 7]. 
باتوجه به شیوع بالا و پیامدهای منفی یادشده، انجام مطالعه درزمینه پورنوگرافی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اغلب تحقیقات درزمینه پورنوگرافی بر نرخ شیوع [8, 9]، تأثیرات [10, 11]، عوامل انگیزشی [12] و متغیرهای موقعیتی، زمینه‌ای و شخصی مرتبط با مصرف پورنوگرافی [13، 14، 15] متمرکز شده‌اند. این درحالی است که مطالعات کمی درمورد اینکه مصرف‌کنندگان پورنوگرافی بیشتر از کدام نوع از انواع پورنوگرافی استفاده می‌کنند، صرف‌نظر از اطلاعات منتشرشده سایت‌های پورنوگرافی تحت عنوان «فراوان‌ترین عبارات جست‌وجوشده» یا نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌های کلان مربوط به میلیون‌ها عبارات و تاریخچه، جست‌وجو پورنوگرافی همین سایت‌ها [16, 17] وجود دارد.
یکی از مسائل مرتبط بااستفاده‌از محتوای پورنوگرافی، به اثرات نامطلوبی مربوط می‌شود که محتوای خاص به‌ویژه محتوای خشونت‌آمیز می‌تواند بر جنبه‌های مختلف جنسیت داشته باشد. برای مثال، قرار گرفتن در معرض چنین موادی ممکن است به ایجاد نگرش‌ها و رفتارهای جنسی منفی کمک کند [18, 19]. اگرچه مصرف پورنوگرافی خشونت‌آمیز نسبتاً غیرمعمول است [20]، اما مطالعات نشان داده‌اند مصرف پورنوگرافی خشونت‌آمیز با رفتارهای جنسی خشونت‌آمیز به‌خصوص خشونت کلامی، ارتباط مثبتی دارد [21]. این ارتباط به نگرانی‌های شدیدی درمورد پیامدهای منفی بالقوه مرتبط با مصرف پورنوگرافی منجر شده است. علی‌رغم تحقیقات موجود درمورد تأثیرات منفی پورنوگرافی خشونت‌آمیز، اطلاعات کمی درمورد ترجیحات افراد برای محتوای پورنوگرافی با موضوعات مرتبط به دامنه خشونت تا سلطه، وجود دارد. تحقیقات بیشتر در این زمینه برای درک بهتر دامنه ترجیحات و اثرات بالقوه انواع مختلف پورنوگرافی بر افراد و جامعه مورد نیاز است.
کمبود منابع اطلاعاتی درزمینه انواع پورنوگرافی و ساختارهای نهانی مرتبط با مصرف آن‌ها، چند مشکل اساسی ایجاد می‌کند. اول اینکه اکثر تحقیقات موجود بر دسته‌بندی‌های کلی و مقوله‌های گسترده متمرکز هستند (برای مثال: پورنوگرافی سافتکور در مقابل هاردکور) که به‌صورت تک‌کاربردی و بدون مبنای تجربی ساخته شده‌اند [18، 22]. مورد دوم اینکه معمولاً تحقیقات کنونی در این زمینه فهرستی از انواع مختلف پورنوگرافی را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌دهند و از آن‌ها خواسته می‌شود مشخص کنند کدام نوع پورنوگرافی را در یک بازه زمانی مشخص یا به‌طورکلی بیشتر از سایر انواع تماشا کرده‌اند [12 ,13]. چنین ارزیابی‌هایی فاقد معیار فراوانی نسبی میزان مواجهه با یک نوع خاص پورنوگرافی هستند. به‌عبارت‌دیگر، میزان استفاده از یک نوع خاص پورنوگرافی در یک بازه زمانی مشخص، به‌تنهایی و بدون مقایسه با سایر انواع پورنوگرافی سنجیده می‌شود. اطلاعات حاصل از این دست ارزیابی‌ها را نمی‌توان در تحقیقاتی که هدفشان بررسی الگوی مصرف انواع مختلف پورنوگرافی و ارتباطشان با سایر متغیرهاست، استفاده کرد [23]. 
در راستای رفع محدودیت‌های یادشده دررابطه‌با سنجش انواع پورنوگرافی، مقیاس انواع پورنوگرافی طراحی شده است. این مقیاس، جامع‌ترین لیست انواع پورنوگرافی تدوین‌شده تا به امروز است که توسط هالد و استولهافر و براساس مطالعات هالد [13، 24] و فهرست‌های پرکاربردترین عبارات جست‌وجو یا انواع پورنوگرافی مشاهده‌‌شده که توسط سایت‌های تجاری بزرگ پورنوگرافی دردسترس عموم قرار داده شده‌اند، تهیه شده است [16, 17]. این پرسش‌نامه، سؤالات مربوط به میزان تحریک جنسی با 27 نوع پورنوگرافی (ازقبیل رابطه جنسی مقعدی، رابطه جنسی سه‌نفره، رابطه جنسی زنان همجنس‌گرا و غیره) را ارائه می‌دهد که فرد پاسخ‌دهنده باید اعلام کند به چه میزان با هریک از انواع پورنوگرافی تحریک می‌شود.
بنابر آنچه گفته شد، اطلاعات درزمینه فراوانی واقعی و خودگزارش‌شده، مصرف انواع مختلف پورنوگرافی و همچنین اطلاعات نهفته در الگوی مصرف دسته‌بندی‌های خاص پورنوگرافی، محدود است و ابزارهای کمی هم وجود دارند که به سنجش این دست از اطلاعات بپردازند [25]. از طرفی، ابزارهای موجود محدودیت‌هایی ازقبیل خودگزارشی نبودن، سنجش انواع پورنوگرافی در دسته‌بندی‌های کلی و عدم توجه به جزئیات دارند. مقیاس انواع پورنوگرافی به جهت اینکه تا حدودی محدودیت‌های یادشده را کنار می‌گذارد، ابزار مناسبی در این زمینه به حساب می‌آید و ازآنجایی‌که مقیاسی به زبان فارسی برای سنجش انواع پورنوگرافی نیز وجود ندارد، پژوهش حاضر با هدف تنظیم نسخه فارسی مقیاس انواع پورنوگرافی و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی آن در جامعه ایرانی انجام شد.

