۴ نتیجه برای شناختی رفتاری
بیژن پیرنیا، دکتر سید کاظم رسول زاده طباطبایی، دکتر علیرضا پیرخائفی، دکتر علی اکبر سلیمانی،
دوره ۲۳، شماره ۲ - ( ۵-۱۳۹۶ )
چکیده
اهداف اضطراب از رایجترین اختلالات دوران کودکی به شمار میآید. الگوهای تعاملی جدید نقش بسزایی در درمان کودک مضطرب ایفا میکند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان اثربخشی دو روش درمان شناختیرفتاری مبتنی بر کودک و رویکرد تعاملی مادر کودک بر شاخص اضطراب کودکان دارای مادر تحت درمان متادون صورت پذیرفت.
مواد و روش ها بدین منظور و در قالب طرح نیمهآزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری ششماهه از میان خانوادههای دو والد دارای مادر تحت درمان متادون مراجعهکننده به دو کلینیک درمان متادون در تهران، هفتاد و پنج مادر و کودک به گونهای هدفمند انتخاب شدند و به طور تصادفی در سه گروه درمان شناختیرفتاری کودک، درمان تعاملی مادر کودک و گروه کنترل قرار گرفتند. این درمانها به مدت هشت جلسه هفتگی به دو گروه آزمایش ارائه شد و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. سطح اضطراب کودکان در سه مرحله پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری با مقیاس اضطراب اسپنس ارزیابی شد و دادههای حاصل با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه ۱۹ و به کمک آزمونهای کای اسکوئر، تی مستقل و تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر تجزیهوتحلیل شد.
یافتهها نتایج نشان داد هر دو درمان مذکور در پسآزمون نسبت به گروه کنترل اثربخشی معناداری بر شاخص اضطراب اعمال کردند (۰/۰۰۱>P)، اما بین اثربخشی دو درمان مذکور تفاوت معناداری مشاهده نشد (۰/۶۵). همچنین اثربخشی درمانهای مذکور تا مرحله پیگیری حفظ نشد (۰/۰۵).
نتیجه گیری یافتههای مذکور گویای سودمندی درمانهای شناختیرفتاری بر نشانگان اضطراب در کودکان است. این یافتهها ضمن یاریرساندن در تبیین سببشناسی نشانگان اضطراب در کودکان، میتواند در طرحریزی مداخلات پیشگیرانه امیدبخش باشد؛ هر چند مطالعات کنترلشده بیشتری در این زمینه نیاز است.
دکتر علی نیک بخت، حمیدطاهر نشاط دوست، حسینعلی مهرابی،
دوره ۲۴، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۷ )
چکیده
اهداف اصلاح سوگیری شناختی رایانهای اخیراً اصلاح ارزیابیهای خاطرات مزاحم را وعده داده است. هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه سه روش درمانی غیرحضوری اصلاح سوگیری شناختی استاندارد، اصلاح سوگیری شناختی مبتنی بر خودزایی، و آموزش شناختی رفتاری است.
مواد و روش ها این پژوهش بر اساس طرح تحقیق ازجمله طرحهای نیمهآزمایشی با سه گروه آزمایشی و ارزیابی به صورت پیشآزمون و پسآزمون و پیگیری دوماهه است. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه هرمزگان بود که در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴ مشغول تحصیل بودند. بر اساس ملاکهای شمول و خروج شرکتکنندگان، ۵۱ نفر به شیوه هدفمند، برای مرحله نهایی پژوهش انتخاب شدند و به طور تصادفی در سه گروه اصلاح سوگیری شناختی استاندارد، خودزایی و آموزش شناختی رفتاری گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامهسناریوهای مبهم برای افسردگی، درجهبندیدیداری خلق، افسردگی بک-۲، مقیاس تجدیدنظرشده نگرشهای ناکارآمد، مقیاس عاطفه مثبت و منفی و آزمون سوگیری حافظه بود. برای تجزیهوتحلیل آماری دادهها از میانگین، انحراف استاندارد، تحلیل کوواریانسچندمتغیری، تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و آزمونهای تعقیبی استفاده شد که با نرمافزار ۱۹-SPSS تجزیهوتحلیل شد.
