مقدمه و اهداف
بیماری کرونا (کووید-19) در سال 2019 ناشی از ویروسی بود که برای اولین بار در ووهان چین ظاهر شد و بهسرعت در سراسر آسیا گسترش یافت و به یک بیماری همهگیر در سراسر جهان تبدیل شد. مطالعات متعددی به تأثیر کووید-19 در آسیا-اقیانوس آرام مانند نیازهای برآورده نشده در روابط اجتماعی، رکود اقتصادی، عدم اطلاعات مناسب در مورد کووید-19، سلامت روان در طول خودانزوایی اشاره میکنند [
1,
2,
3]. دادههای آماری نشان میدهد در آوریل سال 2020، آسیای جنوبشرقی 5881 مورد مثبت داشته، در حالی که اندونزی 1986 مورد مثبت داشته است [
4].
کووید-19 نظم جهانی را در مدت زمان کوتاهی تغییر داده است [
5]. بسیاری از مردم فکر نمیکردند که این بیماری همهگیر باعث چنین رنج عمیق انسانی شود و در مدت طولانی ادامه یابد [
6]. گسترش سریع ویروس کووید-19 باعث مرگومیر بسیاری در اندونزی شد [
7]. این وضعیت بر تغییرات اجتماعی تأثیری گذاشته است که پیش از آن هرگز تصور نمیشد. عدم آمادگی جامعه در مواجهه با این بیماری همهگیر به نوبه خود منجر به بینظمی اجتماعی در تمام جنبههای زندگی مردم شده است [
6,
7,
8]. پیشبینی میشود این وضعیت بتواند ارزشها و هنجارهای اجتماعی را که تاکنون توسط جامعه توسعه یافته و پذیرفته شده است را متزلزل کند [
8].
آیا تغییر ارزشها و هنجارهای اجتماعی در کل جامعه رخ میدهد؟ بهطوری که نظام اجتماعی جدیدی را ایجاد میکند یا آنچه اتفاق میافتد صرفاً گفتگویی مجدد در نظام اجتماعی است تا به سطح تعادل جدیدی برسند؟ بدین ترتیب این واقعیت که ارزشها و هنجارهای قدیمی باید بازآرایی و بازتولید شوند تا نظام اجتماعی جدید تولید شود، امری اجتناب ناپذیر است [
6،
8].
مقررات جدید همراه با درخواست دولت برای مطالعه، کار و عبادت در خانه از ابتدای همهگیری این ویروس در اندونزی مقرر شد [
9]. بدین ترتیب، عادات اجتماعی که اغلب دوستانه هستند و همراه با جمعشدن و دستدادن است، باید جای خود را به محدودیتهای اجتماعی بدهد [
10]. بنابراین عادات مرسوم جامعه در دوره پیش از همهگیری از طریق الگوهای تعامل مجازی تنظیم و دگرگون شد [
6،
8،
11]. این شرایط تأکید میکند فناوری اطلاعات و فضای مجازی بهعنوان یک واسطه در تعامل بسیار مهم است [
11].
تغییرات اجتماعی در همهگیری کووید-19 باعث ایجاد عادات جدیدی در قالب حفظ فاصله فیزیکی همیشگی یا منظم، شستن مکرر/همیشه دستها با صابون و استفاده از ماسک، اجتناب از حملونقل عمومی و افزایش فعالیتهای خرید اینترنتی شده است [
6,
7,
8,
9,
10]. همهگیری کووید-19 ما را مجبور کرده است با همه اشکال تغییر سازگار باشیم و زندگی کنیم [
12 ,
13]. ممکن است همه این تغییرات در آینده جا افتاد و به الگویی جدید در زندگی اجتماعی تبدیل شود [
8،
13]. تاکنون واکنشهایی که در جامعه دیده شد، بسیار متنوع بود. از بیتفاوتی، اقدامات غیرمنطقی با اعتقاد به اطلاعات غلط و مختلف در قالب توطئه یا بیاعتمادی به دولتهای قانونی گرفته تا اعمال مجرمانه [
5،
6].