روش
مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی است. از بین افراد فعال در شبکه‌های مجازی (واتساپ، اینستاگرام، تلگرام و سایر وب‌سایت‌ها) 500 نفر (از رده سنی 18-49 سال، 318 نفر مرد و 182 نفر زن با میانگین سنی 5/07±‌23/55 سال) به‌صورت دردسترس انتخاب شدند. به‌منظور تخمین حجم نمونه از قاعده کلی پیشنهادشده توسط بنتلر و چو برای برآورد تعداد نمونه در تحقیقات روان‌سنجی استفاده شد [26]. طبق این قانون، 5 تا 15 شرکت‌کننده به ازای تعداد سؤالات، حجم نمونه کافی را به دست می‌دهد. باتوجه‌به 27 آیتم پرسش‌نامه انواع پورنوگرافی تعداد نمونه لازم در دامنه 135 تا 405 نفر در نظر گرفته شد که فرایند نمونه‌گیری تا سرحد رسیدن به تعداد نمونه موردنیاز به‌منظور جبران ریزش ادامه یافت. 
روش نمونه‌گیری در این پژوهش، به‌صورت دردسترس و به‌صورت آنلاین بود و افرادی که از طریق شبکه‌های اجتماعی اطلاع پیدا کردند و داوطلب شرکت در پژوهش بودند، وارد مطالعه شدند. معیار ورود به مطالعه شامل مصرف پورنوگرافی (خودگزارشی)، سن بالای 18 سال و دارا بودن رضایت جهت شرکت در پژوهش بود و شرکت‌کنندگانی که به بیش از 5 درصد از سؤالات پاسخ نداده بودند از مطالعه کنار گذاشته شدند.

ابزار پژوهش
پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی
اطلاعات جمعیت‌شناختی از طریق پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته که شامل اطلاعات مربوط به جنسیت، سن، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال،‌گرایش جنسی و میزان مصرف پورنوگرافی است، جمع‌آوری شد.
میزان مصرف پورنوگرافی با این سؤال که ابتدا معیار ورود به پژوهش هم بود، مطرح شد: «آیا در 30 روز گذشته پورنوگرافی تماشا کرده‌اید؟» پاسخ به‌صورت «بله همیشه»، «بله گاهی» و «خیر» بود. در صورت بلی بودن پاسخ، سؤالات بعدی که مرتبط با میزان و میانگین مصرف در روز/هفته/ماه بود، مطرح می‌شد.

مقیاس انواع پورنوگرافی 
TPS یا مقیاس انواع پورنوگرافی یک ابزار با 27 آیتم است که براساس مطالعات هالد [13، 24] و فهرست‌هایی از بیشترین عبارات مورد جست‌وجو توسط عموم مردم و بیشترین نوع پورنوگرافی مشاهده‌شده [16, 17] در سال 2016 توسط گرت مارتین‌هالد و الکساندر استولهافر طراحی شد [23]. سؤالات این پرسش‌نامه مربوط به میزان تحریک جنسی با 27 نوع پورنوگرافی است که فرد پاسخ‌دهنده پاسخ می‌دهد که به چه میزان با هریک از انواع پورنوگرافی تحریک می‌شود. پاسخ‌ها در یک طیف 5‌ درجه‌ای لیکرت (1=هرگز تا 5 =به مقدار خیلی زیاد) است. در هر آیتم، نمرات بالاتر نشان‌دهنده تحریک بیشتر با آن نوع از پورنوگرافی است. در پژوهش هالد و استولهافر، نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، 3 دسته‌بندی مشترک رابطه جنسی گروهی، رابطه جنسی غیردگرجنس‌گرا و محتوای جریان انحرافی پارافیلیک را در بین 4 گروه‌بندی براساس جنسیت و گرایش جنسی نشان دادند که همسانی درونی بین 0/82 تا 0/85 (مردان دگرجنس‌گرا 0/85=α، مردان غیردگرجنس‌گرا 0/82=α، زنان دگرجنس‌گرا 0/82=α، زنان غیردگرجنس‌گرا 0/85=α) برای این 4 گروه اعلام شد [23]. نمره ابعاد این پرسش‌نامه به‌علت یکسان نبودن تعداد آیتم‌های هر بعد، از محاسبه میانگین پاسخ‌های افراد به سؤالات هر بعد، به دست آمد.
به‌منظور تهیه نسخه فارسی مقیاس انواع پورنوگرافی، از روش ترجمه‌ـ‌بازترجمه استفاده شد. به این منظور ابتدا دو تحصیل‌کرده رشته زبان انگلیسی، پرسش‌نامه یادشده را به فارسی روان ترجمه کردند و سپس متن ترجمه‌شده ویراستاری شد. در مرحله بعد، دو متخصص زبان انگلیسی مجدداً متن ترجمه‌شده را به زبان انگلیسی برگرداندند و هر دو نسخه با هم تطبیق داده شدند. بعد از اطمینان از ترجمه مناسب ابزار به زبان فارسی، روایی محتوایی کیفی آن بررسی شد. به این صورت که نسخه نهایی در اختیار 10 نفر از اعضای هیئت علمی گروه آموزشی روان‌شناسی بالینی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی قرار گرفت تا اصلاحات لازم را اعمال کنند.