یافته ها نتایج نشان داد هر سه مداخله مؤثر بودهاند (۰/۰۱>P)، اما در متغیرهای خلقی (علائم افسردگی (۰/۰۷۹)، خلق (۰/۰۵۴)، عاطفه مثبت (۰/۴۱۶)، عاطفه منفی (۰/۱۵۸)) سه گروه تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند. در متغیرهای شناختی (سوگیری تفسیری (۰/۰۰۰۱)، حافظه مثبت (۰/۰۰۰۱) و منفی (۰/۰۰۶)) تفاوت بین سه گروه معنادار بود؛ به استثنای متغیر نگرشهای ناکارامد که تفاوت بهدستآمده معنیدار نبود (۰/۲۲۸).
نتیجه گیری در مجموع، نتایج پژوهش نشان داد روشهای اصلاح سوگیری شناختی مبتنی بر تصویرسازی مثبت و خودزایی با دستورالعملهای جدید و چهار هفتهای، روشهای مؤثری درکاهش علائم افسردگی، بهبود سوگیری تفسیری، نگرش ناکارآمد و حافظه است.
حسین شاره، زهرا رباطی،
دوره ۲۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۹ )
چکیده
اهداف: پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر خودکارآمدی در درد، خستگی، امید به زندگی و افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد.
مواد و روش ها: در یک طرح نیمهآزمایشی از نوع پیشآزمون پسآزمون با گروه کنترل، ۶۸ بیمار مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس به صورت نمونهگیری در دسترس از طریق مطب پزشکان مغز و اعصاب، مراکز درمانی پزشکی و انجمن بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس خراسان رضوی انتخاب و به طور تصادفی به گروههای آزمایش و کنترل تقسیم شدند. آزمودنیها در گروه آزمایش در ده جلسه هفتگی ۲ساعته تحت درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند و آزمودنیهای گروه کنترل این درمان را دریافت نکردند. در پیشآزمون و پسآزمون پرسشنامه خودکارآمدی درد، مقیاس شدت خستگی، مقیاس امید به زندگی اشنایدر و پرسشنامه افسردگی بک ویرایش دوم روی تمام آزمودنیها اجرا شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس و آزمون تی در نرمافزار SPSS نسخه ۲۴ صورت گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی رفتاری به طور معناداری منجر به افزایش خودکارآمدی در درد (۰/۰۰۱=P)، امید به زندگی (۰/۰۰۱=P) و کاهش خستگی (۰۲/۰=P) و افسردگی (۰/۰۰۳=P) در مقایسه با گروه کنترل میشود.
نتیجه گیری: درمان شناختی رفتاری در بهبود خودکارآمدی در درد، امید به زندگی، خستگی و افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مؤثر است.
مریم کورکی، سید اسماعیل هاشمی، مهناز مهرابی زاده هنرمند، بهرام پیمان نیا،
دوره ۲۹، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۲ )
چکیده
اهداف هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی گروهدرمانی سایکودرامای شناختی رفتاری بر توجه متمرکز بر خود و اضطراب اجتماعی در دختران نوجوان بود.
مواد و روش ها این پژوهش این یک کارآزمایی بالینی تصادفیشده با طرح پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری بود. جامعه آماری شامل همه دختران کلاس نهم مراجعهکننده به مراکز بهداشتی شهرستان سیرجان در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲ بود که پس از غربالگری با استفاده از مقیاس اضطراب اجتماعی پاکلک و مقیاس کانون توجه وودی و چمبلس و همچنین مصاحبه بالینی براساس نظام طبقهبندی اختلالات روانی (ویرایش پنجم)، ۳۰ نفر از آنها انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) گمارده شدند. پس از انجام پیشآزمون، گروه آزمایش ۹ جلسه ۱۲۰دقیقهای مداخله گروهی سایکودرامای شناختی رفتاری دریافت کرد. دادهها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری به کمک نرمافزار SPSS نسخه ۲۴ تحلیل شدند.
یافته ها درمان گروهی سایکودرامای شناختی رفتاری در گروه آزمایش در سطح پسآزمون و پیگیری بهطور معناداری باعث کاهش میانگین نمرات توجه متمرکز بر خود و اضطراب اجتماعی در دختران نوجوان دارای اختلال اضطراب اجتماعی شد (۰۵/P<۰).
نتیجه گیری درمان سایکودرامای شناختی رفتاری گروهی در درمان اضطراب اجتماعی و توجه متمرکز بر خود در دختران نوجوان ایرانی مؤثر است. اثربخشی آن میتواند بهمدت ۱ ماه ماندگار باشد. پیشنهاد میشود در درمان اختلال اضطراب اجتماعی روشهایی مثل سایکودرامای شناختی رفتاری که تلفیقی از سایکودراما و درمان شناختی رفتاری است بهدلیل تأکید بر هر دو جنبه نمایش محوری و شناختی استفاده شود.