چکیده

هدف: این پژوهش به بررسی میزان آگاهی و نگرش دانش‌آموزان درباره اثرات مصرف سیگار و ارتباط آن با سیگارکشیدن دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی پرداخته است.

روش: داده‌های پژوهش به کمک یک پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی و اطلاعات در سال تحصیلی 78-1377 از 4023 دانش‌آموز پیش‌دانشگاهی (2018 دختر، 2005 پسر) از 64مدرسه که به روش خوشه‌ای- تصادفی از مدارس شهر تهران انتخاب شده بودند گردآوری شد.

یافته‌ها: 42% دختران و 5/39% پسران دست‌کم یکی از چهار اثر رفع دلشوره و اضطراب، تقویت ذهن، رفع خستگی، رفع عصبانیت را به سیگار نسبت می‌دادند. در این میان شایعترین باور در هر دو گروه «رفع عصبانیت» بوده است. بین تعداد باورها و هم‌چنین وجود هر یک از باورهای یادشده با سیگاری‌شدن و تجربه مصرف سیگار ارتباط قوی معنی‌داری در هر دو گروه دختران و پسران وجود داشت. تنها 28% پسرها و 8/30% دخترها از کلیه عوارض مورد پرسش مانند سرطان، کاهش طول عمر، بیماری‌های قلبی- عروقی، پیری زودرس و چروکیدگی پوست، زخم معده، به‌خطر افتادن سلامت اطرافیان آگاهی داشتند. آگاهی از شمار بیشتری از عوارض یادشده سیگار، هم‌چنین آگاهی از هر یک از عوارض سیگار ارتباط معکوس و معنی‌داری با سیگاری‌بودن و تجربه کشیدن سیگار داشت که این ارتباط در دختران قوی‌تر بود.

نتیجه: این بررسی نشان داد که آگاهی نوجوانان و جوانان از پیامدهای زیانبار مصرف سیگار سبب دوری آنان از این ماده می‌شود و یا مصرف آن را کاهش می‌دهد.