مقدمه
شیوع ویروس کرونا بحرانی است که که با دیگر تجربیات بیماری در سال‌های اخیر تفاوتی جدی دارد و مسائل فراوانی را در اداره جامعه و کسب‌وکارها ایجاد کرده است [1]. تعداد افراد مبتلا و میزان مرگ‌ومیر ناشی از بیماری کووید 19 باعث ایجاد وحشت در بین افراد جامعه شده است که با توجه به قدرت شیوع بیماری، سازمان بهداشت جهانی توصیه کرد تا کشورها انتقال فردبه‌فرد این بیماری را از طریق کاهش تماس افراد مبتلا کنترل کنند [2].
البته این روش به علت تعداد فزاینده مبتلایان کارساز نبود؛ زیرا تعداد زیادی از ناقلان بدون علامت بودند که علی‌رغم پیام‌های رعایت مسائل بهداشتی و حضور در قرنطینه، در سطح شهر به کار خود ادامه می‌دادند و مسئله را جدی نمی‌گرفتند [3]. در مقابل افرادی نیز علاوه بر رعایت کامل مسائل بهداشتی، به دنبال کمک‌رسانی به افرادی بودند که در این شرایط از لحاظ عاطفی، اقتصادی و تهیه لوازم بهداشتی نیاز به کمک داشتند که این امر نشان‌دهنده تفاوت واکنش رفتاری افراد به کووید 19 است. یک پیمایش اینترنتی که سطح اضطراب ناشی از شیوع بیماری کرونا در استان‌های مختلف ایران را در سال 1399 بررسی کرد، نشان داد سطح بسیار بالای اضطراب کرونا به‌خصوص در بین زنان مشاهده شده است [4].
در این راستا، مدل پندار سلامتی جنز و بکر که رفتارهای پیشگیرانه را ناشی از نگرش‌ها، رفتارها و عقاید افراد نسبت به موضوع سلامتی می‌دانستند، بیان کرد که اعتمادی که فرد نسبت به توانایی خود در انجام یک رفتار خاص دارد ناشی از نگرش‌های افرادی است که در کنار فرد هستند [5]؛ زیرا این نگرش‌ها به فرد در پیشگیری از بروز رفتارهای ناایمن و اصلاح رفتارها کمک می‌کنند.
ویژگی‌های شخصیتی یکی از متغیرهای فردی است که بر نگرش ایمنی [6] و در بروز رفتارهای ایمن مؤثر است [7]. به همین علت، در این پژوهش، توجه به سمت ویژگی‌های شخصیتی افراد معطوف شد. به ‌این ‌ترتیب سؤال پژوهش حاضر این است که آیا افراد با ویژگی‌های شخصیتی متفاوت، ملاحظات بهداشتی متفاوتی را از خود نشان می‌دهند؟ 
از آنجا که صفات شخصیتی، عامل ثبات در چگونگی رفتار، احساس و تفکر افراد در موقعیت‌های گوناگون و در طول زمان محسوب می‌شنود [8]، پس می‌توان ویژگی‌های شخصیتی را در ارتباط با رفتارهای مرتبط با ایمنی موردمطالعه قرار داد [9]. در این پژوهش از ویژگی‌های شخصیتی پنج‌عاملی نئو (وجدانی‌ بودن، توافق‌جویی، برون‌گرایی، روان‌نژندی و گشاده‌ذهنی) استفاده شده است [8] که در آن افراد توافق‌جو با صفاتی نظیر مهربان و همیار، افراد وظیفه‌شناس با صفات منظم و مسئول، افراد روان‌نژند با عناوینی نظیر بدبین، مضطرب و نگران توصیف می‌شوند [10].
در ویژگی وظیفه‌شناسی افراد منظم، مسئول، قابل ‌اتکا و قابل ‌اعتماد هستند [11] که طبق پژوهش والاس و ودنوویچ بیشتر احتمال دارد در محافظت از سلامتی خود بهتر از دیگران عمل کنند [12، 13، 14]. ویژگی توافق‌جویی شامل مردم‌داری، همکاری و آسان برخورد کردن با دیگران است [15]؛ پژوهش‌ها رابطه‌ای منفی میان توافق‌جویی و نرخ حوادث را مطرح کرده‌اند [16]؛ زیرا اعتماد، متابعت، نوع‌دوستی و مهربانی ازجمله عناصر مهم توافق‌جویی هستند که رابطه آن‌ها با حادثه‌دیدگی موردتوجه پژوهشگران قرارگرفته است.