مقیاس استفاده مشکل‌ساز از هرزه‌نگاری (پورنوگرافی)
مقیاس استفاده مشکل‌ساز از پورنوگرافی یک ابزار 12 آیتمی است که کر و همکاران در سال 2014 [27] طراحی کذده‌اند. این مقیاس 4 مؤلفه دارد که عبارت‌اند از: مشکلات روان‌شناختی و اجتماعی، تمایل شدید به استفاده، ناتوانی در کنترل و استفاده به‌منظور فرار یا پرهیز از هیجان‌های منفی. برای به دست آوردن نمره هر بعد، نمره عبارات مربوط به آن بعد با هم جمع می‌شود و درنهایت مجموع نمرات ابعاد 4 گانه به‌عنوان نمره کل در نظر گرفته می‌شود. دامنه نمرات از صفر تا 60 متغیر است و نمرات بالا نشان‌دهنده مشکلاتی در آن مقیاس است. ضریب آلفای کرونباخ این زیرمقیاس‌ها را کر و همکاران در سال 2014 در جمعیت نرمال عبری‌زبان اسرائیلی با تعداد نمونه 2353 نفر به‌ترتیب 0/91، 0/86، 0/75 و 0/93 گزارش کرده‌اند [27]. در ایران، اعتباریابی آن را درویش‌ملا و نیک‌منش در نمونه 213 نفری از دانشجویان دانشگاه گیلان بررسی کردند [28]. همسانی درونی بااستفاده‌از آلفای کرونباخ برای عامل‌های نسخه فارسی مقیاس از 0/83 تا 0/89 و برای کل مقیاس 0/85 گزارش شده است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، مدل چهارعاملی نسخه فارسی مقیاس استفاده مشکل‌ساز از هرزه‌نگاری را مورد تأیید قرار داد و تمامی شاخص‌های برازندگی در حد مطلوب و مشابه با نسخه اصلی مقیاس اعلام شد.

روش اجرای پژوهش
این مطالعه مورد تأیید کمیته اخلاق پژوهشی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی قرار گرفت. اصول اخلاقی تماماً در این پژوهش رعایت شد. شرکت‌کنندگان اجازه داشتند هر زمان که مایل بودند از پژوهش خارج شوند. اطلاعات شناسایی شرکت‌کنندگان به‌دلیل حساسیت موضوع پژوهش و روش نمونه‌گیری آنلاین، حتی برای پژوهشگر نیز قابل دسترسی نبود.
لینک پرسش‌نامه پس از ساخت ‌همراه با توضیحات مربوط به هدف پژوهش، حفظ رازداری و عدم دسترسی نویسنده به اطلاعات هویتی هر شرکت‌کننده، محرمانه ماندن پاسخ‌ها و مدت‌زمان اجرا در گروه‌های اینترنتی وابسته به نرم‌افزارهای تلگرام، واتساپ و اینستاگرام پخش شد. افراد کاملاً با میل خود و با آگاهی قبلی وارد لینک شدند و بدون اینکه نیازی به اطلاعات هویتی آن‌ها باشد به پرسش‌ها پاسخ دادند. شرکت‌کنندگان برای شرکت در این پژوهش رضایت‌نامه را تکمیل کردند و سپس به مقیاس انواع پورنوگرافی و مصرف مشکل‌ساز پورنوگرافی پاسخ دادند. از میان جامعه‌ای که قبلاً گفته شد، 1780 نفر به‌صورت داوطلبانه از لینک پرسش‌نامه‌ها بازدید کردند که از این بین 527 نفر به پرسش‌نامه‌ها به‌طور کامل پاسخ دادند و سپس 501 نفر براساس ملاک‌های ورود و خروج به‌عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. یک نفر هم به‌علت داده‌های پرت از مطالعه کنار گذاشته شد و 500 نفر در مطالعه باقی ماندند.

تجزیه‌وتحلیل آماری
به‌منظور تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (میانگین و درصد) و همچنین از روش لاوشه برای بررسی روایی محتوا، از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی برای بررسی روایی سازه، از ضریب همبستگی پیرسون برای سنجش روایی هم‌زمان و از روش آلفای کرونباخ برای بررسی همسانی درونی استفاده شد. داده‌ها بااستفاده‌از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و نرم‌افزار لیزرل نسخه 8/8 تحلیل شدند.

