مقدمه
بارداری و مادر شدن فرایندی است که پیامدهای اجتماعی و هیجانی مهمی برای زنان دارد [1]. تولد فرزند به تثبیت هویت زنان کمک می‌کند‌، تاجایی‌که زنان موفقیت و سلامت زیستی، روانی و اجتماعی خود را تا حدود زیادی تابع توانایی در فرزندآوری می‌دانند و چنانچه فاقد این توانایی باشند، احساس بی‌کفایتی می‌کنند و یکی از علل آن سقط جنین است [2]. 
سازمان بهداشت جهانی سقط جنین را ختم بارداری قبل از هفته بیستم بارداری یا ختم بارداری با وزن جنین کمتر از 500 گرم تعریف می‌کند. سالانه بیش از 1 میلیون زن باردار نوزاد خود را از دست می‌دهد که بیش از 85 درصد آن‌ها در 18 ماه آینده باردار می‌شوند [3]. بسیاری از موارد سقط جنین می‌تواند به‌طور غیرمنتظره رخ دهد و این نوع از دست دادن را می‌توان به‌عنوان یک رویداد ویرانگر در نظر گرفت که به اختلالات روانی شدید در زنان منجر می‌شود [4]. چنانکه در زنان با سابقه سقط جنین  افسردگی، اضطراب، تعارض زناشویی، تلاش برای خودکشی، سوء مصرف موادمخدر [5]، غم و اندوه، خشم، احساس گناه و سرزنش، احساس پوچی و درماندگی، کاهش عزت نفس و اختلالات خواب وجود دارد [6]. بیش از نیمی از زنان به دنبال سقط جنین از عوارض مختلف روحی و روانی در هفته‌ها و ماه‌های بعد نیز رنج می‌برند [7]. زنان با سابقه سقط، افزایش علائم افسردگی را تجربه می‌کنند و ممکن است در معرض خطر اثرات روانی منفی مانند اضطراب مرتبط با بارداری، افسردگی، تحریک‌پذیری، خستگی مفرط، ترس، اختلالات خواب و عدم تمرکز باشند [8]. به‌طورکلی اگر تلاش برای حاملگی با شکست مواجه شود، به یک احساس مخرب و تنش‌زا بدل و سبب کاهش کیفیت زندگی فرد می‌شود [9].
 کیفیت زندگی از رضایت یا عدم رضایت از جنبه‌های مختلف زندگی ناشی شده و حوزه‌های سلامتی و کار، اقتصادی-اجتماعی، روحی-روانی و خانوادگی را شامل می‌شود [10]. کیفیت زندگی یـک متغیـر ذهنـی و ادراک فـرد در زندگی است و باتوجه‌به بستر فرهنگی و نظام ارزشی مرتبط با اهداف، استانداردها و آرزوهـای فرد تعیین می‌شود و راهـی بـرای شـناخت تجـارب انسان از زندگی است [11]. کیفیت زندگی در مادران با حاملگی پرخطر کمتر از حاملگی طبیعی بوده و 7 درصد از مادران با حاملگی طبیعی و 12 درصد با حاملگی پرخطر افسردگی خفیف و 12درصد افسردگی متوسط دارند [12]. نتایج یک پژوهش نشان داد زنان با سابقه سقط، درجه بالاتری از پریشانی روانی را دارند، به‌طوری‌که میانگین نمره افسردگی آن‌ها بالا بود. علاوه‌براین، زنان با سقط جنین سطح کیفیت زندگی پایین‌تری را در همه زمینه‌ها (عملکرد جسمی، سلامت عمومی، سرزندگی، عملکرد اجتماعی، نقش عاطفی و سلامت روانی) گزارش کردند [13]. کوتو و همکاران [14] گزارش کردند که زنان مبتلابه سقط مکرر در همه موارد ازجمله عملکرد فیزیکی، عملکرد اجتماعی و نقش عاطفی، درد بدن، سلامت عمومی، سلامت روان و روش‌های مقابله‌ای نتایج ضعیف‌تری داشتند.
