دکتر حسین داداشزاده، دکتر رخساره یزداندوست، دکتر بنفشه غرایی، دکتر علی اصغر اصغرنژاد فرید،
دوره ۱۸، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۹۱ )
چکیده
هدف: هدف این پژوهش مقایسه اثر بخشی درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجههدرمانی در کاهش میزان سوگیری تعبیر و ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی بود. روش: در چارچوب یک طرح تجربی پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه، آزمودنیهای پژوهش (۲۴ نفر دانشجوی دوره کارشناسی در رشتههای بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران) که تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی داشتند و به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شده بودند، به تصادف در سه گروه هشت نفری (درمان شناختی- رفتاری گروهی، مواجههدرمانی و گروه گواه فهرست انتظار) جایگزین شدند. درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی به مدت ۱۲ جلسه و بر پایه دستنامه راهنمای استاندارد برای آزمودنیها اجرا شد و گروه گواه فهرست انتظار هیچ گونه درمانی دریافت نکردند. دادههای پژوهش به کمک پرسشنامه هراس اجتماعی ، فرم کوتاه پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی و فرم تجدیدنظر شده پرسشنامه تعبیر، گردآوری شدند. برای تحلیل دادهها از تحلیل کوواریانس یکطرفه بهره گرفته شد. یافتهها: درمان شناختی- رفتاری گروهی در مقایسه با مواجههدرمانی (۰۱/۰p<) و نیز در مقایسه با گروه گواه (۰۰۱/۰p<) بهطور معنیداری سوگیری تعبیر را در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی کاهش داد. همچنین مواجههدرمانی بهتنهایی تأثیر معنیداری بر کاهش سوگیری تعبیر در اختلال اضطراب اجتماعی و تفاوت معنیداری با گروه گواه نداشت. از سوی دیگریافتهها نشان دادند که درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی در مقایسه با گروه گواه بهطور معنیداری کاهش ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی را در پی داشته است (به ترتیب ۰۰۱/۰p< و ۰۱/۰p<)، اما تفاوت معنیداری بین این دو روش درمانی دیده نشد. نتیجهگیری: درمان شناختی- رفتاری گروهی استاندارد و مواجههدرمانی، هردو کاهش میزان ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی را در پی دارد. درمان شناختی- رفتاری گروهی میزان سوگیری تعبیر را نیز در این اختلال کاهش میدهد در حالیکه مواجههدرمانی چنین اثری ندارد.