موضوع اصلی
شیوع کووید 19 باعث نگرانی و دغدغه در سرتاسر جهان شده است. بسیاری از افراد ممکن است مضطرب و ترسیده باشند و آنهایی که به صورت مستقیم از راههای مختلف توسط ویروس تحت تأثیر قرار گرفتهاند ممکن است دچار وحشت، ترس و نگرانی بیشتری شوند [
1].
تمامی کسانی که در معرض بحران آسیبزا قرار میگیرند با درجاتی مختلفی از آن متأثر میشوند [
2]. تأثیرات ناشی از بحران حادثه در برخی از افراد بهسرعت حل و فصل میشود و افراد دچار حوادث و مصائب، سازگاری مجدد به دست میآورند، ولی به طور معمول حداقل یکسوم آنها دچار حالاتی میشوند که به آن سندرم بلا گفته میشود که ممکن است بیمار در طول زمان از شر بیماری به لحاظ جسمی راحت شوند، اما اثرات روانی آن ممکن است تا مدتها در آنها باقی بماند [
3]. سؤال اینجاست که کدامیک از گروهها بیشتر در معرض سندرم بلا که شامل اضطراب شدید، فشار روانی و اختلال در تفکر است، هستند؟
ما در تحقیقات اولیه خود که مربوط به مطالعه دیگری بود [
4] و مداخلات روانی اولیه در بیماران کرونا را در میان بیمارانی که در ده روز اولیه بیماری خود به سر میبردند، بررسی کرده بود، [
4] به نتایجی برخورد کردیم که شاید برای پژوهشگران بعدی مفید باشد و به این سؤال پاسخ دهد: کدام دسته از بیماران مبتلا به کووید 19 نیاز بیشتری به مداخلات روان شناختی دارند؟
در این مطالعه افراد به صورت نمونه تصادفی دردسترس از میان بیماران مبتلا به کووید 19 که با تشخیص متخصص عفونی بیماریشان مشخص شده بود و هفته دوم بیماری را سپری میکردند و مراجعهکننده به بیمارستان ضیائیان بودند، انتخاب شدند. ابزار سنجش و ارزیابی در این مطالعه فرم ارزیابی اولیه وضعیت روانی بر اساس الگوی DSM5 و پرسشنامه DASS21 بود که این ارزیابی از خود بیمار صورت گرفت. این پرسشنامه میزان اضطراب، استرس و افسردگی را میسنجد و روایی و پایایی آن در مطالعات مختلف به اثبات رسیده است [
5،
6،
7]. جمعیت مورد مطالعه شامل 61 نفر مبتلا به بیماری کووید 19 بود که از میان آنها 23 نفر در بیمارستان و 38 نفر در قرنطینه خانگی بنا به دستور پزشک متخصص به سر میبردند شواهد نشان داد 7/7 درصد بیماران در قرنطینه، استرس حاد و بیمارگون دارند، در صورتی که در بیماران بستری هیچ استرس حادی مشاهده نشد. نمرات اضطراب شدید نیز در میان بیماران قرنطینه خانگی 2/8 درصد گزارش شد که این میزان اضطراب نیز در بیماران بستری صفر درصد گزارش شد. بیماران بستری هم در مقیاس اضطراب و هم در مقیاس استرس دارای اضطراب بودند، اما این دو عامل در سطح خفیف گزارش شدند. اما در عامل افسردگی یک نفر از بیماران قرنطینه دارای افسردگی شدید بود، اما هیچکدام از بیماران بستری دارای افسردگی شدید نبودند. بر اساس مصاحبه تشخیصی روانشناس بیمارستان که در پیشتر به آن اشاره شد [
4] دو نفر از بیماران قرنطینه نیز تصمیم به خودکشی داشتند که عمده دلیل این تصمیم را ترس از بیماری و جلوگیری از ابتلای خانواده خود و دیگران گزارش کردند. این در حالی بود که بیماران بستری با توجه به اینکه دائماً از طریق کادر درمان رصد میشدند و انواع مداخلات دارویی و غیر دارویی را دریافت میکردند، وضعیت روانی بهتری را گزارش کردند.