انتخاب روش‌های مختلف مقابله‌ای با سقط جنین به زنان و همسرشان بستگی دارد. بحران حاد، شامل مرحله شوک است که در آن به خاطر آوردن آنچه اتفاق افتاده، دشوار است و به دنبال آن مرحله واکنش است که زمانی است که فرد شروع به تحلیل و جذب رویداد می‌کند و به حالت هوشیاری باز می‌گردد. این مرحله اولیه با یک دوره تأمل و جهت‌گیری مجدد دنبال می‌شود [15]. همان‌گونه که گفته شد اکثر زنانی که سقط ناخواسته را تجربه کرده‌اند از فقدان عمیق، احساس پوچی و گناه رنج می‌برند و برخی ممکن است به حمایت حرفه‌ای نیاز داشته باشند [16]. مراقبت‌های انجام‌شده پس از این تجربه تأثیر قابل‌توجهی بر واکنش غم و اندوه پس از سقط جنین دارد [17]. در این زمینه بهره‌گیری از روش‌های غیردارویی ازجمله مشاوره‌های مراقبتی حمایتی مبتنی بر نظریه سوانسون می‌تواند کمک‌کننده باشد. نظریه مراقبتی سوانسون، الگویی است که هدف آن بهزیستی بیماران با روش‌های مراقبتی است و رابطه‌ای بی‌نظیر و دلسوزانه بین مراقب سلامت و مددجو ایجاد می‌کند [18].
 این نظریه مراقبتی بر آموزش و بهبودی در دوران بارداری تمرکز دارد و بر روش‌های تطبیقی در طی مراحل بهبودی فرد و روش‌های کمک به فرد و خانواده متمرکز است. یک برنامه مشاوره‌ای و مراقبتی برای زنان با سابقه سقط است که بر مشاوره ماما بعد از سقط تأکید دارد [19] و شامل مرحله دانستن، بودن با (سهیم شدن در احساس)، انجام دادن برای  (کمک به بهبودی فرد)، توانمندسازی و حفظ باور (پیشگیری از عود) می‌باشد. این مشاوره ساختارمند مقوله مراقبت را در حفظ باورهای پایه فرد به تصویر می‌کشد و با شناخت از واقعیت‌های مادر، ایجاد حس همراهی و ارائه خدمات را مهیا می‌سازد [20]. این مشاوره بر تجربیات زن از سقط، چیزی که از دست داده و سهیم شدن در آن، احساس فعلی، کمک به وارد شدن به زندگی عادی و شناخت دغدغه و نگرانی درمورد حاملگی فعلی تأکید دارد و در فرایند مشاوره به مددجو اجازه می‌دهد  تا خود را ازنظر احساسی پیدا، آماده و درمان کند [21]. 
طبق پژوهش‌های انجام‌شده ثابت شده است که این نظریه در حوزه مراقبت، توسعه برنامه‌های مداخله‌ای با نوزادان، بیماران قلبی پس از عمل، شیردهی، مراقبت از زنان و اصلاح نگرش نسبت به اهدای عضو مفید است [22]. همچنین این نظریه در عمل در طول فرآیند مراقبت [23] و برای تأثیر آن بر بهزیستی زنان [24] مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج مطالعه پالاس و همکاران [25] نشان داده است که مراقبت‌های حمایتی و مشاوره ارائه‌شده پس از سقط جنین به بهزیستی روانی-اجتماعی زنان و بهبود توانایی آن‌ها برای مقابله با علائم روانی کمک کرده است. نتایج یک پژوهش نشان داد برنامه حمایتی مبتنی بر نظریه سوانسون می‌تواند علائم اندوه جسمی، عاطفی، رفتاری و شناختی زنان را کاهش دهد، همچنین احساسات منفی در مورد آینده، سطح افسردگی و سطوح اضطراب پس از دریافت مراقبت سوانسون کاهش یافت [25]. نتایج مطالعه‌ای دیگر نشان داد این برنامه می‌تواند داغدیدگی را در زنان با سقط زودرس را کاهش دهد [26]. در پژوهش چانگ و همکاران [27] مراقبت همدلانه بر استرس و افسردگی زنان مبتلابه سقط اثربخش نشان داده شد.
