هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی سطح حساسیت سامانه گرایش و بازداری رفتاری، به عنوان یک عامل سبب­ساز احتمالی در گرایش به سوءمصرف مواد بود. بدین­صورت که تفاوت میان سطح حساسیت سیستم فعالیت رفتاری (BAS) و سیستم بازداری رفتاری (BIS) در سه گروه افراد سوءمصرف­کننده مواد و دو گروه گواه سیگاری و بهنجار بررسی شد. روش: در پژوهش علی- مقایسه­ای حاضر سطح حساسیت سامانه­های گرایش و بازداری رفتاری سه گروه افراد سوءمصرف­کننده مواد (43 نفر)، سیگاری (45 نفر) و سالم (55 نفر) با کاربرد مقیاس­های BIS/BAS مقایسه شد. داده­ها به روش خی­دو، تحلیل واریانس یک‌راهه، تحلیل واریانس چندمتغیره و آزمون‌های تعقیبی تحلیل شدند. یافته­ها: نمره­های خرده­مقیاس BAS دو گروه سوءمصرف­کننده مواد و سیگاری بالاتر از نمره­های افراد سالم بود (05/0≥p)، ولی دو گروه سوء­مصرف­کننده مواد و سیگاری تفاوتی از این نظر نداشتند. در خرده‌مقیاس BIS نمره­های گروه سیگاری بالاتر از دو گروه دیگر بود (05/0≥p). نتیجه­گیری: افراد سوءمصرف­کننده مواد و سیگاری نسبت به افراد سالم، BAS حساس­تری دارند و این امر آنها را نسبت به رفتارهای گرایشی مستعد می­کند. این یافته­ها هم­سو با نظریه حساسیت به تقویت گری، مبنی بر رابطه BAS، رفتارهای گرایشی و سوءمصرف مواد است.