هیچ تحقیقی وجود ندارد که درک عموم مردم از وضعیت جامعهشناختی را بررسی کرده باشد. با این پیشینه، محققان علاقهمند به انجام تحقیقاتی در مورد درک جامعهشناختی عموم مردم از وضعیت فعلی همهگیری کووید-19 در اندونزی هستند. بنابراین هدف این مطالعه بررسی درک جامعهشناختی عموم مردم از وضعیت کنونی همهگیری کووید-19 در کشور اندونزی است. این پژوهش با رویکرد کیفی از طریق مصاحبه در گروههای مختلف انجام شده است.
روشها
طراحی مطالعه
تحقیق کیفی حوزههای ناشناخته دانش را بررسی میکند [
14,
15,
16] و پدیدارشناسی نوعی از تحقیق کیفی است که تجربه فرد را مورد بررسی قرار میدهد [
17]. پلیت و بک معتقدند پدیدار شناسی موارد عینی پدیدهها را توصیف میکند و حقیقت امور را به معنای وسیع آن بهدست میآورد. هدف مطالعه حاضر درک جامعه از همهگیری کووید-19 در کشور اندونزی است.
تعداد 10 شرکتکننده با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند در اندونزی انتخاب شدند. قبل از انجام مصاحبه، شرکتکنندگانی که مایل به شرکت در مصاحبه بودند، در مورد اهداف و روشهای مطالعه، توضیحاتی دریافت میکردند. معیارهای ورود به پژوهش شامل: زندگی در محیطی که اکثر ساکنان آن مبتلا به کووید-19 بودند، مبتلا به کووید-19، تمایل به شرکت در تحقیق، فرم رضایت آگاهانه را امضا کرده باشند، مایل به بیان احساسات، افکار و به اشتراک گذاشتن تجربیات خود از طریق مصاحبه عمیق باشند؛ این معیار به این دلیل انتخاب شد که شخص، زمانی که تجربه کووید-19 را مشاهده کرده است، مستقیماً تحتتأثیر قرار گرفته یا تجربه کرده است، در مقابل پاسخدهندگانی که مستقیماً تأثیر را احساس نکردند، تجربیات واقعی بیشتری خواهند داشت. از سوی دیگر، پاسخ دهندگانی که حاضر به مصاحبه نشدند و تمایلی به شرکت در پژوهش نداشتند از مطالعه خارج شدند.
جمعآوری دادهها
پس از دریافت رضایت، از شرکتکنندگان خواسته شد تجربیات خود را درباره برداشت عمومی از وضعیت همهگیری کووید-19 با استفاده از راهنمای مصاحبه نیمه ساختاریافته با چندین سؤال توصیف کنند مانند:
1. درباره کووید-19 که در حال حاضر به کشورهای مختلف از جمله اندونزی ضربه میزند، چه فکری میکنید؟
2. پس از کووید-19 چه تغییرات اجتماعی را در جامعه تجربه کردید؟
3. آیا فرصتی وجود دارد که جامعه بتواند از وضعیت فعلی کووید-19 استفاده کند؟
پرسشهای کاوشگری نیز برای تشویق شرکتکنندگان به ارائه اطلاعات بیشتر در مورد تجربیات خود مانند »میتوانید در مورد آن بیشتر به من بگویید؟« آماده شد. مصاحبهها 15 تا 20 دقیقه طول کشید و بهصورت دیجیتالی ضبط و بهطور دقیق ثبت شد.
تجزیهوتحلیل دادهها
نتایج مصاحبه براساس روش تحلیل پدیدارشناختی کلایزی توسط محقق مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت [
19] که شامل هفت مرحله است مانند: 1. خواندن همه پروتکلها برای بهدستآوردن حس همه آنها، 2. مرور پروتکلها و به دست آوردن عبارات مهم، 3. بیان معنی هر عبارت مهم، 4. طبقهبندی معانی کدگذاریشده در دستههایی از مقولات 5. ارائه نتایج در یک توصیف جامع از پدیده مورد مطالعه، 6. ارائه توصیف جامعی از پدیده مورد مطالعه به بیانی مشخص، 7. سؤال از شرکتکنندگان در مورد یافتههای مطالعه به منظور اعتبارسنجی نهایی.
یافتهها
شش موضوع برای نشان دادن تصورات جامعهشناختی عمومی از وضعیت همهگیر کووید-19 در اندونزی شناسایی شد. این موضوعات عبارت بودند از: 1. کووید-19 بسیار خطرناک است، 2. تهدیدات اجتماعی، 3. تهدیدات اقتصادی، 4. تهدیدات آموزش، 5. توطئه جهانی و 6. ایجاد یک حوزه کاری جدید.
کووید-19بسیار خطرناک است
کووید-19 برای مردم اندونزی احساس ترس و نگرانی ایجاد کرده است. انتقال و انتشار ویروس همچنان در مناطق مختلف وجود دارد. ترس و نگرانی مردم وقتی بیشتر میشود که پروتکلهای بهداشتی انجامشده بهطور کامل قادر به ایجاد امنیت از احتمال انتقال ویروس نیستند. تعدادی از بیمارستانها در اندونزی اعلام کردند لبریز از بیماران کووید-19 شدند. افزایش تعداد بیماران کووید-19 منجر به کاهش منابع اکسیژن در برخی مناطق شده است.
موضوع کووید-19 بسیار خطرناک است
در این مطالعه به دو موضوع فرعی تقسیم شده است: کووید-19 در حال گسترش بسیار سریع و مرگومیر بیش از حد ناشی از کووید-19.
کووید-19بسیار سریع در حال گسترش است:
در ابتدا، من فقط افراد آلوده به کووید-19 را در تلویزیون میدیدم، اما حالا حتی نزدیکترین افراد به من هم آلوده شدند (شرکتکننده 5).
من دارم نگران میشوم، زیرا یکی یکی دوستانم به کووید-19 آلوده شدند (شرکتکننده 3).
در حال حاضر بیمارستان پر است، حتی اکسیژن هم کم است (شرکتکننده 8).
مرگومیر بیش از حد در اثر کووید-19:
هر روز خبر فوت را میشنوم که ازطریق بلندگوی مسجد یا گروه واتساپ اعلام میشود (شرکتکننده 1).
من بیشتر و بیشتر نگران میشوم، زیرا یکی یکی دوستانم در اثر ابتلا به کووید-19میمیرند (شرکتکننده 6).
تهدیدات زندگی اجتماعی
دولت در راستای مقابله با شیوع روزافزون کووید-19، سیاستهایی مانند تشویق مردم به رعایت فاصلهگذاری اجتماعی، پیشگیری و کنترل عفونت کووید-19، تشویق افراد سالم برای محدودکردن بازدید از مکانهای شلوغ و تماس مستقیم با افراد دیگر اتخاذ کرد. درواقع این اقدامات دولت، مردم را پارانوئید کرده است. آنها احساس اضطراب مفرط میکنند و به کسی که سرفه و عطسه میکند، شک میکنند. این اضطراب بیش از حد سطح احساسی آنها را نیز مشکلساز میکند. آنها اغلب با دیدن فردی که پروتکلهای بهداشتی را رعایت نمیکند، رفتار نادرستی از خود نشان میدهند. درواقع، همین احساس باعث کاهش ایمنی و سلامت آنها میشود. موضوع تهدیدات زندگی اجتماعی در این پژوهش به سه زیرمجموعه فاصلهگذاری اجتماعی، بدگمانی نسبت به یکدیگر و کاهش حساسیت اجتماعی تقسیم شده است.
فاصلهگذاری اجتماعی
از شلوغی پرهیز میکنم، وقتی ازدحام در مکانهای خرید میبینم، به دنبال مکانهای خلوتتر دیگری میگردم (شرکتکننده 2).
ما باید حداقل 2 متر با افراد دیگر فاصله داشته باشیم (شرکتکننده 7).
بدگمانی نسبت به یکدیگر
وقتی دیگران را بیحال یا در حال سرفهکردن میبینم از بودن در کنارشان احساس ناراحتی میکنم (شرکتکننده 4).
من حتی خانوادهام را از بیرون رفتن از خانه در این ماه منع میکنم (شرکتکننده 5).
همه چیزهایی را که میخرم، ابتدا با مواد ضدعفونیکننده پاک میکنم (شرکتکننده 9).
من دوست ندارم در خانه مهمان داشته باشم (شرکتکننده 2)
من گمان میکنم که هر فرد جدیدی که در محلهمان دیده میشود حامل ویروس از مرکز شهر است (شرکتکننده 1).
کاهش حساسیت اجتماعی
من به شنیدن روزانه خبر مرگ عادت کردم (شرکتکننده 3).
گاهی اوقات فکر میکنم مرگ یک چیز رایج امروزی شده است (شرکتکننده 10).
در گذشته همیشه برای عزاداری به خانههای دیگران میرفتم، حالا دیگر نمیخواهم بروم (شرکتکنندگان 9 و 4).
من یک بار مستقیماً مردمی را سرزنش کردم که نمیخواهند ماسک بزنند و فاصله خود را حفظ کنند (شرکتکننده 10)
تهدید بخش اقتصادی
کووید-19 نه تنها بر سلامت عمومی بلکه بر شرایط اقتصادی نیز تأثیر میگذارد. این بیماری همهگیر، دولتهای محلی را مجبور به اجرای سیاستهای محدودیتهای اجتماعی در مقیاس بزرگ کرده است که بر محدودکردن فعالیتهای اقتصادی جامعه تأثیر دارد. این فعالیت بر شرایط اجتماعی-اقتصادی جامعه بهویژه اقشار آسیبپذیر و فقیر تأثیر میگذارد. این وضعیت باعث کاهش درآمد مردم و از دست رفتن تنها معیشت آنها شد. کاهش فعالیتهای اقتصادی و محدودیت تردد، به شرکتهای فعال در این زمینهها ضربه وارد کرد. آنها برای بقای شرکت مجبور به اخراج کارمندان شدند. این وضعیت با محدودشدن فرصتهای شغلی برای افرادی که معیشت خود را در اثر این بیماری همهگیر از دست دادند، تشدید میشود. بنابراین موضوع تهدیدات بخش اقتصادی در این پژوهش به دو زیرمجموعه افزایش تعداد فقرا و افزایش تعداد بیکاری تقسیم شده است:
افزایش تعداد فقرا
الان برای مردم سخت است بفروشند، نمیتوانند بفروشند، اجناس توسط مأموران مصادره میشود.
درآمد من 80 درصد کاهش یافته (شرکتکنندگان 3، 4 و 8).
حالا ما بیکاریم، برای زندگی فقط به پسانداز متکی هستیم، حالا پساندازمان را داریم خرج میکنیم.
تقریباً خسته شدیم (شرکتکنندگان 1 و 10).
افزایش تعداد بیکاران
مردم اطراف اینجا که اغلب بهعنوان کارگر کار میکنند، بهدلیل ورشکستگی شرکتها اخراج میشوند (شرکتکننده 2). در حال حاضر امیدی برای یافتن شغل جدید نیست، همه چیز دشوار است (شرکتکننده 6).
تهدیدات بخش آموزش
محدودیتهای اجتماعی در مقیاس بزرگ مستلزم انجام فعالیتهایی مانند مدارس بهصورت آنلاین است. تقریباً یک سال است که آموزش از راه دور انجام میشود و در حال حاضر هیچ سیاستی وجود ندارد که امکان آموزش حضوری را فراهم کند. بسیاری از دانشآموزان شکایت دارند که یادگیری از طریق آموزش آنلاین دشوار است. تماس اجتماعی محدود باعث میشود دانشآموزان احساس بیحوصلگی کنند، زیرا نمیتوانند با دوستان خود بازی کنند. دانشآموزان در خانه، زمان زیادی را صرف بازیهای آنلاین یا بازی در شبکههای اجتماعی میکنند که بر رفتار آنها تأثیر دارد، بهطوری که آنها به محیط اطرافشان اهمیت نمیدهند و ترجیح میدهند زمانی را به تنهایی با بازیهای آنلاین بگذرانند. موضوع تهدیدات بخش آموزش در این پژوهش به دو زیرمجموعه آموزش از راه دور و کودکان وابسته به ابزار الکترونیکی تقسیم میشود.
آموزش از راه دور
بیش از یک سال است که کودکان در خانه یاد میگیرند (شرکتکننده 4).
فرزندان من از درسخواندن در خانه خسته شدند، دلشان برای دوستان و معلمانشان تنگ شده است (شرکتکنندگان 5 و 7).
ما در این آموزش از راه دور برای آموزش فرزندانمان مشکل داریم، نگران هستیم که بچهها آنچه را که میآموزند و آموزش میبینند، درک نکنند (شرکتکننده 5).
من فکر میکنم، بچهها در آینده بیشتر فردگرا میشوند و نمیدانند که چگونه با افراد دیگر کنار بیایند (شرکتکننده 9).
کودکان وابسته به ابزارالکترونیکی
کودکان بیشتر در حال بازی آنلاین هستند (شرکتکننده 3).
آب از سرمان گذشته زیرا تقریباً هر ماه فرزندان ما برای بازیهای آنلاین پول میخواهند (شرکتکننده 2).
نگران این هستم که فرزندم نتواند از گوشی هوشمنداش جدا شود، نگران سلامت چشماناش هستم (شرکتکننده 9).
توطئه جهانی
بیش از یک سال گذشته است و همچنان ویروس در حال افزایش است. آنگاه نظریههای توطئه بسیاری در مورد کووید-19 در رسانههای اجتماعی مطرح شد. نظرات بسیاری وجود دارد مبنی بر اینکه کووید-19 برای نابودی اقتصاد کشورهای در حال توسعه بهعنوان رقیب در تجارت به وجود آمده است. با توجه به وضعیت همهگیری، بسیاری از کشورها برای نجات اقتصاد ملی خود برای دریافت وام از نهادهای بین المللی با یکدیگر رقابت میکنند. آنها حتی حاضر هستند برای دریافت تسهیلات وام از مؤسسات مختلف در صف بایستند. علاوه براین در تخصیص مجدد بودجه، دولت باید به دنبال بازپرداخت مقادیر زیادی بدهی باشد تا بتواند هزینههای برنامه بهبود اقتصاد ملی را پوشش دهد. در حال حاضر، بسیاری از کشورها به واکسن کووید-19 تولیدشده کشورهای ابرقدرت وابسته شدند. این امر باعث شده است که کووید-19 به یک تجارت در صنعت داروسازی تبدیل شود.
برخی از این باورها در مورد نظریههای توطئه هستند. موضوع توطئه جهانی به دو موضوع فرعی: مدل جدید استعمار و سلاح های بیولوژیکی تقسیم میشود.
مدل جدید استعمار
این یک ترفند صندوق بینالمللی پول است که کشورها را مجبور به بدهکاری برای دفاع از کشور خود میکند (شرکتکننده 1).
اکنون کشورها مجبور به خرید واکسن از کشورهای دیگر هستند و به کشورهای ابرقدرت وابسته هستند (شرکتکننده 8). میترسم بعد از اینکه منابع طبیعی ما توسط خارجیها کنترل شد، خیلی بدهکار شده باشیم (شرکتکننده 6).
سلاحهای بیولوژیکی
ما معتقدیم که این ویروس از آزمایشگاهی در ووهان به بیرون راه پیدا کرده است، یک روز ثابت خواهد شد (شرکتکننده 6).
این بهعنوان یک سلاح برای فلجکردن اقتصاد کشورهای در حال توسعه مانند اندونزی استفاده میشود (شرکتکننده 10).
ایجاد مشاغل جدید
بحران اقتصادی ناشی از کووید-19 مردم را مجبور به زندگی کردن در بحبوحه رکود اقتصادی کرد. مردم باید برای بقای خود و خانوادهشان تدابیری بیاندیشند. در این شرایط، کالاها بهصورت آنلاین معامله میشوند. به گمان آنها فروش اینترنتی در میان سیاستهای فاصلهگذاری اجتماعی مؤثرتر و ایمنتراست. سرمایهگذاری سهام در طول بیماری همهگیر، وسوسه انگیز است، زیرا قیمت برخی از سهام کاهش مییابد. بنابراین آنها فکر میکنند دوران کرونا زمان مناسبی برای خرید سهام است و زمانی که قیمت آنها در حال افزایش شود، امیدوار هستند آنها را دوباره بفروشند.
فعالیت دیگری که در حال حاضر توسط افراد زیادی اعم از پیر و جوان انجام میشود، تولید محتوا در شبکههای اجتماعی است. شبکههای اجتماعی جایگزینی برای سرگرمی افراد در حین فعالیت در خانه هستند. این فرصتی برای تولیدکنندگان محتوا است تا دنبالکنندگان یا بینندگانی را بهدست آورند که بعداً میتوانند از آنها درآمد کسب کنند.
موضوع ایجاد مشاغل جدید در این تحقیق به دو زیرمجموعه تقسیم میشود: یعنی تجارت اینترنتی و متقاضایان پلتفرم کسب درآمد دیجیتالی در حال افزایش است.
تجارت اینترنتی
پس از اخراج، شروع به فروش اینترنتی و بازاریابی اینترنتی کالاهایم کردم (شرکتکننده 3).
فقط از طریق تجارت اینترنتی میتوان مطمئنتر از تعقیب توسط افسران پلیس خدمات شهری در امان بود (شرکتکننده 7).
افزایش متقاضایان پلتفرم کسب درآمد دیجیتالی.
من علاقهمند هستم سرمایهگذاری سهام را یادبگیرم که بهنظر میرسد امروزه فعالیتی مطلوب است (شرکتکننده 1).
بچهها میگویند اکنون ساختن ویدیوها در یوتیوب میتواند درآمدزا باشد، اگر فیلمها توسط افراد بیشتری تماشا شود (شرکتکننده 4).
بحث
تصور عموم مردم از وضعیت کنونی همهگیری کووید-19 بسیار خطرناک است. کووید-19 تهدیدی برای بخشهای اجتماعی، اقتصادی و آموزشی زندگی است.برخی نیز معتقدند کووید-19 یک توطئه جهانی است. از طرف دیگر، برخی هم معتقدند کووید-19 پتانسیل زیادی در ایجاد مشاغل جدید دارد.
اولین موضوع در این تحقیق این است که کووید-19 بسیار خطرناک است. به این دلیل که کووید-19 در همه کشورها به یک بیماری همهگیر تبدیل شده و اندونزی آن را بهعنوان یک فاجعه ملی اعلام کرده است [
20]. بهترین راه برای مقابله با این ویروس بسیار مسری، کاهش انتشار ویروس است [
21]. نتایج تحقیقات نشان داد اکثریت افرادی که در اندونزی مورد بررسی قرار گرفتند، این بیماری را بسیار خطرناک میدانند. در اندونزی، تقریباً از هر 10 نفر، 8 نفر این بیماری را بهشدت هولناک میدانند [
22].
اندونزی پنج سیاست پیشگیرانه به منظور کنترل شیوع کووید-19 دارد یعنی شستن مکرر دستها، پوشیدن ماسک، حفظ فاصله اجتماعی، اجتناب از شلوغی، محدودیت تردد، براساس آنچه که در دستور وزارت بهداشت جمهوری اندونزی در مورد پروتکلهای بهداشت عمومی بیان شده است [
23]. سیاست دیگر دولت اندونزی، اجرای واکسن زدن بهطور وسیع براساس حکم KMK No. HK.01.07-MENKES-382-2020 وزارت بهداشت جمهوری اندونزی است [
20].
گسترش کووید-19 از نوع دلتا در اواسط سال 2021 منجر به افزایش قابل توجه موارد مثبت و ایجاد وحشت در جامعه شد [
24]. این وحشت و اضطراب بر کاهش سیستم ایمنی بدن تأثیر میگذارد، بهطوری که سریع تر مبتلا میشوند. براساس بینشهای جامعه که مناطق اندونزی، مالزی، میانمار، پاکستان را تحت پوشش قرار میدهد، اظهار شده است بیش از نیمی از شرکتکنندگان، نگرانیها و ترسهای مربوط به کووید-19 را دارند. نگرانی اصلی آنها در مورد از دستدادن یکی از عزیزان و بیمار شدن بود (که 73 درصد از پاسخدهندگان اغلب از آن میترسند). پاسخدهندگان همچنین توضیح دادند اغلب از وضع مقررات بهداشتی سختگیرانه میترسند (72 درصد). این امر استرس قابل توجهی را بر افراد وارد می کند که علاوه بر چالشهای دیگر (مثلاً اقتصادی) با آن مواجه هستند و نیازهای روانی-اجتماعی زیادی را منجر می شود که باید به آن پرداخته شود [
22]. نتایج این مطالعه نشان میدهد رسانههای اجتماعی منبع اصلی اطلاعات در مورد کووید-19 برای جامعه هستند که انواع مختلفی از اخبار از جمله اطلاعات جعلی را ارائه میکنند که برای عموم قابل دسترسی است. اگر عموم مردم درغربالگری اخبار دقت نکنند، موجب نگرانی و تشویش میشود [
21].
موضوع دوم این است که کووید-19 بخش زندگی اجتماعی را تهدید میکند و این بهدلیل محدودیت در فعالیتهای عمومی است [
1]. پنج پروتکل بهداشتی وجود دارد که از سیاستهای دولت است که دو مورد از آنها فاصلهگذاری فیزیکی و فاصلهگذاری اجتماعی است. هدف اصلی این سیاستها، به حداقل رساندن میزان انتقال بیماری است.
خطری که ممکن است این سیاست به وجود بیاورد، از بین رفتن تعامل بین انسانها است. ابزارهای الکترونیکی میتوانند تسهیلاتی برای حفظ ارتباطات خوب باشند، امااگر این سیاست به درستی به آن پرداخته نشود، تهدیدی در زندگی اجتماعی خواهد بود. صورت اجتماعی رفتارکردن در فاصلهگذاری فیزیکی و فاصلهگذاری اجتماعی بهصورت خارج نشدن از منزل جز در شرایط بسیار مهم، سلامکردن با تکاندادن دست بدون دست دادن، ورزش منظم در منزل و حفظ استقامت است [
10].
موضوع سوم این است که کووید-19 میتواند بخش اقتصادی را تهدید کند [
12]. نتایج تحقیقات کنگره نشان میدهد همهگیری کووید-19 تأثیر منفی بر رشد اقتصادی جهانی در سال 2020 داشته است. به گونه ای در سال 2020 به 7/6 درصد کاهش یافته است [
25]. کاهش قابل توجه (رشد اقتصادی) در برخی کشورها خطر رکود را به همراه دارد. تأثیر همهگیری کووید-19 بر بخش کلان اقتصادی شامل افزایش بیکاری، زیان در بخش هوانوردی، کاهش تعداد گردشگران و در نتیجه کاهش ارز گردشگری، تضعیف سرمایهگذاری و تجارت، تورم، کاهش درآمد مالیاتی و کاهش صادرات نفت و گاز و غیرنفتی است. [
26]
موضوع چهارم این است که کووید-19 بخش آموزش را تهدید خواهد کرد. برخی از تأثیرات کووید-19 بر بخش آموزش عبارتاند از: اول و مهمتر از همه، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد دانشآموزان قرنطینهشده ترجیح میدهند نسبت به زمانی که مدارس باز هستند، زمان کمتری را صرف یادگیری کنند. دوم، تعدادی از دانشآموزانی که به دلیل کووید-19 در خانه محبوس شدهاند، ممکن است احساس فشار و تنش کنند و تأثیر منفی بر توانایی آنها برای تمرکز بر روی تکالیف مدرسه داشته باشد. در مرحله بعد، تعطیلی مدرسه و عدم ارتباط فرد با فرد ممکن است باعث شود دانشآموزان انگیزه کمتری برای شرکت در فعالیتهای یادگیری داشته باشند.