یافته‌ها
از 526 شرکت‌کننده، 33/24 درصد اعلام کردند که در 30 روز گذشته به‌طور همیشگی پورنوگرافی تماشا کرده‌اند. 70/72 درصد از آن‌ها گاهی به تماشای پورنوگرافی نشسته‌اند و 4/95 درصد پورنوگرافی تماشا نکرده‌اند. ازآنجایی‌که تماشای پورنوگرافی از معیارهای ورود به پژوهش بود، 26 نفر به‌دلیل اینکه در 30 روز گذشته پورنوگرافی تماشا نکرده بودند، از مطالعه کنار گذاشته شدند. این مطالعه بر روی 500 نفر انجام شد. از این تعداد، 318 نفر (63/6 درصد) مرد و 375 نفر (75 درصد) مجرد بودند. ازنظر سطح تحصیلات 45/6 درصد دارای تحصیلات لیسانس و ازنظر اشتغال، 66/6 درصد مشغول به تحصیل بودند. درزمینه‌گرایش جنسی، 83 درصد از آن‌ها خود را دگرجنس‌گرا، 1/2 درصد همجنس‌گرا و 15/8 درصد دوجنس‌گرا می‌دانستند.
از 500 نفر تماشاکننده پورنوگرافی، 25/6 درصد اعلام کردند که در 30 روز گذشته همیشه و 74/4 درصد گاهی پورنوگرافی تماشا می‌کردند. کمترین میزان تماشای پورنوگرافی در ماه برای افرادی بود که بین 6 تا 10 بار (17/2 درصد) پورنوگرافی تماشا می‌کردند و بیشترین برای افرادی بود که بین 1 تا 2 بار (39 درصد) پورنوگرافی تماشا می‌کردند.

روایی محتوایی
برای تعیین روایی محتوایی از روش لاوشه استفاده شد. بدین‌صورت که از 10 نفر از متخصصین صاحب‌نظر در این زمینه خواسته شد درمورد ضرورت سؤالات در یک مقیاس لیکرت سه‌تایی نظرات خود را بیان کنند. نتایج در جدولی تنظیم شد و برای هر گویه نسبت روایی محتوایی محاسبه شد. در این پژوهش باتوجه‌به تعداد متخصصان، حداقل روایی با این تعداد برابر با 0/62 بود. با‌توجه‌به نتایج به‌دست‌آمده (cvr≥0/8)، می‌توان گفت اعتبار محتوای مقیاس پذیرفته شده است [29].

روایی سازه
تحلیل عاملی تأییدی یک روش آماری است که برای تأیید ساختار مدل‌های عاملی از قبل فرض‌شده و همچنین در جهت بررسی انطباق و همنوایی میان داده‌های مشاهده‌شده و سازه‌های نظری استفاده می‌شود. در سازه نظری از قبل تعیین‌شده برای مقیاس انواع پورنوگرافی به 3 عامل اشاره شده است. این درحالی است که طبق جدول شماره 1، با وجود اینکه شاخص‌های ریشه میانگین مربعات خطای تقریب، شاخص برازش هنجارنشده و شاخص برازش تطبیقی در حد مطلوب هستند، اما سایر شاخص‌های برازش در وضعیت مطلوبی قرار نداشتند و ضعیف هستند.


بنابراین این احتمال وجود دارد که بتوان مدل اندازه‌گیری مناسب‌تری برای پی بردن به ساختار عاملی این پرسش‌نامه پیدا کرد. به همین جهت استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی گزینه مناسبی خواهد بود.
جهت بررسی ساختار عاملی این مقیاس از تحلیل عاملی اکتشافی با متد حداکثر بیشینه درست‌نمایی استفاده شد و چرخش‌های مختلف نظیر چرخش پروماکس، واریماکس و ابلیمین مورد آزمایش قرار گرفت. درنهایت چرخش واریماکس به‌دلیل برازش منطقی‌تر آن نسبت به سایر چرخش‌ها انتخاب و از اطلاعات حاصل از این چرخش برای تحلیل نهایی استفاده شد. در تحلیل عاملی ابتدایی این ابزار، مقدار شاخص KMO برابر با 0/84 به دست آمد و آزمون کرویت بارتلت ازنظر آماری معنا‌دار (0/001>P) بود که کفایت مناسب نمونه را نشان می‌داد. تعداد 7 عامل با روش تحلیل عاملی از طریق تحلیل مؤلفه‌های اصلی با چرخش واریماکس، با ارزش ویژه بیشتر از 1 تأیید شد (تصویر شماره 1).

درکل، این 7 عامل می‌توانند حدود 60 درصد پراکندگی نمره کل انواع پرونوگرافی را تبیین کنند (جدول شماره 2).


طبق نتایج جدول شماره 3، هر آیتم باتوجه‌به بار عاملی بیش از 0/3 در یکی از عوامل قرار می‌گیرد.