براساس تجزیه‌وتحلیل شواهد موجود از ادبیات علمی، درمورد استفاده از نظریه مراقبتنی سوانسون در زمینه‌های کار بالینی، می‌توان سودمندی و کاربرد فراوان آن را برای حمایت و ارائه مراقبت‌های جامع نشان داد. مشاوره مراقبتی حمایتی براساس نظریه سوانسون به‌دلیل سهولت انجام آن آسان آن در کوتاه‌مدت، از سایر روش‌های درمانی که نیاز به جلسات طولانی با حضور مستمر دارند می‌تواند کمک‌کننده‌تر باشد. اتخاذ مبانی و مفاهیم این نظریه هنگام ارائه همراهی گرم و انسانی با زنان آسیب‌دیده از سقط جنین بسیار مفید است. یافته‌های این پژوهش به غنی‌سازی بدنه دانش در حوزه مراقبت‌های روان‌شناختی و پرستاری کمک خواهد کرد. همچنین تاکنون مطالعه‌ای در این خصوص در ایران انجام نشده است؛ بنابراین مطالعه حاضر باهدف تعیین تأثیر مشاوره مراقبتی حمایتی مبتنی بر نظریه سوانسون بر کیفیت زندگی زنان باردار با سابقه سقط جنین طراحی و اجرا شد. 

مواد و روش‌ها 
این پژوهش یک مطالعه کارآزمایی کنترل‌شده تصادفی با استفاده از طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. مداخله مطابق نظریه مراقبتی سوانسون بود. جامعه تحقیق را زنان باردار مراجعه‌کننده به مراکز جامع سلامت شهرستان اصفهان با سابقه سقط در بارداری قبلی در طول 1 سال گذشته تشکیل دادند که جهت دریافت مراقبت‌های دوران بارداری فعلی به مراکز جامع سلامت مراجعه کرده بودند. معیارهای ورود به مطالعه شامل بارداری فعلی با سن حاملگی 8 هفته و بیشتر با تأیید سونوگرافی، خواسته بودن حاملگی فعلی، داشتن سابقه سقط خودبه‌خودی طی 1 سال گذشته، عدم سابقه ابتلا به بیماری روانی خاص به اظهار فرد، داشتن حداقل سواد خواندن و نوشتن، نداشتن فرزند زنده در خانواده و معیارهای خروج از مطالعه شامل عدم تمایل به ادامه شرکت در مطالعه، از دست رفتن حاملگی، وقوع حوادث ناگوار و استرس‌های بزرگ در طول مداخله مانند از دست دادن عزیزان و مهاجرت مادر باردار بود.
حجم نمونه در هر گروه باتوجه‌به مطالعه مقدسی و همکاران در سال 2016 با توان آزمون 80 (درنتیجه Z1-β=0/84) و خطای نوع اول 5 درصد (Zα/2=1/96) 31 نفر تعیین شد [28] که با احتساب 20 درصد ریزش،حجم نمونه موردنیاز 36 نفر در هر گروه و مجموعاً 72 نفر محاسبه شد. با مراجعه به سایت sealedenvelope.com با تصادفی سازی ساده با بلوک‌های 4، 6 و 8 تایی ترتیب ورود نمونه‌ها در گروه‌ها مشخص شد. 