روان‌نژندی نیز شامل نگرش‌های ضداجتماعی، رفتارهای بزهکارانه، قانون‌شکنی، عصبانیت، بی‌مسئولیتی و خودمحوری است [6] که می‌تواند عامل مهمی در بروز رفتارهای ناایمن باشد. توجه این افراد به دو بخش تقسیم می‌شود: یک بخش آن بر کاری که فرد انجام می‌دهد، متمرکز است و بخش دیگر، بر نگرانی‌ها و اضطراب‌های شخصی فرد معطوف می‌شود [6]. البته جنبه نگرانی روان‌نژندی باعث می‌شود که فرد به ایمنی توجه بیشتری کند و احتمال دارد که اثرات منفی روان‌نژندی در بروز حوادث برای کسانی صادق باشد که نمره آن‌ها در این صفات به‌ صورت افراطی بالاست [17].
پژوهش اولبرگ و راندمو بیان می‌کند که ویژگی‌های شخصیتی در کنار متغیر سومی می‌تواند در بروز رفتارهای ملاحظات بهداشتی تأثیرگذار باشند [18]. در این پژوهش سازه‌ شناختی جایگاه مهار درونی نقش میانجی‌گر میان صفات شخصیتی با ملاحظات بهداشتی کرونا را ایفا می‌کند [19]؛ زیرا فردی که دارای جایگاه مهار درونی است احساس می‌کند که حوادث قابل‌ پیشگیری هستند، اگر حادثه‌ای رخ دهد مقصر خودشان هستند، بیشتر به مراکز ایمنی مراجعه می‌کنند و اقدامات محتاطانه لازم را برای جلوگیری از حوادث اتخاذ می‌کنند [20]؛ بنابراین جایگاه مهار، عامل نیرومندی است که در شیوه و تفسیر فرد از رویدادها و درک خطر و علاوه بر آن، بر نگرش به ایمنی اثر می‌گذارد [21]. دو پرسش مهم پژوهش حاضر این است که ویژگی‌های شخصیتی تا چه اندازه نقش پیشایند ملاحظات بهداشتی را دارند و جایگاه مهار درونی تا چه اندازه نقش میانجی را ایفا می‌کند؟ تصویر شماره 1 الگوی پیشنهادی پژوهش را نشان می‌دهد. 
 

روش
جامعه، نمونه و روش نمونه‌گیری
طرح پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد شاغل در آموزش ‌و پرورش و دانشگاه(زیرا پژوهشگر هم معلم بود و هم دانشجوی دکترا و داشتن دسترسی به جامعه مورد پژوهش) بودند که به علت ویروس کرونا اجازه حضور در محیط‌های آموزشی را نداشتند. 220 نفر با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. به این شکل که پرسش‌نامه‌ها به‌ صورت آنلاین طراحی شد و لینک پرسش‌نامه از طریق شبکه‌های اجتماعی (تلگرام و واتس‌اَپ) در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفت. بعد از جمع‌آوری داده‌ها، تمام 220 پرسش‌نامه مورد تحلیل قرار گرفتند. در پژوهش حاضر با توجه به تعداد مسیرهای مستقیم [5]، متغیر برون‌زاد [2] و واریانس‌های خطا [3]، ده پارامتر محاسبه شد که به ازای هر پارامتر حدود 22 آزمودنی در نظر گرفته ‌شدند که حکایت از کفایت نمونه برای آزمودن مدل دارد.
ابزار پژوهش
پرسش‌نامه ویژگی‌های شخصیتی: ویژگی‌های شخصیتی، با پرسش‌نامه شصت‌سؤالی NEO کاستا و مک‌کری (1975) مورد سنجش قرار گرفت. پنج عامل اصلی شخصیت روان‌نژندی، برون‌گرایی، باز بودن به تجربه، توافق‌جویی و وظیفه‌شناسی بودند که هر دوازده ماده یکی از این پنج محور شخصیتی را اندازه می‌گیرد و بر مبنای مقیاس 5درجه‌ای لیکرت از کاملاً موافقمتا کاملاً مخالفم نمره‌گذاری می‌شود. در پژوهش حاضر از ویژگی‌های‌ روان‌نژندی، توافق‌جویی و وظیفه‌شناسی استفاده شد که ضرایب پایایی با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 0/77، 0/70 و 0/77 محاسبه شد. همچنین جهت تعیین روایی پرسش‌نامه از روایی محتوایی استفاده شد. 