آیتم 27 به‌دلیل پایین بودن بار عاملی و میزان اهمیت کمتر محتوای آیتم نسبت به سؤالات دیگر (سایر انواع پورنوگرافی ذکرنشده) از مقیاس حذف شد.
بعد از مشخص شدن عامل‌ها و آیتم‌های زیربنایی، هرکدام از آن‌ها باتوجه‌به پیشینه نظری و پژوهشی نام‌گذاری شدند که نتایج آن در جدول شماره 4 قابل مشاهده است.


برخی آیتم‌ها در چند عامل می‌توانند قرار بگیرند، اما باتوجه‌به نظریاتی که در این زمینه وجود دارد، سعی شد در عامل بهتر و مرتبط‌تر قرار بگیرد.

روایی هم‌زمان
جهت بررسی روایی هم‌زمان مقیاس انواع پورنوگرافی، شرکت‌کنندگان به مقیاس استفاده مشکل‌ساز از پورنوگرافی نیز پاسخ دادند (جدول شماره 5).


همان‌طورکه در جدول شماره 5 مشاهده می‌شود، نمره کل مصرف مشکل‌ساز پورنوگرافی با تمام انواع پورنوگرافی به‌غیراز پورنوگرافی با بن‌مایه خشونت‌آمیز و رفتارهای جنسی، رابطه مثبت و معنا‌دار دارد و با این دو نوع هم رابطه مثبت اما ضعیف دارد که به‌خاطر حجم بالای نمونه و اینکه مقدار ضریب همبستگی زیر 0/3 بود، از ذکر معنا‌داری خودداری شد. بنابراین، مقیاس انواع پورنوگرافی روایی هم‌زمانی مطلوبی با مقیاس استفاده مشکل‌ساز از پورنوگرافی دارد.

پایایی
به‌منظور بررسی همسانی درونی مقیاس انواع پورنوگرافی از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد (جدول شماره 6).


میزان آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 0/87 به دست آمد. بالاترین مقدار 0/86 و پایین‌ترین مقدار 0/55 بود. مقدار امگا نیز به‌عنوان شاخصی از خانواده سنجش پایایی، برای کل مقیاس 0/864 و برای عوامل در دامنه 0/89 تا 0/56 به دست آمد.

بحث
هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس انواع پورنوگرافی در جامعه ایرانی بود. نتایج این مطالعه نشان‌دهنده ساختار عاملی این مقیاس بود. نسخه ترجمه‌شده این مقیاس به فارسی از روایی محتوایی مطلوبی برخوردار بود و برای پاسخ‌دهندگان قابل فهم و درک بود. روایی هم‌زمان این مقیاس مناسب بود و همچنین همسانی درونی بالایی داشت و از اعتبار خوب و قابل قبولی برخوردار بود.
در این مطالعه، نتایج تحلیل عاملی تأییدی، مدل سه‌عاملی نسخه اصلی مقیاس انواع پورنوگرافی (TPS) را مورد تأیید قرار نداد. همان‌طورکه در مقاله اصلی این مقیاس بیان شده بود [23]، مصرف پورنوگرافی و نگاه به محتواهای جنسی در فرهنگ‌ها و جوامع مختلف می‌تواند به‌شدت متفاوت باشد. ازآنجاکه هر جامعه دارای متغیرهای مختلفی است، دیدگاه‌ها و نگرش‌ها نسبت به موضوعات جنسی و پورنوگرافی به‌شدت تحت تأثیر عوامل فرهنگی، مذهبی، اجتماعی، قانونی و تاریخی هر جامعه هستند [30 ,31]. به نظر می‌رسد وجود همین تفاوت‌ها در جامعه ایرانی و جامعه شرکت‌کنندگان پژوهش اصلی موجب شده است عواملی بیشتر از چیزی که در پیشینه آورده شده بود، به دست آید.
نتایج تحلیل عاملی اکتشافی بیانگر برازندگی مقیاس در یک ساختار 7عاملی (پورنوگرافی با بن‌مایه خشونت‌آمیز، پورنوگرافی با بن‌مایه رابطه جنسی گروهی، پورنوگرافی با بن‌مایه همجنس‌گرایان و دوجنس‌گرایان، پورنوگرافی با بن‌مایه ویژگی‌های زنانه، پورنوگرافی با بن‌مایه اولین رابطه جنسی، پورنوگرافی با بن‌مایه رفتارهای جنسی، پورنوگرافی با بن‌مایه انواع دخول) بود. نتایج پژوهش ما به 4 عامل (پورنوگرافی با بن‌مایه ویژگی‌های زنانه، پورنوگرافی با بن‌مایه اولین رابطه جنسی، پورنوگرافی با بن‌مایه رفتارهای جنسی و پورنوگرافی با بن‌مایه انواع دخول) علاوه‌بر 3 عامل رابطه جنسی گروهی (معادل پورنوگرافی با بن‌مایه رابطه جنسی گروهی)، رابطه جنسی غیردگرجنس‌گرا (معادل پورنوگرافی با بن‌مایه همجنس‌گرایان و دوجنس‌گرایان) و محتوای انحرافی یا پارافیلیک (معادل پورنوگرافی با بن‌مایه خشونت‌آمیز) که در پژوهش اصلی نیز به دست آمدند، دست یافت [23]. بنابراین تمام 26 آیتم انواع پورنوگرافی در نسخه نهایی حفظ شدند و اکنون در یک مقیاس 7عاملی توزیع‌شده‌اند. این مدل 7عاملی این فرصت را برای تحقیقات آتی فراهم می‌کند تا نقش هریک از مؤلفه‌ها را در چارچوب‌های نظری مختلف بررسی کنند. 
به‌منظور بررسی روایی هم‌زمان از مقیاس مصرف مشکل‌ساز پورنوگرافی استفاده شد. نتایج نشان داد نمره کل مصرف مشکل‌ساز پورنوگرافی با اکثر انواع پورنوگرافی رابطه مثبت و معنا‌دار دارد. این یافته با نتایج یافته‌های پیشین همسوست [32، 33]. در دو نوع پورنوگرافی با بن‌مایه خشونت‌آمیز و رفتارهای جنسی نیز با نمره کل این مقیاس رابطه مثبت وجود دارد، اما به‌علت ضعیف بودن این رابطه و همچنین بالا بودن تعداد نمونه از ذکر معنا‌داری خودداری شد. نکته حائز اهمیت، رابطه مثبت و معنا‌دار بُعد تمایل شدید به استفاده مقیاس مصرف مشکل‌ساز پورنوگرافی با پورنوگرافی با بن‌مایه خشونت‌آمیز است. ما این‌طور می‌توانیم تبیین کنیم که مصرف مکرر پورنوگرافی، افراد را به سمت مشاهده صحنه‌های خشن‌تر این نوع از محتوا سوق می‌دهد؛ چراکه طبق مطالعات متعدد این افراد، دیگر با صحنه‌های سافت و ملایم تحریک نمی‌شوند و برای رسیدن به برانگیختگی نیازمند مشاهده صحنه‌های خشونت‌آمیز هستند [34 ,35].
ضریب آلفای کرونباخ این مقیاس در حد مطلوب به دست آمد که نزدیک به مقدار گزارش‌شده برای ابزار اصلی در مطالعه هالد و استولهوفر بود [23]. درمورد همسانی درونی هریک از 7 عامل، تنها 2 عامل پورنوگرافی با بن‌مایه ویژگی‌های زنانه و پورنوگرافی با بن‌مایه رفتارهای جنسی مقدار آلفای کرونباخ پایینی داشتند که تعداد کم عبارات این عامل‌ها ممکن است از علل پایین بودن همسانی درونی آن‌ها باشد. علی‌رغم مطلوب بودن همسانی درونی کل مقیاس بهتر است که از آن به شکلی محتاطانه در پژوهش‌ها استفاده کرد.

نتیجه‌گیری
تا به امروز مطالعه‌ای درزمینه ابزارهای سنجش محتوای پورنوگرافی در سطح داخلی معرفی نشده بود. تحلیل‌های این مطالعه نشان می‌دهد می‌توان علاقه به محتوای پورنوگرافی را طی یک معیار 7 عاملی ارزیابی کرد. باتوجه‌به اینکه در این مقیاس، چندین ماده غیراصولی به‌ویژه پورنوگرافی تهاجمی و خشونت‌آمیز درج شده است، پیامدهای مخربی نظیر افزایش سطح نگرش‌های حمایت از خشونت علیه زنان یا پرخاشگری جنسی به گروه کاربران آن نسبت داده می‌شود. به همین دلیل، اندازه‌گیری معتبر و قابل اعتماد محتوای پورنوگرافی، یک وظیفه مهم و اساسی باقی می‌ماند. علاوه‌براین، باتوجه‌به پایه تجربی قوی، اختصار و سهولت استفاده از این مقیاس، می‌تواند به یک راه‌حل عملی برای انجام طیف گسترده‌ای از مطالعات مرتبط با استفاده نابهنجار از پورنوگرافی تبدیل شود. بنابراین می‌توان از این ابزار در مطالعات پژوهشی درزمینه پورنوگرافی و مسائل مربوط به علل و پیامدهای آن، بررسی‌های اجتماعی عمومی، مطالعات اپیدمیولوژیک، تحقیقات بالینی و پزشکی قانونی استفاده کرد.
این پژوهش محدودیت‌هایی داشت که باید به آن‌ها اشاره شود. در فرهنگ جامعه ما به‌علت تابو بودن مسائل جنسی به‌خصوص پورنوگرافی، به نظر می‌رسد پاسخ‌های شرکت‌کنندگان تا حدی جامعه‌پسندانه و دچار سوگیری شده باشد که در این پژوهش برای دست‌یابی به پاسخ‌های صادقانه از نمونه‌گیری آنلاین و بدون ذکر اطلاعات شناسایی و همچنین تأکید بر اصل رازداری و محرمانه ماندن پاسخ‌ها در ابتدای پرسش‌نامه‌ها استفاده شد. از طرف دیگر، امکان دارد حجم زیاد سؤالات و عامل خستگی و حواس‌پرتی، پاسخ‌گویی شرکت‌کنندگان را تحت تأثیر قرار داده باشد که تیم تحقیقات برای پیشگیری از این موضوع و در جهت تشویق شرکت‌کنندگان به ارائه پاسخ‌های دقیق، هدیه‌ای نقدی در نظر گرفتند و در پایان مطالعه به قید قرعه به 3 نفر از شرکت‌کنندگان اهدا کردند.
اگرچه در این مطالعه تقریباًً اکثریت ویژگی‌های روان‌سنجی ابزار مورد بررسی قرار گرفت، اما پیشنهاد می‌شود در مطالعات آتی به بررسی سایر ابعاد روان‌سنجی این ابزار پرداخته شود تا بتوان از آن با قطعیت و اطمینان خاطر بیشتر در پژوهش‌های مربوط به علل و پیامدهای مرتبط با مصرف پورنوگرافی استفاده کرد. همچنین پیشنهاد می‌شود ویژگی‌های روان‌سنجی این ابزار در جوامع افراد با مصرف مشکل‌ساز و اعتیادی پورنوگرافی و همچنین گروه‌های سنی دیگر به‌خصوص نوجوانان به‌علت پایین آمدن سن مصرف پورنوگرافی، در جهت دست‌یابی به نگرش و علائق جوامع مختلف نسبت به محتوای پورنوگرافی، بررسی شود.

