مریم ولی محمدی، مهرانگیز شعاع‌کاظمی، امید شکری، محسن احمدی طهور سلطانی،
دوره ۲۸، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۱ )
چکیده
اهداف خودآسیب‌زنی غیرمنتهی به خودکشی در بین نوجوانان و بزرگسالان جوان، یک موضوعِ نگرانی اساسی تلقی می‌شود. سیاهه خودآسیب‌زنی اُتاوا، ابزاری خودگزارشی است که از طریق اندازه‌گیری هم‌زمان کارکردها و ویژگی‌های اعتیادی رفتارهای خودآسیبی، سنجش جامعی از رفتار خودآسیب‌زنی غیرمنتهی به خودکشی فراهم می‌کند. بنابراین، این پژوهش با هدف تحلیل روان‌سنجی سیاهه خودآسیب‌زنی اُتاواـ‌کارکردها برای نوجوانان انجام شد.
مواد و روش ها در این پژوهش همبستگی، از جامعه آماری دانش‌آموزان تیزهوش دختر و پسر مقاطع متوسطه اول و دوم شهر ساوه، ۳۵۰ نوجوان با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و به سیاهه خودآسیب‌زنی اُتاواـ‌کارکردها، نسخه کوتاه سیاهه غربالگری خودآسیب‌زنی برای نوجوانان، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی و پرسش‌نامه سرمایه روان‌شناختی پاسخ دادند. در این پژوهش به‌ترتیب از نسخه ۱۸ و ۲۰ SPSS و AMOS برای تحلیل داده‌ها با روش آماری تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد.
یافته ها نتایج تحلیل عاملی تأییدی همسو با نتایج مطالعات دیگر از ساختار عاملی مشتمل بر ۴ عامل حمایت کرد. در این مدل، عامل‌ها با یکدیگر همبستگی معناداری داشتند (۰/۵۵ تا ۰/۷۵=r). نتایج تحلیل عاملی تأییدی، ساختار عاملی ویژگی‌های اعتیادی رفتارهای خودآسیب‌زنی را نیز تأیید کرد. همه مادّه‌ها، وزن‌های عاملی معناداری داشتند (۰/۴۲ تا ۰/۸۳). آلفای کرونباخ برای عامل‌های نظم‌بخشی عاطفی درونی، اثرگذاری اجتماعی، نظم‌بخشی عاطفی بیرونی و هیجان‌خواهی در مقیاس کارکردهای رفتار خودآسیب‌زنی به‌ترتیب برابر با ۰/۸۶، ۰/۸۷، ۰/۶۴ و ۰/۷۲ و برای مقیاس ویژگی‌های اعتیادی برابر با ۰/۸۷ بود. روایی همگرایِ مقیاس‌های کارکردها و ویژگی‌های اعتیادی رفتار خودآسیبی از طرق رابطه با نمرات در مقیاس‌های اضطراب، افسردگی، استرس و رفتارهای خودآسیبی تعمدی و همچنین عامل‌های سرمایه روان‌شناختی به دست آمد.
نتیجه گیری تحلیل روان‌سنجی مقیاس‌های کارکردها و ویژگی‌های اعتیادی رفتار خودآسیبی نشان داد سیاهه خودآسیب‌زنی اُتاواـ‌کارکردها، ابزار سنجشی روا و پایا برای موقعیت‌های پژوهشی و بالینی محسوب می‌شود.