پرسش‌نامه جایگاه مهار درونی: پرسش‌نامه جایگاه مهار درونی افراد نسبت به ویروس کرونا در زمان همه‌گیری بیماری کرونا توسط بشلیده و عابدینی (1399) ساخته شد که دارای شش گویه بود و پاسخ‌های آن بر اساس لیکرت 4 درجه‌ای از 1(کاملاً مخالفم) تا 4(کاملاً موافقم) نمره‌گذاری شد. ضرایب پایایی با روش آلفای کرونباخ 0/72 و روایی پرسش‌نامه با استفاده از تحلیل عامل تأییدی و حذف یک سؤال، با مقادیر  و مجذور کای نسبی (1/35) محاسبه شد که به ملاک‌های برازندگی نزدیک بودند. 
پرسش‌نامه نگرش بهداشتی: این پرسش‌نامه که نگرش افراد را نسبت به رعایت بهداشت در مقابل ویروس کرونا می‌سنجد توسط بشلیده و عابدینی (1399) ساخته شد که دارای هفت گویه بود و پاسخ‌های آن بر اساس یک لیکرت 4 درجه‌ای از  1(کاملاً مخالفم) تا  4(کاملاً موافقم) نمره‌گذاری شد. ضرایب پایایی با روش آلفای کرونباخ 0/76 و روایی پرسش‌نامه با استفاده از تحلیل عامل تأییدی و حذف یک سؤال، با مقادیر و مجذور کای نسبی (1/67) محاسبه شد که به ملاک‌های برازندگی نزدیک بود. 
پرسش‌نامه رفتار بهداشتی: این پرسش‌نامه که نحوه رفتار افراد نسبت به رعایت بهداشت در مقابل ویروس کرونا می‌سنجد، توسط بشلیده و عابدینی (1399) ساخته شد که دارای هفت گویه بود و پاسخ‌های آن بر مبنای لیکرت 4 درجه‌ای از 1 (کاملاً مخالفم) تا  4 (کاملاً موافقم) نمره‌گذاری شد. ضرایب پایایی با روش آلفای کرونباخ 0/70 و روایی پرسش‌نامه با استفاده از تحلیل عامل تأییدی و حذف یک سؤال، با مقادیر    و مجذور کای نسبی (1/99) محاسبه شد که به ملاک‌های برازندگی نزدیک بود. 
روش اجرا و تحلیل
پرسش‌نامه‌های پژوهش به شیوه خودگزارشی و در فاصله‌ در فاصله زمانی 20 فروردین تا 20 اردیبهشت ماه 1399 پاسخ داده شدند. در ابتدا یافته‌های توصیفی و سپس یافته‌های مربوط به مدل فرضی مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل داده‌ها شامل تحلیل‌های توصیفی، پیش‌فرض‌های معادلات ساختاری و ارزیابی برازندگی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS نسخه 23 و روش بوت‌استرپ جهت آزمودن اثرهای غیرمستقیم انجام شد. 
یافته‌ها
از لحاظ ویژگی‌های جمعیت‌شناختی 47 درصد نمونه‌ها مرد، 53 درصد زن، 52 درصد متأهل و 48 درصد مجرد بودند. تحصیلات 22/4 درصد کمتر از دیپلم، 35/3 درصد فوق ‌دیپلم و لیسانس و 42/4 درصد بالاتر از فوق ‌لیسانس بودند. همچنین کمترین سن شرکت‌کنندگان 25 و بیشترین سن 65 سال بود. 
در جدول شماره 1 شاخص‌های آماری میانگین، انحراف استاندارد و ضریب همبستگی بین متغیرها نشان داده‌شده است که ضریب همبستگی همه متغیرها (به‌ غیر از رابطه بین روان‌نژندی با نگرش بهداشتی و رفتار بهداشتی) در سطح P‌≤‌0/01 و P≤0/05 معنی‌دار بود. 



یافته‌های پیش‌فرض‌های معادلات ساختاری
قبل از تحلیل داده‌ها، مفروضه‌های زیربنایی مدل معادلات ساختاری، یعنی دو پیش‌فرض نرمال بودن توزیع داده‌ها و عدم وجود هم‌خطی چندگانه، مورد بررسی قرار گرفتند. نرمال بودن توزیع داده‌ها با آماره‌های چولگی و کشیدگی به ترتیب کمتر از 3 و 10 به دست آمدند که نشان‌دهنده نرمال بودن توزیع متغیرها بود. به ‌منظور بررسی عدم وجود هم‌خطی چندگانه، آماره تحمل و عامل افزایش واریانس [22] برای هیچ‌کدام از متغیرها به ترتیب از 0/1 کوچک‌تر و از 10 بزرگ‌تر نبود که نشان می‌دهد هم‌خطی چندگانه بین متغیرهای پیش‌بین وجود ندارد.