ابزار گردآوری مورداستفاده در این پژوهش، سؤال‌های جمعیت‌شناختی و باروری (سن، میزان تحصیلات، شغل، میزان درآمد، خواسته یا ناخواسته بودن بارداری و سطح تحصیلات همسر) و پرسش‌نامه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (SF-36)بود. پرسش‌نامه کیفیت زندگی وار و شربون، یک پرسش‌نامه خودگزارش‌دهی است و جهت بررسی کیفیت زندگی و سلامت استفاده می‌شود، دارای 36 عبارت و 8 بعد عملکرد جسمی، عملکرد اجتماعی، ایفای نقش جسمی، ایفای نقش هیجانی، سلامت روانی، سرزندگی، درد بدنی و سلامت عمومی است. پرسش‌نامه‌SF-36  دو سنجش کلی از کارکرد را بررسی می‌کند؛ نمره مؤلفه فیزیکی که بعد فیزیکی سلامت را می‌سنجد و نمره کلی مؤلفه روانی که بعد روانی اجتماعی سلامت را ارزشیابی می‌کند. نمره بالاتر به‌منزله کیفیت زندگی بهتر است [29]. روایی محتوا و صوری پرسش‌نامه کیفیت زندگی توسط 6 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان بررسی و پس از تأیید، پایایی ابزار با روش بازآزمون بر روی 20 نفر از واجدین شرایط ورود که بعداً در نمونه‌ها وارد نشدند، مورد ارزیابی قرار گرفت و همسانی درونی ابزار با الفای کرونباخ 0/874 تأیید شد [30].
جلسات مداخله در مراکز بهداشتی درمانی و در اتاقی که شرایط صحبت کردن خصوصی با مادر را دارا بود، به‌صورت تک نفره برگزار شد. این پژوهش متعلق به پایان‌نامه دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره در مامایی است که تدوین پروتکل را بر عهده داشته است، اما اجرای آن به یک متخصص مشاوره مامایی واگذار شد. اجرای پروتکل توسط متخصص مذکور با نظارت استاد راهنمای پژوهشگر انجام شده است. 
مداخله در طی 3 جلسه طبق جدول شماره 1 (2 جلسه اول حضوری و جلسه سوم به‌صورت تلفنی) براساس روش 5 مرحله‌ای سوانسون شهریور ماه تا آذرماه سال 1400 بر روی گروه آزمایش اجرا شد.


در این محدوده زمانی گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. مداخله در طی 3جلسه، دو جلسه اول حضوری و هر جلسه به‌مدت 90 دقیقه و جلسه سوم به‌صورت تلفنی به فاصله 1 هفته از یکدیگر اجرا شد. پرسش‌نامه‌ها 4 هفته و 8 هفته بعد از اتمام مداخله که با زمان مراجعه مادران باردار به مراکز بهداشت جهت مراقبت بارداری‌شان هماهنگ می‌شد تکمیل شد (تصویر شماره 1).

برای کسانی که امکان حضور نداشتند به‌صورت تلفنی پرسش‌نامه‌ها تکمیل ‌شد. برای گروه کنترل مداخلات مشاوره مبتنی بر رویکرد سوانسون به‌صورت آنلاین انجام شد. بعد از پایان مطالعه برای رعایت موارد اخلاقی با تشکیل گروه واتساپی آموزش‌های گروه آزمایش یعنی روش 5 مرحله‌ای سوانسون برای گروه کنترل نیز برگزار شد [20]. هر دو گروه به منظور مراقبت‌های روتین بارداری، هر ماه طبق پروتکل وزارت بهداشت تحت مراقبت‌هایی مثل اندازه‌گیری وزن، فشارخون، کنترل قلب جنین، میزان رشد جنین، گرفتن شرح حال و بررسی مشکلات جسمی و روانی مادر قرار می‌گرفتند. 
برای محاسبه معناداری بالینی، از شاخص تغییر پایا استفاده شد. محاسبه این شاخص بر پایه انحراف‌معیار نمره افراد در کیفیت زندگی در پیش و پس از مداخله و بر پایه ضریب بازآزمایی یا ضریب همسانی درونی (آلفای کرونباخ) متغیر کیفیت زندگی استوار است. 