افزایش نابرابری ممکن است پیامدهای مهمی نه تنها در کوتاه مدت بلکه در بلندمدت در تواناییهای شناختی و غیرشناختی داشته باشد که احتمالاً در طول همهگیری کووید-19 به وجود میآید. چندین مطالعه نشان میدهند سطوح مهارت شناختی، اجتماعی، و عاطفی کودکان بر نرخ اشتغال و دستمزد دانشآموزان تاثیر می گذارد به طوریکه دانش آموزانی که از این مهارتها برخوردار نیستند، پیشرفت تحصیلی پایینتری و چشمانداز ضعیفتری برای بازار کار و کسب دارند. بنابراین، این خطر وجود دارد که در صورت عدم شیوههای سیاستی مناسب، نابرابری کوتاهمدت ناشی از کووید-19 ممکن است ادامه یابد یا حتی در طول زمان رشد کند و منجر به نابرابری اقتصادی بیشتر در آینده شود [
27]. تأثیر دیگر کووید-19، ممانعت از حضور دانشجویان بینالمللی، عدم آموزش حضوری، محدودیتهای آموزش حوزه های آزمایشگاهی در کیفیت آموزش تاثیرگذار است [
28].
موضوع پنجم توطئه جهانی است. نظرات زیادی در مورد همهگیری کووید-19 وجود دارد. تاکنون هیچ مدرک علمی برای تأیید این نظر وجود ندارد. با این حال، یک مطالعه در اندونزی نشان میدهد بخش بزرگی (65 درصد) از پاسخدهندگان معتقد هستند کووید-19 توسط یک گروه خاص منتشر میشود. اکثریت معتقدند شیوع این بیماری بهدلیل افرادی است که از رعایت مقررات دولتی مانند پوشیدن ماسک، بیرون نرفتن غیرمنطقی و اجتناب از حضور در مناطق پرخطر کووید-19 خودداری میکنند. همچنین گروهی معتقدند سطح بالای شیوع بهدلیل عدم پیشبینی دولت در اجرای مؤثر قرنطینه و مقررات سختگیرانه است [
22].
آخرین موضوع این تحقیق وجود انواع شغل جدید در نتیجه انطباق جامعه در طول همهگیری است. راحتی تجارت الکترونیک و سایر فعالیتهای اینترنتی در طول این همهگیری توسط تعدادی از مصرفکنندگان تجربه شده است. در سال 2020، سهم تجارت الکترونیک 2 تا 5 برابر نرخ قبل از کووید-19 رشد کرد. مشاوره آنلاین پزشک از طریق Practo ، یک شرکت بهداشت از راه دور در هند، بین آوریل و نوامبر سال 2020 به بیش از 10 برابر رسید. گسترش تجارت الکترونیک که همراه با افزایش تراکنشهای دیجیتال است باعث رشد مشاغل تحویل، حملونقل و انبار شده است. در چین، فعالیت هایی مانند تجارت الکترونیک، تحویل و رسانههای اجتماعی بیش از 5/1 میلیون شغل در نیمه اول سال 2020 ایجاد کرده است [
29].
نتیجه گیری
وضعیت همهگیری کووید-19، موارد زیادی را در نظم اجتماعی جامعه تغییر داده است و تأثیر مستقیمی بر بخشهای مختلف از جمله آموزش و پرورش و اقتصاد داشته است. پیروز این میدان، کسانی هستند که قادر به سازگاری با این شرایط هستند.
بر اساس این مطالعه، شش موضوع برای نشاندادن درک جامعهشناختی جامعه از وضعیت همهگیری کووید-19 در اندونزی شناسایی شد: 1. کووید-19 بسیار خطرناک است، 2. تهدیدات بخش زندگی اجتماعی، 3. تهدیدات بخش اقتصادی، 4. تهدیدات بخش آموزش، 5. توطئه جهانی، 6. ایجاد یک حوزه کاری جدید.
اطلاعات بهدست آمده در مورد تأثیر پدیدههای اجتماعی که در طول بیماری همهگیر در جامعه رخ میدهد، اطلاعات ارزشمندی برای دولت به منظور تعیین سیاستگذاریهای مناسب در مقابله با کووید-19 در اندونزی خواهد بود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه توسط کمیته اخلاق تحقیقات بهداشتی دانشگاه محمدیه سمارانگ، اندونزی تایید شد (شماره: 467/EA/KEPK-UNIMUS-2021)
حامی مالی
حامی مالی این مطالعه دانشگاه محمدیه سمارنگ، شهر سمارنگ، جاوه مرکزی، کشور اندونزی است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در آمادهسازی این مقاله مشارکت داشتند.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان از حمایت مالی دانشگاه محمدیه سمارنگ تشکر میکنند.