یکشنبه 10 تیر 1403
| English
دوره 29، شماره 4 - ( زمستان 1402 )
جلد 29 شماره 4 صفحات 513-494 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Falahat K, Baradaran Eftekhari M, Mirabzadeh A. Social Determinants of Health for Positive Mental Health of Iranian Adults. IJPCP 2024; 29 (4) :494-513
URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-4041-fa.html
URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-4041-fa.html
فلاحت کتایون، برادران افتخاری منیر، میراب زاده آرش. تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت روان مثبت در بزرگسالان ایرانی. مجله روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران. 1402; 29 (4) :494-513
1- معاونت تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران.
2- معاونت تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران. ،mbeftekhari200@gmail.com
3- گروه رفاه اجتماعی، دانشکده سلامت اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- معاونت تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران. ،
3- گروه رفاه اجتماعی، دانشکده سلامت اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
چکیده: (515 مشاهده)
اهداف باتوجه‌به اهمیت ارتقاء سلامت روان مثبت در پیشگیری از اختلالات روانی اجتماعی، افزایش سلامت فیزیکی و بهره‌وری و شناسایی مؤلفه‌های اجتماعی مؤثر بر آن به منظور اجرای مداخلات لازم در جهت ارتقاء سطح سلامت روان جامعه، ضروری است و از اهداف مطالعه حاضر بود.
مواد و روش ها این مطالعه از نوع کمی و همبستگی بود و بر روی افراد بزرگسال 30 تا 60 ساله ساکن در مناطق 22 گانه شهرتهران انجام شد. حجم نمونه براساس نرم‌افزار جی‌پاور، تعداد 547 نفر تخمین زده شد. نمونه‌ها براساس روش تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابتدا باتوجه‌به مرور منابع و برگزاری جلسات گروهی با صاحبنظران، لیست تعیین‌کننده های اجتماعی مؤثر بر سلامت روان مثبت استخراج و مدل مفهومی ترسیم شد. معیار ورود هریک از تعیین‌کننده‌ها به مرحله مدل‌یابی، سطح معناداری 0/2≥P در نظر گرفته شد و درانتها این مدل با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری نهایی شد. ابزار به‌کارگرفته‌شده شامل ابزار پیوستار سلامت روان-فرم کوتاه، پرسش‌نامه سنجش وضعیت اقتصادی اجتماعی، پرسش‌نامه حمایت اجتماعی چند بعدی، پرسش‌نامه استرس ادراک‌شده، پرسش‌نامه بین‌المللی فعالیت بدنی، پرسش‌نامه امنیت شغلی نیسی، پرسش‌نامه امنیت شغلی تنهورن، مقیاس دیداری رضایت شغلی، مقیاس دیداری استرس شغلی، چک‌لیست بررسی وضعیت محله زندگی، چک‌لیست استفاده از اینترنت و چک‌لیست پوشش بیمه بود. داده‌ها با استفاده از برنامه SPSS نسخه 21 و لیزرل نسخه 8/8 تجزیهوتحلیل شد.
یافته ها داده‌های مربوط به 607 پرسش‌نامه مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. میانگین سن شرکت‌کنندگان مطالعه 9/4±44/04 و میانگین نمره سلامت روان مثبت آن‌ها 8/65±45/96 بود. از گروه تعیین‌کننده‌های ساختاری، متغیرهای طبقه اجتماعی (0/181=B)،وضعیت اقتصادی اجتماعی (0/114=B)، رده شغلی(0/08=B) و سرانه سطح زیربنا (0/290=B) دارای اثر منفی بر سلامت روان مثبت بود. از گروه تعیین‌کننده‌های بینابینی که تمامی متغیرهای آن معیار ورود به مدل را دارا بودند، تعیین‌کننده‌های بینابینی رضایت شغلی (0/61=B)، حمایت اجتماعی (0/32=B) و رضایت از بیمه (0/41=B)دارای اثر مثبت و استرس درک‌شده (B=-0/62) دارای اثر منفی بر سلامت روان مثبت بوده و واسطه انتقال اثر تمامی تعیین‌کننده‌های ساختاری بر سلامت روان مثبت بوده است.