محاسبه شاخص تغییر پایا به شیوه‌ایی است که در ذیل به پرداخته شده است: 

محاسبه خطای استاندارد اندازه‌گیری متغیر کیفیت زندگی پیش از مداخله


در این فرمول SD1، انحراف‌معیار متغیر کیفیت زندگی پیش از مداخله و r2، ضریب بازآزمایی یا ضریب همسانی درونی (آلفای کرونباخ) متغیر کیفیت زندگی می‌باشد.

محاسبه خطای استاندارد اندازه‌گیری متغیر کیفیت زندگی پس از مداخله 


در این فرمول SD2، انحراف‌معیار متغیر کیفیت زندگی پس از مداخله و r2 ضریب بازآزمایی یا ضریب همسانی درونی (آلفای کرونباخ) متغیر کیفیت زندگی می‌باشد.

محاسبه خطای استاندارد تفاوت


نمره خطای استاندارد تفاوت همان شاخص تغییر پایا می‌باشد که اگر تفاوت نمره افراد در پیش‌آزمون و پس‌آزمون برابر یا بیشتر از نقطه برش تعیین‌شده به‌وسیله شاخص تغییر پایا باشد، می‌توان تغییر نمره افراد در مرحله پس‌آزمون را ازنظر بالینی معنادار در نظر گرفت. 
برای توضیح رعایت معیارهای اخلاقی در این پژوهش می‌توان گفت که مطالعه حاضر یک کارآزمایی کنترل‌شده تصادفی است که پس از اخذ تأیید از کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، ثبت در مرکز ثبت کارازمایی بالینی ایران و اخذ مجوزهای لازم از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان و مراکز جامع سلامت اصفهان انجام شده است. همچنین اصول بیانیه هلسینکی که مؤلفه‌های اخلاقی تحقیقات پزشکی بر روی آزمودنی انسانی را مدنظر قرار می‌دهد در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است.
برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی توزیع فراوانی مطلق و نسبی برای متغیرهای کمی و تحلیل‌ها با آزمون آماری تی مستقل، تی زوجی و کای‌اسکوئر و تحلیل واریانس در سطح معنی‌داری کمتر از 0/05 انجام شد. 

یافته‌ها 
 در جدول شماره 2 توزیع فراوانی و ویژگی‌های جمعیت‌شناختی زنان باردار دو گروه نشان داده شده است.


دو گروه مورد بررسی از نظر هیچکدام از مشخصات دموگرافیک تفاوت معنی دار آماری نداشته و همگن بودند (0/05<P) همان طور که در جدول شماره 3 نشان داده شده است، برای  بررسی اثر کیفیت زندگی از تحلیل واریانس با اندازه‌های تکراری استفاده شد.


قبل از ارائه نتایج آزمون تحلیل واریانس پیش‌فرض‌های موردنیاز مورد آزمون قرار گرفت. یکی از پیش‌فرض‌ها کمی بودن و پیوسته بودن متغیر وابسته است که در متغیر کیفیت زندگی چنین شرطی وجود دارد. جهت نرمال بودن نتایج، آزمون شاپیرو ویلک نشان داد که سطح معناداری متغیر کیفیت زندگی در هریک از گروه‌های آزمایش و کنترل در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون بالاتر از 0/01 بود (0/01<P).بنابراین براساس آزمون شاپیرو ویلک در سطح 0/01 متغیرهای پژوهش معنادار نبود که این به معنی نرمال بودن داده ها می باشد. همچنین کرویت یا رابطه معنادار بین مؤلفه های پژوهش آماره کای اسکوئر بارتلت برای بررسی معناداری همبستگی مؤلفه های کیفیت زندگی در مرحله پس آزمون در سطح 0/01 معنادار بود. به عالوه عدم وجود داده های پرت بااستفاده از فاصله ماهاالنوبیس مورد بررسی قرار گرفت که داده پرت شناسایی نشد. آزمون دقیق فیشر در دو گروه مورد بررسی قرار گرفت و از نظر مشخصات جمعیت شناختی، تفاوت معنادار آماری نداشتند که در سطور قبل گزارش شد. جدول شماره 4 میانگین و انحراف معیار ابعاد کیفیت زندگی در گروه آزمایش و کنترل قبل از مداخله و 4 و 8 هفته بعد از مداخله نشان می‌دهد.


طبق جدول شماره 4 قبل از مداخله در دو گروه آزمایش و کنترل بین کیفیت زندگی اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (0/05>P) در 4 هفته بعد از مداخله نمرات کیفیت زندگی در بعد ایفای نقش هیجانی در گروه آزمایش به‌صورت معنی‌داری از گروه کنترل بیشتر بود (0/046=P) در 8 هفته بعد از مداخله نمرات کیفیت زندگی در ابعاد عملکرد جسمی (0/009=P)، عملکرد اجتماعی (0/039=P)، ایفای نقش هیجانی (0/004=P) و درد بدنی (0/004=P) در گروه آزمایش به‌صورت معنی‌داری از گروه کنترل بیشتر بود (0/01=P) (تصویر شماره 2).
 

References
1.Salmela-Aro K, Read S, Rouhe H, Halmesmäki E, Toivanen RM, Tokola MI, et al. Promoting positive motherhood among nulliparous pregnant women with an intense fear of childbirth: RCT intervention. Journal of Health Psychology. 2012; 17(4):520-34. [PMID]
2.Sharifi- Shaki S, Aakhte M, Alipor A, Fahimi-Far A, Taghadosi M, Karimi R et al.[The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy in reducing anxiety and meta-worry in women with recurrent miscarriages (Persian)]. Feyz. 2015; 19(4):334-40. [Link]
3.Bicking Kinsey C, Baptiste-Roberts K, Zhu J, Kjerulff KH. Effect of previous miscarriage on the maternal birth experience in the First Baby Study. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal nursing. 2013; 42(4):442-50. [PMID]
4.Gong X, Hao J, Tao F, Zhang J, Wang H, Xu R. Pregnancy loss and anxiety and depression during subsequent pregnancies: Data from the C-ABC study. European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology. 2013; 166(1):30-6. [DOI:10.1016/j.ejogrb.2012.09.024] [PMID]
5.Bellieni CV, Buonocore G. Abortion and subsequent mental health: Review of the literature. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2013; 67(5):301-10. [DOI:10.1111/pcn.12067] [PMID]
6.Curley M. An explanatory model to guide assessment, risk and diagnosis of psychological distress after abortion. Open Journal of Obstetrics and Gynecology. 2014; 4(15):944-53. [DOI:10.4236/ojog.2014.415133]
7.Wijesooriya L, Palihawadana T, Rajapaksha RNG. A study of psychological impact on women undergoing miscarriage at a Sri Lankan hospital setting. Sri Lanka Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2015, 37(2):10-13. [DOI:10.4038/sljog.v37i2.7747]
8.Woods-Giscombé CL, Lobel M, Crandell JL.The impact of miscarriage and parity on patterns of maternal distress in pregnancy. Research in Nursing & Health. 2010; 33(4):316-28. [DOI:10.1002/nur.20389] [PMID]   
9.Feizollahi N, Nahidi F, Sereshti M, Nasiri M, Motlagh AA. Evaluation of quality of life in women with abortion experience in Tehran 2015-2016. Advances in Nursing & Midwifery. 2020; 29(1):8-15. [Link]
10.Pesavento F, Marconcini E, Drago D. [Quality of life and depression in normal and in high-risk pregnancy. Analysis of a sample of 100 women (Italian)]. Minerva Ginecologica. 2005; 57(4):451-60. [PMID]
11.Bahrami M. Iranian nurses perceptions of cancer patients quality of life. Iranian Journal of Cancer Prevention. 2016; 9(3):e4076. [DOI:10.17795/ijcp-4076] [PMID]   
12.Irani M, Khadivzadeh T, Asghari Nekah SM, Ebrahimipour H, Tara F. Emotional and cognitive experiences of pregnant women following prenatal diagnosis of fetal anomalies: A qualitative study in Iran. International Journal of Community Based Nursing and Midwifery. 2019; 7(1):22-31. [PMID]
