سه شنبه 11 آذر 1404
| English
دوره 31، شماره 1 - ( 5-1404 )
جلد 31 شماره 1 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Razavi K, Poshtmashhadi M, Pourmohamadreza-Tajrishi M, Yarandi R B. Symptoms of Attention Deficit/Hyperactivity Disorder, Sleep Problems, and Executive Dysfunction, as Predictors of Sluggish Cognitive Tempo, in Children With High-Functioning Autism Spectrum Disorder. IJPCP 2025; 31 (1)
URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-4317-fa.html
URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-4317-fa.html
رضوی کوثر، پشت مشهدی مرجان، پورمحمدرضا تجریشی معصومه، بیدهندی یارندی راضیه. بررسی نشانههای اختلال نقص توجه/بیشفعالی، مشکلات خواب و کارکردهای اجرایی، بهعنوان پیشبینیکنندههای کندگامی شناختی در کودکان دچار اختلالات طیف اتیسم با عملکرد بالا. مجله روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران. 1404; 31 (1)
1- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
2- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. ،mp.mashhadi@gmail.com
3- مرکز تحقیقات روانپریشی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. و گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
2- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. ،
3- مرکز تحقیقات روانپریشی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. و گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
چکیده: (398 مشاهده)
اهداف کندگامی شناختی (با نام جدید سندرم عدم درگیری شناختی) با دو مشخصه اصلی رخوت و رویاپردازی، بیشتر در نمونههایی با کودکان دچار اختلال نقص توجه/بیشفعالی مورد مطالعه قرار گرفته است. علیرغم علائم مشترک رشدی-عصبی اختلال نقص توجه/بیش فعالی و اختلالات طیف اتیسم، مطالعات کمی کندگامی شناختی را در کودکان دچار اختلالات طیف اتیسم بررسی کردهاند. مطالعه حاضر به بررسی نشانههای اختلال نقص توجه/بیشفعالی، مشکلات خواب و کارکردهای اجرایی بهعنوان پیشبینیکنندههای کندگامی شناختی در کودکان دچار اختلالات طیف اتیسم با عملکرد بالا پرداخته است.
مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع توصیفیهمبستگی بر روی کودکان ۶-۱۲ سال دچار اختلالات طیف اتیسم با عملکرد بالا که در مدارس ویژه اتیسم شهر تهران در سال تحصیلی 1402-1403 مشغول به تحصیل بودند، انجام شد. والدین ۱۴۵ کودک دچار اختلالات طیف اتیسم به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. در ابتدا مقیاس کندگامی شناختی و مقیاس درجهبندی اتیسم گیلیام-ویراست سوم (GARS-3) از طریق مصاحبه با والدین توسط پژوهشگر تکمیل شد. ۱۲۲ کودک که در مقیاس درجهبندی اتیسم گیلیام-ویراست سوم نمره بین ۵۵ تا ۷۰ و در مقیاس کندگامی شناختی (SCTS) نمرهای بیشتر از نقطه برش دریافت کردند (در بیشتر از 7 آیتم نمره 1 یا بیشتر گرفتند)، وارد مطالعه شدند. سپس والدین پرسشنامه عادتهای خواب کودکان (CSHQ)، آزمون عصبروانشناختی و شخصیتی کولیج (CPNI) و پرسشنامه سوانسون، نولان و پلهام – ویراست چهارم (SNAP-IV) را بهصورت آنلاین (پرسلاین) پاسخ دادند. دادهها با استفاده از آزمون شاپیرو ویلک، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه در نرمافزار SPSS نسخه ۲7 تجزیهوتحلیل شدند.
یافته ها نتایج تحلیل همبستگی نشان داد بین کندگامی شناختی و مؤلفههای نقص توجه در اختلال نقص توجه/بیشفعالی رابطه مثبت و معنیداری با ضریب همبستگی (r=0/489, P<0/01) وجود دارد، اما کندگامی شناختی با مؤلفههای بیشفعالی/تکانشگری رابطه معناداری ندارد. همچنین کندگامی شناختی با مؤلفههای تصمیمگیری/برنامهریزی و سازماندهی در کارکردهای اجرایی روزانه بهترتیب با ضریب همبستگی (r=0/414, P<0/01) و (r=0/392, P<0/01 ) مرتبط است اما با مؤلفههای بازداری پاسخ ارتباط معناداری ندارد. همچنین کندگامی شناختی با مشکلات خواب مرتبط نیست. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد تنها مؤلفههای نقص توجه، پیشبینیکننده متوسط کندگامی شناختی میباشد (0/489=r و 0/05>P).