نتیجه گیری بهبود وضعیت اقتصادی اجتماعی از طریق افزایش حمایت اجتماعی و رضایتمندی شغلی موجبات افزایش سطح سلامت روان مثبت بزرگسالان ایرانی شده است و از طرفی کاهش استرس درک‌شده هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم اثر تعیین‌کننده‌های اجتماعی ساختاری را بر سلامت روان مثبت تبیین می‌کند.
مواد و روش ها این مطالعه از نوع کمی و همبستگی بود و بر روی افراد بزرگسال 30 تا 60 ساله ساکن در مناطق 22 گانه شهرتهران انجام شد. حجم نمونه براساس نرم‌افزار جی‌پاور، تعداد 547 نفر تخمین زده شد. نمونه‌ها براساس روش تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابتدا باتوجه‌به مرور منابع و برگزاری جلسات گروهی با صاحبنظران، لیست تعیین‌کننده های اجتماعی مؤثر بر سلامت روان مثبت استخراج و مدل مفهومی ترسیم شد. معیار ورود هریک از تعیین‌کننده‌ها به مرحله مدل‌یابی، سطح معناداری 0/2≥P در نظر گرفته شد و درانتها این مدل با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری نهایی شد. ابزار به‌کارگرفته‌شده شامل ابزار پیوستار سلامت روان-فرم کوتاه، پرسش‌نامه سنجش وضعیت اقتصادی اجتماعی، پرسش‌نامه حمایت اجتماعی چند بعدی، پرسش‌نامه استرس ادراک‌شده، پرسش‌نامه بین‌المللی فعالیت بدنی، پرسش‌نامه امنیت شغلی نیسی، پرسش‌نامه امنیت شغلی تنهورن، مقیاس دیداری رضایت شغلی، مقیاس دیداری استرس شغلی، چک‌لیست بررسی وضعیت محله زندگی، چک‌لیست استفاده از اینترنت و چک‌لیست پوشش بیمه بود. داده‌ها با استفاده از برنامه SPSS نسخه 21 و لیزرل نسخه 8/8 تجزیهوتحلیل شد.
یافته ها داده‌های مربوط به 607 پرسش‌نامه مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. میانگین سن شرکت‌کنندگان مطالعه 9/4±44/04 و میانگین نمره سلامت روان مثبت آن‌ها 8/65±45/96 بود. از گروه تعیین‌کننده‌های ساختاری، متغیرهای طبقه اجتماعی (0/181=B)،وضعیت اقتصادی اجتماعی (0/114=B)، رده شغلی(0/08=B) و سرانه سطح زیربنا (0/290=B) دارای اثر منفی بر سلامت روان مثبت بود. از گروه تعیین‌کننده‌های بینابینی که تمامی متغیرهای آن معیار ورود به مدل را دارا بودند، تعیین‌کننده‌های بینابینی رضایت شغلی (0/61=B)، حمایت اجتماعی (0/32=B) و رضایت از بیمه (0/41=B)دارای اثر مثبت و استرس درک‌شده (B=-0/62) دارای اثر منفی بر سلامت روان مثبت بوده و واسطه انتقال اثر تمامی تعیین‌کننده‌های ساختاری بر سلامت روان مثبت بوده است.
نتیجه گیری بهبود وضعیت اقتصادی اجتماعی از طریق افزایش حمایت اجتماعی و رضایتمندی شغلی موجبات افزایش سطح سلامت روان مثبت بزرگسالان ایرانی شده است و از طرفی کاهش استرس درک‌شده هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم اثر تعیین‌کننده‌های اجتماعی ساختاری را بر سلامت روان مثبت تبیین می‌کند.
نوع مطالعه: پژوهشي اصيل |
موضوع مقاله:
روانپزشکی و روانشناسی
دریافت: 1402/7/24 | پذیرش: 1402/9/15 | انتشار: 1402/10/10
دریافت: 1402/7/24 | پذیرش: 1402/9/15 | انتشار: 1402/10/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
تهران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران
تلفن دانشگاه : 02166506899
تلفن ناشر : 02145355000 - 02145355555
وبسایت: http://ijpcp.iums.ac.ir
ایمیل: ijpcp@iums.ac.ir