13.Tavoli Z, Mohammadi M, Tavoli A, Moini A, Effatpanah M, Khedmat L, et al. Quality of life and psychological distress in women with recurrent miscarriage: A comparative study. Health and Quality of Life Outcomes. 2018; 16(1):150. [DOI:10.1186/s12955-018-0982-z] [PMID]   
14.Couto ER, Couto E, Vian B, Gregorio Z, Nomura ML, Zaccaria R, et al. Quality of life, depression and anxiety among pregnant women with previous adverse pregnancy outcomes. Sao Paulo Medical Jurnal. 2009; 127(4):185-9.  [DOI:10.1590/S1516-31802009000400002] [PMID]
15.Fergusson M, Elisa M, Rodríguez M, Alemán Parra CM, Ávila Martín LA, Badillo Romero K, Barajas Lizarazo MA. [From nursing theory to practice: Experiences with care management projects (Spanish)]. Colombia: Universidad de la Sabana; 2016. [Link]
16.Coverdale J, Gordon MR, Beresin EV, Guerrero APS, Louie AK, Balon R, et al. Access to abortion after Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization: Advocacy and a call to action for the profession of psychiatry. Academic Psychiatry. 2023; 47(1):1-6. ‏ [DOI:10.1007/s40596-022-01729-7] [PMID]   
17.Ngo A, Nguyen VT, Phan H, Pham V, Ngo C, Nguyen L, et al. Effectiveness of mHealth intervention on safe abortion knowledge and perceived barriers to safe abortion services among female sex workers in Vietnam. Mhealth. 2023; 9:3.  [DOI:10.21037/mhealth-22-41] [PMID]   
18.Ellina AD, Adiutama NM. Evaluation of patient satisfaction and nurse caring behaviour: Based on swanson’s theory’. Indian Journal of Public Health Research and Development. 2019; 10(8):2698-702. [Link]
19.Adolfsson A. Women’s well-being improves after missed miscarriage with more active support and application of Swanson’s Caring Theory. Psychology Research and Behavior Management. 2011; 4:1-9. [PMID]
20.Swanson KM. Nursing as informed caring for the well-being of others. Image: The Journal of Nursing Scholarship. 1993; 25(4):352-7. [DOI:10.1111/j.1547-5069.1993.tb00271.x] [PMID]
21.Ardekani ZB, Akhondi MM, Sadeghi MR, Sadri-Ardekani H. [The necessity of a comprehensive study on abortion in Iran (Persian)]. Journal of Reproduction & Infertility. 2005; 6(4):299-320. [Link]
22.Beristain-García I, Álvarez-Aguirre A, Huerta-Baltazar MI, Casique-Casique L. [Kristen Swanson’s theory of care: Literature review (Spanish)]. Sanus. 2022; 7(212). [DOI:10.36789/revsanus.vi1.212]
23.Ellina AD, Nursalam N, Yunitasari E, Adiutama NM. Evaluation of quality of nursing work-life: Based on Swanson’s Theory of Caring. Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences. 2022; 9(T5):185-9. [DOI:10.3889/oamjms.2021.7844]
24.Aguilera J, García M, Cáceda G. [La familia como determinante social del intento de suicidio en adultos jóvenes: Una mirada desde la complejidad (Spanish)]. Revista Ciencia y Tecnologia. 2016;12(1):161-75. [Link]
25.Palas Karaca P, Oskay ÜY. Effect of supportive care on the psychosocial health status of women who had a miscarriage. Perspectives in Psychiatric Care. 2021; 57(1):179-88. [DOI:10.1111/ppc.12540] [PMID]
26.Golmakani N, Ahmadi M, Asghari P, Esmaili H. [The effect of supportive care program on bereavement in women with early miscarriage (Persian)]. Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2016; 20(8):33-41. [Link]
