دوره 29، شماره 4 - ( زمستان 1402 )
جلد 29 شماره 4 صفحات 401-384 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، تهران، ایران.
2- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران. ،z_zanjani2005@yahoo.com
3- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران.
4- واحد تحقیقات بالینی، بیمارستان شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران.
2- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران. ،
3- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران.
4- واحد تحقیقات بالینی، بیمارستان شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران.
چکیده: (836 مشاهده)
اهداف پژوهش حاضر تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را بر تنظیم هیجانی، انعطاف‌پذیری روانشناختی و علائم اختلال استرس پس از سانحه در فرزندان جانبازان مبتلابه اختلال استرس پس از سانحه ناشی از جنگ بررسی کرده است.
مواد و روش ها در این پژوهش کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل‌شده از طرح تحقیق دو گروهی، همراه با پیش‌آزمون و پس‌آزمون و یک پیگیری 12 ماهه استفاده شد. نمونه پژوهش از میان فرزندان افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بودند که باتوجه‌به معیارهای ورود براساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد 70 نفر دختر و پسر (بازه سنی 15 تا 19 سال) انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه 35 نفری آزمایش (ACT) و کنترل (آموزش مهارت‌های زندگی برای نوجوانان) قرار گرفتند. افراد پیش از اجرای مداخله و پس از آن به‌وسیله ابزارهای پرسش‌نامه پذیرش و عمل-نسخه دوم، مقیاس دشواری در تنظیم‌هیجانی و مقیاس اختلال استرس پس از ضربه مورد سنجش قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه 60 تا 90 دقیقه‌ای ACT دریافت کرد. همچنین برای گروه کنترل نیز به‌مدت 7 جلسه 60 تا 90 دقیقه‌ای، پروتکل مهارت‌های زندگی برای نوجوانان اجرا شد. درنهایت داده‌ها به‌وسیله نرم‌افزارSPSS نسخه 22 تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته ها نتایج تحلیل کوواریانس (آنکووا) نشان داد که میانگین دو گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای دشواری در تنظیم هیجانی، انعطاف‌پذیری روانشناختی و نشانگان استرس پس از ضربه در مرحله پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری داشت (p>0/01). همچنین نتایج نشان داد که دو گروه ACT و کنترل در مؤلفه علائم برانگیختگی در پرسش‌نامه اختلال استرس پس از ضربه در پیگیری اختلاف معنادار داشتند، اما در دو مؤلفه علائم تجربه مجدد تروما و بی‌حسی‌هیجانی اختلاف معنادار نبود (p>0/05).
نتیجه گیری نتیجه این پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به بهبود مهارت‌های تنظیم هیجانی، افزایش انعطاف‌پذیری روانشناختی و کاهش نشانگان اختلال استرس پس از سانحه در فرزندان افراد مبتلابه اختلال استرس پس از سانحه می‌شود. بنابراین از این روش درمانی می‌توان در مراکز مشاوره و سلامت روان برای بهبود علائم فرزندان افراد مبتلابه اختلال استرس پس از سانحه بهره گرفت.
مواد و روش ها در این پژوهش کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل‌شده از طرح تحقیق دو گروهی، همراه با پیش‌آزمون و پس‌آزمون و یک پیگیری 12 ماهه استفاده شد. نمونه پژوهش از میان فرزندان افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بودند که باتوجه‌به معیارهای ورود براساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد 70 نفر دختر و پسر (بازه سنی 15 تا 19 سال) انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه 35 نفری آزمایش (ACT) و کنترل (آموزش مهارت‌های زندگی برای نوجوانان) قرار گرفتند. افراد پیش از اجرای مداخله و پس از آن به‌وسیله ابزارهای پرسش‌نامه پذیرش و عمل-نسخه دوم، مقیاس دشواری در تنظیم‌هیجانی و مقیاس اختلال استرس پس از ضربه مورد سنجش قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه 60 تا 90 دقیقه‌ای ACT دریافت کرد. همچنین برای گروه کنترل نیز به‌مدت 7 جلسه 60 تا 90 دقیقه‌ای، پروتکل مهارت‌های زندگی برای نوجوانان اجرا شد. درنهایت داده‌ها به‌وسیله نرم‌افزارSPSS نسخه 22 تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته ها نتایج تحلیل کوواریانس (آنکووا) نشان داد که میانگین دو گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای دشواری در تنظیم هیجانی، انعطاف‌پذیری روانشناختی و نشانگان استرس پس از ضربه در مرحله پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری داشت (p>0/01). همچنین نتایج نشان داد که دو گروه ACT و کنترل در مؤلفه علائم برانگیختگی در پرسش‌نامه اختلال استرس پس از ضربه در پیگیری اختلاف معنادار داشتند، اما در دو مؤلفه علائم تجربه مجدد تروما و بی‌حسی‌هیجانی اختلاف معنادار نبود (p>0/05).
نتیجه گیری نتیجه این پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به بهبود مهارت‌های تنظیم هیجانی، افزایش انعطاف‌پذیری روانشناختی و کاهش نشانگان اختلال استرس پس از سانحه در فرزندان افراد مبتلابه اختلال استرس پس از سانحه می‌شود. بنابراین از این روش درمانی می‌توان در مراکز مشاوره و سلامت روان برای بهبود علائم فرزندان افراد مبتلابه اختلال استرس پس از سانحه بهره گرفت.
واژه‌های کلیدی: اختلالات استرس پس از سانحه، تنظیم هیجانی، انعطاف‌پذیری روانشناختی، علائم اختلال استرس پس از سانحه، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، فرزندان، جنگ
نوع مطالعه: پژوهشي اصيل |
موضوع مقاله:
روانپزشکی و روانشناسی
دریافت: 1402/5/2 | پذیرش: 1402/9/30 | انتشار: 1402/10/11
دریافت: 1402/5/2 | پذیرش: 1402/9/30 | انتشار: 1402/10/11
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |