چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر استرس بر توجه انتخابی (متمرکز) بینایی با درنظرگرفتن نقش تعدیلی عامل شخصیتی وظیفه‌شناسی بود. روش: تعداد 60 نفر آزمودنی با توجه به ضوابط غربال‌‌گری شخصیتی و عصب­روانشناختی پژوهش به روش نمونه­گیری تصادفی چندمرحله­ای انتخاب و در سه گروه آزمایشی هم­اندازه جایگزین شدند (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل؛ هر گروه 20 نفر). آزمودنی­های دو گروه آزمایش ابتدا تکالیف تنش‌زای شناختی را اجرا کردند و سپس توجه بینایی آنها سنجیده شد. از آزمودنی­های گروه کنترل بدون اجرای تکالیف شناختی سنجش توجه بینایی به‌عمل آمد. برای سنجش توجه بینایی دو شاخص تعداد خطای شمارش و تعداد خطای طبقه­بندی محرک­ها در نظر گرفته شدند. داده­های پژوهش به‌کمک آزمون t برای دو گروه مستقل مورد تحلیل استنباطی قرار گرفتند. یافته­ها: نتایج نشان دادند که در سطح آماری 0001/0 استرس منجر به افزایش خطاهای شمارش و طبقه­بندی آزمودنی­ها می­شود. هم‌چنین مشخص شد که عامل شخصیتی وظیفه‌شناسی منجر به افزایش خطاهای شمارش و طبقه­بندی آزمودنی­ها در سطح معنی‌داری 0001/0 می­شود. نتیجه­گیری: استرس به شکل معنی‌داری منجر به کاهش توجه انتخابی (متمرکز) بینایی به محرک­های خنثی شده و در این میان عامل شخصیتی وظیفه­شناسی نیز نقش تشدیدکنندۀ این تأثیر منفی را ایفا می‌نماید.