ملاحظات اخلاقی
این مطالعه دارای کد اخلاق IR.USWR.REC.1401.032 از دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تهران است.

حامی مالی
این پژوهش هیچ کمک مالی از سازمان‌های تأمین مالی در بخش‌های عمومی، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرد.

مشارکت نویسندگان
نظارت بر اجرای پژوهش و صحت داده‌ها: حمید پورشریفی؛ مفهوم‌سازی، روش‌شناسی، تحلیل و نگارش پیش‌نویس، ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: بهار دهقانپور هنزائی؛ تحقیق و بررسی و منابع: میلاد کدخدا و فاطمه رئیسیان.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مطالعه هیچ تعارض منافعی ندارد.

تشکر و قدردانی
نویسندگان از اعضای هیئت علمی گروه روانشناسی بالینی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی که در مرحله تعیین روایی محتوایی مقیاس مشارکت کرده بودند و همچنین تمامی شرکت‌کنندگان که در این پژوهش ما را یاری کردند، تشکر می‌کنند.
 

References
1.Husain W, Qureshi Z. Preferences in marital sexual practices and the role of pornography. Sexologies. 2016; 25(2):e35-41. [DOI:10.1016/j.sexol.2016.01.005]
2.Malamuth NM, Addison T, Koss M. Pornography and sexual aggression: Are there reliable effects and can we understand them? Annual Review of Sex Research. 2000; 11:26-91. [PMID]
3.Kohut T, Balzarini RN, Fisher WA, Grubbs JB, Campbell L, Prause N. Surveying pornography use: A shaky science resting on poor measurement foundations. Journal of Sex Research. 2020; 57(6):722-42. [DOI:10.1080/00224499.2019.1695244] [PMID]
4.Döring N, Mohseni MR. Are online sexual activities and sexting good for adults’ sexual well-being? Results from a national online survey. International Journal of Sexual Health. 2018; 30(3):250-63. [DOI:10.1080/19317611.2018.1491921]
5.Lewczuk K, Wójcik A, Gola M. Increase in the prevalence of online pornography use: Objective data analysis from the period between 2004 and 2016 in Poland. Archives of Sexual Behavior. 2022; 51(2):1157-71. [DOI:10.1007/s10508-021-02090-w] [PMID] [PMCID]
6.Pornhub Insights. Pornhub’s 2013 Year in Review [Internet]. 2023 [Updated 2023 October 23]. Available from: [Link]
7.Pornhub Insights. The 2019 Year in Review [Internet]. 2023 [Updated 2023 October 23]. Available from: [Link]
8.Peter J, Valkenburg PM. Adolescents’ exposure to sexually explicit material on the Internet. Communication Research. 2006; 33(2):178-204. [DOI:10.1177/0093650205285369]
9.Wright PJ. U.S. males and pornography, 1973-2010: Consumption, predictors, correlates. Journal of Sex Research. 2013; 50(1):60-71. [DOI:10.1080/00224499.2011.628132] [PMID]
10.Braithwaite SR, Coulson G, Keddington K, Fincham FD. The influence of pornography on sexual scripts and hooking up among emerging adults in college. Archives of Sexual Behavior. 2015; 44(1):111-23. [DOI:10.1007/s10508-014-0351-x] [PMID]
11.Hald GM, Malamuth NN. Experimental effects of exposure to pornography: The moderating effect of personality and mediating effect of sexual arousal. Archives of Sexual Behavior. 2015; 44(1):99-109. [DOI:10.1007/s10508-014-0291-5] [PMID]
12.Sabina C, Wolak J, Finkelhor D. The nature and dynamics of internet pornography exposure for youth. Cyberpsychology & Behavior. 2008; 11(6):691-3. [DOI:10.1089/cpb.2007.0179] [PMID]
13.Hald GM. Gender differences in pornography consumption among young heterosexual Danish adults. Archives of Sexual Behavior. 2006; 35(5):577-85. [DOI:10.1007/s10508-006-9064-0] [PMID]
14.Hald GM, Mulya TW. Pornography consumption and non-marital sexual behaviour in a sample of young Indonesian university students. Culture, Health & Sexuality. 2013; 15(8):981-96. [DOI:10.1080/13691058.2013.802013] [PMID]
15.Kamalzadeh L, Alavi K, Salehi M. [Comorbidity of bipolar disorder and multiple paraphilias: A case report (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2015; 21(1):69-74. [Link]
16.Ogas O, Gaddam S. A billion wicked thoughts: What the world’s largest experiment reveals about human desire. New York: Dutton; 2011. [Link]
17.Ogas O, Gaddam S. A billion wicked thoughts: What the internet tells us about sexual relationships. New York: Dutton; 2012.[Link]
