چکیده

مشهد شهری کهن و با سابقۀ تمدنی درخشان است که از گذشته­های دور تا کنون از جنبه­های مختلف تاریخی، دارای اهمیت بوده است. در گذشته، بیماران روانی موجودات ناخواسته ومزاحمی به شمار می­آمدند که در اجتماع جایگاهی نداشتند. به همین علت در مکان­هایی مانند زندان، نگهداری و با غل و زنجیر بسته می­شدند. تیمارستان مشهد یکی از مکان­های مهم تاریخ روانپزشکی این شهر است که در طول سالیان دراز دچار تغییر و تحول شده است. سیر تغییر و تطور این مرکز نگهداری بیماران روانی، از دارالشفاء رضوی که بیشتر به زندان شبیه بود، شروع و امروزه به یکی از بزرگترین مراکز نگهداری بیماران روانی در کشور تبدیل شده است. در این مکان، دیگر غل و زنجیر و بند و سلول مشاهده نمی­شود و بیماران روانی با شیوه­های درمانی علمی و جدید ، مراقبت و درمان می­شوند . مقاله حاضر به بررسی رشد و تکامل و تحول تیمارستان مشهد از ابتدای تأسیس تاکنون می­پردازد و این نهاد تمدنی را از جنبه­های مختلف تاریخی مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد.