هدف: این پژوهش با هدف مقایسه الگوی نقص نظریه‌ی ذهن در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا، مانیای پسیکوتیک و گروه بهنجار انجام شده است.

روش: آزمودنی‌های پژوهش را 19 بیمار مبتلا به اسکیزوفرنیا، 15 بیمار مانیای پسیکوتیک، و 16 فرد بهنجار تشکیل داده‌اند. گردآوری داده‌ها به‌کمک دو آزمایه‌ی «باور نادرست» رده‌ی اول، دو آزمایه‌ی «باور نادرست» رده‌ی دوم، و دوآزمایه‌ی داستان مصور برای سنجش نظریه‌ی ذهن انجام شد. کلیه‌ی آزمودنی‌ها از نظر بهره‌ی هوشی و تمام بیماران ازنظر شدت علامت‌شناسی و میزان داروی مصرفی بررسی شدند.

یافته‌ها: بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و مانیای پسیکوتیک در نمره‌ی مجموع آزمایه‌های باور نادرست ضعیف‌تر از گروه بهنجار عمل کردند و از این نظر تفاوت معنی‌داری میان دو گروه بیمار دیده نشد. هم‌چنین گروه مانیای پسیکوتیک، در یک آزمایه‌ی باور نادرست رده‌ی دوم ضعیف‌تر از افراد بهنجار عمل کرد. سایر تفاوت‌ها معنی‌دار نبود. بهره‌ی هوشی سه گروه تفاوت معنی‌داری با یکدیگر نداشت.

نتیجه: با توجه به وجود نقص نظریه‌ی ذهن در بیماران مانیک پسیکوتیک، ممکن است این ناتوانی برای اسکیزوفرنی اختصاصی نباشد، و در سایر انواع پسیکوز نیز دیده شود.