نتیجه گیری نتایج حاصل از پژوهش، ادبیات پژوهشی بررسی کندگامی شناختی در اختلالات طیف اتیسم را گسترش داده و شواهدی مبنی بر ارتباط کندگامی شناختی با نشانههای نقص توجه و کارکردهای اجرایی در زندگی روزمره (تصمیمگیری/برنامهریزی و سازماندهی) در کودکان دچار اختلالات طیف اتیسم ارائه میدهد. این نتایج میتواند در ارزیابی بالینی و درمان اختلالات طیف اتیسم مفید واقع شود.
مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع توصیفیهمبستگی بر روی کودکان ۶-۱۲ سال دچار اختلالات طیف اتیسم با عملکرد بالا که در مدارس ویژه اتیسم شهر تهران در سال تحصیلی 1402-1403 مشغول به تحصیل بودند، انجام شد. والدین ۱۴۵ کودک دچار اختلالات طیف اتیسم به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. در ابتدا مقیاس کندگامی شناختی و مقیاس درجهبندی اتیسم گیلیام-ویراست سوم (GARS-3) از طریق مصاحبه با والدین توسط پژوهشگر تکمیل شد. ۱۲۲ کودک که در مقیاس درجهبندی اتیسم گیلیام-ویراست سوم نمره بین ۵۵ تا ۷۰ و در مقیاس کندگامی شناختی (SCTS) نمرهای بیشتر از نقطه برش دریافت کردند (در بیشتر از 7 آیتم نمره 1 یا بیشتر گرفتند)، وارد مطالعه شدند. سپس والدین پرسشنامه عادتهای خواب کودکان (CSHQ)، آزمون عصبروانشناختی و شخصیتی کولیج (CPNI) و پرسشنامه سوانسون، نولان و پلهام – ویراست چهارم (SNAP-IV) را بهصورت آنلاین (پرسلاین) پاسخ دادند. دادهها با استفاده از آزمون شاپیرو ویلک، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه در نرمافزار SPSS نسخه ۲7 تجزیهوتحلیل شدند.
یافته ها نتایج تحلیل همبستگی نشان داد بین کندگامی شناختی و مؤلفههای نقص توجه در اختلال نقص توجه/بیشفعالی رابطه مثبت و معنیداری با ضریب همبستگی (r=0/489, P<0/01) وجود دارد، اما کندگامی شناختی با مؤلفههای بیشفعالی/تکانشگری رابطه معناداری ندارد. همچنین کندگامی شناختی با مؤلفههای تصمیمگیری/برنامهریزی و سازماندهی در کارکردهای اجرایی روزانه بهترتیب با ضریب همبستگی (r=0/414, P<0/01) و (r=0/392, P<0/01 ) مرتبط است اما با مؤلفههای بازداری پاسخ ارتباط معناداری ندارد. همچنین کندگامی شناختی با مشکلات خواب مرتبط نیست. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد تنها مؤلفههای نقص توجه، پیشبینیکننده متوسط کندگامی شناختی میباشد (0/489=r و 0/05>P).
نتیجه گیری نتایج حاصل از پژوهش، ادبیات پژوهشی بررسی کندگامی شناختی در اختلالات طیف اتیسم را گسترش داده و شواهدی مبنی بر ارتباط کندگامی شناختی با نشانههای نقص توجه و کارکردهای اجرایی در زندگی روزمره (تصمیمگیری/برنامهریزی و سازماندهی) در کودکان دچار اختلالات طیف اتیسم ارائه میدهد. این نتایج میتواند در ارزیابی بالینی و درمان اختلالات طیف اتیسم مفید واقع شود.
واژههای کلیدی: کندگامی شناختی، سندرم عدم درگیری شناختی، اختلالات طیف اتیسم، کودک، اختلال نقص توجه/ بیشفعالی، اختلالات خواب، کارکردهای اجرایی
نوع مطالعه: پژوهشي اصيل |
موضوع مقاله:
روانپزشکی و روانشناسی
دریافت: 1403/6/25 | پذیرش: 1404/3/5 | انتشار: 1404/5/10
دریافت: 1403/6/25 | پذیرش: 1404/3/5 | انتشار: 1404/5/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
تهران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران
تلفن دانشگاه : 02166506899
تلفن ناشر : 02145355000 - 02145355555
وبسایت: http://ijpcp.iums.ac.ir
ایمیل: ijpcp@iums.ac.ir