27.Chang SC, Kuo PL, Chen CH. Effectiveness of empathic caring on stress and depression for women with recurrent miscarriage: A randomized controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice. 2021; 43:101367. [DOI:10.1016/j.ctcp.2021.101367] [PMID]
28.Moghadasi M, Soltanahmadi Z, Azizzadeh Forozi M, Mahdizadeh AL, Jahani Y. [The effect of supportive counseling on reducing the anxiety of women at risk of preterm birth (Persian)]. Nursing and Midwifery Journal. 2016; 14 (2):151-8. [Link]
29.Ware JE Jr, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Medical care. 1992; 30(6):473-83. ‏ [DOI:10.1097/00005650-199206000-00002] [PMID]
30.Motamed N, Ayatollahi AR, Zare N, Sadeghi Hassanabadi A. Validity and reliability of the Persian translation of the SF-36 version 2 questionnaire. EMHJ-Eastern Mediterranean Health Journal. 2005; 11 (3):349-57. [PMID]
31.Johnson OP, Langford RW. A randomized trial of a bereavement intervention for pregnancy loss. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing. 2015; 44(4):492-9. [DOI:10.1111/1552-6909.12659] [PMID]
32.Nynas J, Narang P, Kolikonda MK, Lippmann S. Depression and anxiety following early pregnancy loss: Recommendations for primary care providers. The Primary Care Companion for CNS Disorders. 2015; 17(1):10.4088/PCC.14r01721.  [DOI:10.4088/PCC.14r01721] [PMID]   
33.Adolfsson A, Larsson PG. Applicability of general grief theory to Swedish women’s experience after early miscarriage, with factor analysis of Bonanno’s taxonomy, using the Perinatal Grief Scale. Upsala Journal of Medical Sciences. 2010; 115(3): 201-9. ‏ [DOI:10.3109/03009731003739851] [PMID]   
34.Díaz-Pérez E, Haro G, Echeverria I. Psychopathology present in women after miscarriage or perinatal loss: A systematic review. Psychiatry International. 2023; 4(2):126-35. [DOI:10.3390/psychiatryint4020015]
35.Azadi Y, Yazdanpanah M, Mahmoudi H. Understanding smallholder farmers’ adaptation behaviors through climate change beliefs, risk perception, trust, and psychological distance: Evidence from wheat growers in Iran. Journal of Environmental Management. 2019; 250:109456. [DOI:10.1016/j.jenvman.2019.109456] [PMID]
36.Kao MH, Chen CC. The effects of support interventions on anxiety and depression in women with preterm labor during hospitalization. European Psychiatry. 2017; 41(S1):S736-7. [DOI:10.1016/j.eurpsy.2017.01.1352]
37.Kong GW, Chung TK, Lok IH. The impact of supportive counselling on women's psychological wellbeing after miscarriage--a randomised controlled trial. BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology 2014; 121(10):1253-62. [DOI:10.1111/1471-0528.12908] [PMID]
38.Iwanowicz-Palus G, Mróz M, Bień A.  Quality of life, social support and self-efficacy in women after a miscarriage. Health and Quality of Life Outcomes. 2021; 19(16):16. [DOI:10.1186/s12955-020-01662-z] [PMID]   
39.Swanson KM, Chen HT, Graham JC, Wojnar DM, Petras A. Resolution of depression and grief during the first year after miscarriage: A randomized controlled clinical trial of couples focused interventions. Journal of Women's Health (2002). 2009; 18(8):1245-57. [DOI:10.1089/jwh.2008.1202] [PMID]