یافته‌های برازندگی الگوی پیشنهادی
به‌ منظور ارزیابی الگوی پیشنهادی، از الگویابی معادلات ساختاری استفاده شد که بر اساس ترکیبی از سنجه‌های برازندگی جهت تعیین کفایت برازش، مورداستفاده قرار گرفتند [23].
همان‌گونه که در جدول شماره 2 بیان شده است شاخص‌هایی همچون (0/85)IFI و (0/057)RMSEA مجذور کای نسبی (1/698) نشان‌دهنده برازش مطلوب الگوی پیشنهادی است؛ بنابراین می‌توان اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرها را بررسی کرد. 



 تصویر شماره 2 الگوی نهایی را نشان می‌دهد. 
 

یافته‌های روابط مستقیم
در جدول شماره 3 تمامی ضرایب مسیر به ‌جز ارتباط میان توافق‌جویی و جایگاه مهار که قدری چالش‌برانگیز است، دیگر نتایج سرراست و بدون ابهام محاسبه شد که از لحاظ آماری در سطح P‌≤‌0/01 معنی‌دار هستند. 



یافته‌های روابط میانجی‌گر
برای تحلیل فرضیه‌های میانجی‌گر از روش بوت‌استرپ استفاده شد.
طبق جدول شماره 4، متغیر جایگاه مهار درونی توانسته است نقش میانجی در روابط بین ویژگی‌های شخصیتی و ملاحظات بهداشتی را ایفا کند؛ زیرا صفر در این فاصله قرار نگرفته است، بر این اساس تمامی فرضیه‌های غیرمستقیم مورد تأیید واقع شدند. 



برای بررسی بیشتر، بین دو گروه خانم‌ها و آقایان تحلیل انجام گرفت تا مشخص شود جایگاه مهار درونی در کدام گروه و بین کدام‌یک از متغیرها نقش میانجی‌گر دارد.
طبق جدول شماره 5، در گروه آقایان، جایگاه مهار درونی بین روان‌نژندی با رفتار بهداشتی نقش میانجی ایفا نمی‌کند. 



طبق جدول شماره 6، در گروه خانم‌ها جایگاه مهار درونی بین روان‌نژندی با نگرش بهداشتی نقش میانجی ایفا نمی‌کند. 



بحث
در پژوهشی که انجام شد مدلی از پیشایندهای ملاحظات بهداشتی کرونا طراحی و آزمون شد. بر اساس این مدل، مجموعه‌ای از متغیرهای شخصیتی (ویژگی‌های شخصیتی) و شناختی (جایگاه مهار درونی) به‌ عنوان متغیرهای پیشایند در نظر گرفته شدند. درحقیقت هدف کلی از این پژوهش بررسی دو پرسش مهم بود که آیا ویژگی‌های شخصیتی و شناختی (جایگاه مهار درونی) می‌توانند نقش پیشایند ملاحظات بهداشتی را ایفا کنند؟ و اینکه آیا جایگاه مهار درونی در رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و ملاحظات بهداشتی نقش میانجی‌گر ایفا می‌کند؟ 
نتایج تحلیل معادلات ساختاری نشان داد از بین مسیرهای مستقیمی که طراحی شد، همه مسیرها معنی‌داری لازم را داشتند و در بین این مسیرها رابطه مستقیم جایگاه مهار درونی به نگرش بهداشتی (0/80) و رفتار بهداشتی (0/80) بیشترین ضریب استاندارد و روان‌نژندی به جایگاه مهار درونی (0/23) کمترین ضریب استاندارد را به خود اختصاص داده بودند؛ بنابراین هم‌خوان با پژوهش‌های گذشته که نشان داده‌اند رفتارهای مناسب برای سلامتی و رفتارهای مضر برای سلامتی با شخصیت افراد ارتباط دارند [24، 25]، یافته‌های این پژوهش نیز نشان دادند که ویژگی‌های شخصیتی و جایگاه مهار درونی بر ملاحظات بهداشتی اثر مستقیم دارند که می‌توان آن‌ها را به ‌عنوان پیشایند در نظر گرفت. 