نتیجهگیری
نتایج این مطالعه نشان داد که بیماران مبتلا به کووید 19 که در قرنطینه به سر میبرند به واسطه جدایی از کادر درمان و دوری از مداخلات درمانی مستمر به نسبت بیماران بستری در بیمارستان، میزان استرس و اضطراب حاد و افسردگی شدید را بیشتر گزارش کردند. این عوامل میتواند منجر به حملات وحشتزدگی در بیماران شده و نتایج ناخوشایندی را به همراه داشته باشد [
8]. همانطور که در این مطالعه دو مورد از افراد در قرنطینه تصمیم به خودکشی را گزارش کردهاند .بر این اساس میتوان اینطور نتیجه گرفت که پیگیریهای درمانی از طریق تلفن یا شبکههای اجتماعی برای بیمارانی که پس از دریافت تست مثبت کرونا به قرنطینه خانگی ارجاع داده میشوند [
9] نهتنها از این جهت که انتقال بیماری را کندتر میکند حائز اهمیت است، بلکه به دلیل رهاشدگی این گروهِ نیازمندِ مداخلاتِ روانشناختی، دارای اهمیت بیشتری است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
سازمان ثبت تحقیقات بالینی ایران (IRCT) دستورالعملهای انجام این پژوهش را تأیید کرد (IRCT2020050909047360N1).
حامی مالی
این مقاله برگرفته از پروژهای با کد IR.TUMS.VCR.REC.1399.335 است که توسط دانشگاه علوم پزشکی تهران تأیید شده است
مشارکت نویسندگان
مسئول جمع آوری اطلاعات و نوشتن: حسین قرائتی ستوده؛ طراحی متدولوژی و نگارش مقاله: سید سلمان علوی.
تعارض منافع
همه نویسندگان نسخه نهایی را خوانده و تأیید کرده اند. آنها هیچ تضادی در منافع ندارند.
تشکر و قدردانی
از همه همکاران در بیمارستان ضیائیان تشکر می نماییم
Reference
1.
Shahyad S, Mohammadi MT. [Psychological impacts of covid-19 outbreak on mental health status of society individuals: A narrative review (Persian)]. Journal of Military Medicine. 2020; 22(2):184-92. http://militarymedj.ir/article-1-2479-en.html
2.
Berg T, Roonieh D. Crisis Management. Tehran: Hadis; 2015.
3.
Ahmadi Kh. [Strategy of psychological intervention in disaster crisis (Persian)]. Journal of Military Medicine. 2004; 6(1):45-51. http://militarymedj.ir/article-1-150-en.html
4.
Gharaati Sotoudeh H, Alavi SS, Akbari Z, Jannatifard F, Artounian V. The effect of brief crisis intervention package on improving quality of life and mental health in patients with COVID-19. Iranian Journal of Psychiatry. 2020; 15(3):205-12. [DOI: https://doi.org/10.18502/ijps.v15i3.3812]
5.
Ho CSH, Tan ELY, Ho RCM, Chiu MYL. Relationship of anxiety and depression with respiratory symptoms: comparison between depressed and non-depressed smokers in Singapore. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2019; 16(1):163. [DOI:10.3390/ijerph16010163] [PMID] [PMCID]
6.
Le MTH, Tran TD, Holton S, Nguyen HT, Wolfe R, Fisher J. Reliability, convergent validity and factor structure of the DASS-21 in a sample of Vietnamese adolescents. PLoS One. 2017; 12(7):e0180557. [DOI:10.1371/journal.pone.0180557] [PMID] [PMCID]
7.
Samani S, Jokar B. [Investigating the validity and validity of the short form of the scale of depression, anxiety and stress (Persian)]. Journal of Social Sciences and Humanities, Shiraz University. 2007; 26(3):65-76. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=82319
8.
Ho CS, Chee CY, Ho RC. Mental health strategies to combat the psychological impact of covid-19 beyond paranoia and panic. Annals of the Academy of Medicine, Singapore. 2020; 49(3):155-60. [DOI:10.47102/annas-acadmedsg.202043]
9.
Pinto da Costa M. Can social isolation caused by physical distance in people with psychosis be overcome through a Phone Pal?. European Psychiatry. 2020; 63(1):e61. [DOI:10.1192/j.eurpsy.2020.53] [PMID] [PMCID]