سمیه عربی خلیل آباد، نوشین خادم الرضا، امیرسینا همایونی، شیوا ثریا، سجاد عفت نژاد، علی کبیر، فاطمه هادی، محمدرضا شالبافان،
دوره ۲۸، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۴۰۱ )
چکیده
اهداف این مطالعه وضعیت نگرش و پذیرش دارویی و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به اختلالات نوروتیک روانپزشکی مراجعه‌کننده بار اول به درمانگاه روانپزشکی بزرگسالان انستیتو روانپزشکی تهران را ارزیابی می‌کند.
مواد و روش ها این مطالعه به‌صورت مقطعی و با پیگیری ۶ ماهه بر روی بیماران مبتلا به اختلالات نوروتیک روانپزشکی که برای بار اول به درمانگاه روانپزشکی انستیتو روانپزشکی تهران مراجعه کرده اند انجام شد. در این مطالعه بیمارانی که برای بار اول مراجعه کردند و شرایط ورود به مطالعه را داشتند وارد مطالعه شدند و در ابتدای مطالعه، ماه‌های ۱ و ۶ تحت سنجش با پرسش‌نامه‌های جمعیت‌شناختی، کیفیت زندگی ۲۶ سؤالی و پرسش‌نامه ۱۰ سؤالی نگرش به دارو جهت سنجش نگرش دارویی قرار گرفتند. همچنین پذیرش دارویی ایشان با استفاده از فرمول میزان تبعیت از درمان دارویی در ماه‌های ۱ و ۶ ارزیابی شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه ۲۶ تجزیه‌و‌تحلیل شدند. نتایج برای متغیرهای کمی به‌صورت میانگین و انحراف استاندارد و برای متغیرهای کیفی طبقه‌ای به‌صورت فراوانی و درصد فراوانی بیان شدند. در بررسی متغیرهای کیفی از آزمون کای‌دو و مک‌نمار استفاده شد. همچنین جهت مقایسه متغیرهای کمی در صورت نرمال بودن توزیع از آزمون تی مستقل و جهت مقایسه نمرات در ابتدا و پیگیری مطالعه جهت متغیرهای زوجی از آزمون تی زوجی استفاده شد و درمورد متغیرهایی که در ۳ مرحله ارزیابی شده‌اند از آنالیز واریانس با مقادیر تکراری استفاده شد. در صورت نرمال نبودن توزیع از آزمون غیرپارامتریک من‌یو ویتنی استفاده شد. همچنین به‌منظور محاسبه همبستگی از آزمون‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون در شرایط پارامتریک و ضریب همبستگی اسپیرمن در شرایط غیرپارامتریک استفاده شد.
یافته ها ۱۰۰ بیمار مطالعه شدند. پذیرش دارویی در ماه ششم نسبت به ماه اول به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. در مقایسه بین نمره کلی کیفیت زندگی در ماه‌های ۱ و ۶ نسبت به نمرات ابتدای مطالعه و همچنین ماه ۶ به ماه ۱، بهبودی معنی‌دار مشاهده شد (P<۰/۰۰۱). در بررسی زیرمقیاس‌های پرسش‌نامه کیفیت زندگی، سلامت روان و سلامت عمومی در هر برهه نسبت به ارزیابی پیشین به‌صورت معنی‌داری بهتر شده بود (P<۰/۰۰۱). میانگین زیرمقیاس سلامت جسمانی به‌صورت معنی‌داری افزایش یافت (P<۰/۰۰۱)، اما در مقایسه دوبهدو، تنها اختلاف ماه اول و ششم معنی‌دار بود (P<۰/۰۰۱). میانگین زیرمقیاس روابط جتماعی نیز روند صعودی معنی‌داری داشت (P<۰/۰۵) اما در بررسی دوبهدو تنها اختلاف ماه‌های صفر و ۱ معنی‌دار بود (P=۰/۰۰۱). تغییرات میانگین شاخص سلامت محیطی نمایانگر اختلافی معنی‌دار بود (P=۰/۰۱۹) اما این شاخص تنها در ماه اول نسبت به ماه صفر افزایش داشت و پس از آن ثابت باقی ماند. همچنین در مقایسه میانگین نمره پرسش‌نامه نگرش دارویی در ماه نخست با ماه ششم، نشان داده شد که نگرش بیماران به درمان به‌صورت معنی داری بهبودی پیدا کرد (P<۰/۰۰۱).
نتیجه گیری نتایج پژوهش نشان داد در یک دوره ۶ ماهه پس از مراجعه بار اول به درمانگاه روانپزشکی، کیفیت زندگی و برخی ابعاد آن و پذیرش درمان دارویی و نگرش بیماران به درمان دارویی در بیماران افزایش یافت. البته تفاوت معنی‌داری بین نمره کیفیت زندگی بیماران بر‌اساس پذیرش دارویی ایشان در این مطالعه یافت نشد.