18.Hald GM, Malamuth NM, Yuen C. Pornography and attitudes supporting violence against women: Revisiting the relationship in nonexperimental studies. Aggressive Behavior. 2010; 36(1):14-20. [DOI:10.1002/ab.20328] [PMID]
19.Rostad WL, Gittins-Stone D, Huntington C, Rizzo CJ, Pearlman D, Orchowski L. The association between exposure to violent pornography and teen dating violence in grade 10 high school students. Archives of Sexual Behavior. 2019; 48(7):2137-47. [DOI:10.1007/s10508-019-1435-4] [PMID]
20.Baer JL, Kohut T, Fisher WA. Is pornography use associated with anti-woman sexual aggression? Re-examining the confluence model with third variable considerations. The Canadian Journal of Human Sexuality. 2015; 24(2):160-73. [DOI:10.3138/cjhs.242-a6]
21.Wright PJ, Tokunaga RS, Kraus A. A meta-analysis of pornography consumption and actual acts of sexual aggression in general population studies. Journal of Communication. 2016; 66(1):183-205. [DOI:10.1111/jcom.12201]
22.Sun C, Miezan E, Lee NY, Shim JW. Korean men’s pornography use, their interest in extreme pornography, and dyadic sexual relationships. International Journal of Sexual Health. 2015; 27(1):16-35. [DOI:10.1080/19317611.2014.927048]
23.Hald GM, Štulhofer A. What types of pornography do people find arousing and do they cluster? Assessing types and categories of pornography in a large-scale online sample. Journal of Sex Research. 2016; 53(7):849-59. [DOI:10.1080/00224499.2015.1065953] [PMID]
24.Hald GM. Gender differences: Behavioral, situational, and interpersonal patterns of pornography consumption. Generation P. 2007; 118-32. [Link]
25.Hald GM, Seaman C, Linz D. Sexuality and pornography. In: Tolman DL, Diamond LM, Bauermeister JA, George WH, Pfaus JG, . Ward LM, editors. APA handbook of sexuality and psychology, Vol. 2. Contextual approaches. Washington: American Psychological Association. [DOI:10.1037/14194-001]
26.Bentler PM, Chou CP. Practical issues in structural modeling. Sociological Methods & Research. 1987; 16(1):78-117. [DOI:10.1177/0049124187016001004]
27.Kor A, Zilcha-Mano S, Fogel YA, Mikulincer M, Reid RC, Potenza MN. Psychometric development of the Problematic Pornography Use Scale. Addictive Behaviors. 2014; 39(5):861-8. [DOI:10.1016/j.addbeh.2014.01.027] [PMID]
28.Darvish Molla M, Nikmanesh Z. [Psychometric properties of the persian version of problematic pornography use scale (pornography addiction) (Persian)]. Psychological Methods and Models. 2017; 8(27):49-63. [Link]
29.Hambleton RK. The next generation of the ITC test translation and adaptation guidelines. European Journal of Psychological Assessment. 2001;17(3):164-72. [DOI:10.1027//1015-5759.17.3.164]
30.Rowland DL, Uribe D. Pornography use: What do cross-cultural patterns tell us? In: Rowland DL, Jannini EA, editors. Cultural differences and the practice of sexual medicine: A guide for sexual health practitioners. Berlin: Springer International Publishing; 2020. [DOI:10.1007/978-3-030-36222-5_18]
31.Ahorsu DK, Adjorlolo S, Nurmala I, Ruckwongpatr K, Strong C, Lin CY. Problematic porn use and cross-cultural differences: A brief review. Current Addiction Reports. 2023; 10:572-80. [DOI:10.1007/s40429-023-00505-3]
32.Hanseder S, Dantas JAR. Males' lived experience with self-perceived pornography addiction: A qualitative study of problematic porn use. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2023; 20(2):1497. [DOI:10.3390/ijerph20021497] [PMID] [PMCID]
33.Willoughby BJ, Dover CR. Context matters: Moderating effects in the associations between pornography use, perceived addiction, and relationship well-being. Journal of Sex Research. 2022; 1-14. [DOI:10.1080/00224499.2022.2148155] [PMID]
34.von Andrian-Werburg MT, Klopp E, Schwab F. Fantasy made flesh-a network analysis of the reciprocal relationship between sexual fantasies, pornography usage, and sexual behavior. The Journal of Sex Research. 2023; 1-15. [DOI:10.1080/00224499.2023.2170964]
35.Peter J, Valkenburg PM. Adolescents’ exposure to sexually explicit material on the Internet. Communication Research. 2006; 33(2):178-204. [DOI:10.1177/0093650205285369]