همچنین در این پژوهش به بررسی مسیرهای غیرمستقیم (رابطه میانجی‌گر) با استفاده از روش بوت‌استرپ پرداخته شد. نتایج تحلیل نشان داد جایگاه مهار درونی توانست نقش میانجی را بین ویژگی‌های شخصیتی و ملاحظات بهداشتی ایفا کند. نکته‌ای که در اینجا باید ذکر شود اینکه وقتی وظیفه‌شناسی به ‌طور مجزا مورد بررسی قرار گرفت، نتایج نشان داد که جایگاه مهار درونی در رابطه بین وظیفه‌شناسی و رفتار بهداشتی نقش میانجی‌گر کامل را ایفا کرد. به این صورت که ویژگی وظیفه‌شناسی، سازه جایگاه مهار درونی را فعال می‌کند و به ‌تبع آن فرد به سمت رعایت رفتارهای بهداشتی تمایل پیدا می‌کند. به ‌بیان ‌دیگر تمام اثر وظیفه‌شناسی از طریق دخل و تصرف در سازه شناختی جایگاه مهار به رعایت اصول بهداشتی منتهی می‌شود. حتی برای بررسی و تحلیل بیشتر به مقایسه نقش میانجی جایگاه مهار درونی بین خانم‌ها و آقایان پرداخته شد و نتایج حاکی از آن بود که در آقایان جایگاه مهار درونی نقش میانجی‌گر را بین ویژگی‌های شخصیتی (توافق‌جویی و وظیفه‌شناسی) با ملاحظات بهداشتی (رفتار بهداشتی و نگرش بهداشتی) ایفا می‌کند، ولی جایگاه مهار درونی بین ویژگی شخصیتی روان‌نژندی با رفتار بهداشتی نقش میانجی‌گر ایفا نمی‌کند. برعکس در خانم‌ها جایگاه مهار درونی، نقش میانجی‌گر را بین ویژگی‌های شخصیتی  (توافق‌جویی و وظیفه‌شناسی) با رفتار بهداشتی ایفا می‌کند، ولی بین روان‌نژندی با نگرش بهداشتی این نقش را ایفا نمی‌کند.
نتیجه‌گیری
پاندمی کووید 19 چالش مهمی برای سیستم مراقبت‌های بهداشتی جامعه، ایجاد کرده است. از آنجا که رعایت اقدامات پیشگیرانه مرتبط با سلامت، یک مسیر بالقوه برای توضیح ارتباط بین شخصیت افراد و سلامتی آنان است؛ پژوهش حاضر نیز به‌ طور خاص با هدف شناسایی پیشایندهای شخصیتی ملاحظات بهداشتی در افراد انجام شد. افرادی که وظیفه‌شناس هستند، سازه جایگاه مهار درونی در آن‌ها فعال می‌شود و به ‌تبع آن به سمت رعایت رفتارهای بهداشتی تمایل پیدا می‌کنند که می‌توان با اصلاح سبک‌های شناختی جایگاه مهار این افراد، فرهنگ بهداشتی آن‌ها را ارتقا بخشید. افراد توافق‌جو به علت خصوصیت عدم اعتراض در تعاملات اجتماعی و ارائه سلوک رفتاری اطاعت‌پذیری که همراهی مسالمت‌آمیز با دیگران را به دنبال دارد، برای شناخت و تبیین مسائل به بیرون از خود روی می‌آورند و شناخت حاصل از روابط اجتماعی بر شناخت درونی این افراد تأثیر می گذارد؛ بنابراین منابع اجتماعی بیرونی با رویکرد تاییدی مبنای جست‌و‌جوی اطلاعات برای این گونه اشخاص است. 
همچنین در افراد روان‌نژند مقدار نگرانی که وجود دارد باعث می‌شود که بتوانند اسناد درونی را ایجاد کنند. با این اوصاف باید گفت که ایجاد مقداری نگرانی در افراد و همچنین فاصله گرفتن از توافق‌جویی صرف، نسبت به پیام‌های بهداشتی و پیگیری انتقادی و جست‌وجوگرانه اطلاعات کرونایی در کنار وظیفه‌شناسی می‌تواند شرایط مطلوبی جهت گرایش به ‌سوی رفتارهای بهداشتی فراهم کند. 
از جمله پیشنهادات، اینکه به همکاران روان‌شناس توصیه می‌شود به ‌منظور ارتقای نگرش‌ها و رفتارهای بهداشتی، در سخنرانی‌ها، کنفرانس‌ها و در محتوای بسته‌های آموزشی به مفاهیم برهم‌کنشی‌های ذکرشده میان متغیرها توجه کنند، به تحلیل جنبه‌های وظیفه‌شناسی و جایگاه مهار برای مراجعین مبادرت بورزند و پیام‌ها با رویکرد برانگیختن حس وجدان افراد تهیه شوند. به پژوهشگران نیز پیشنهاد می‌شود که بررسی تأثیر عناصر عاطفی و شناختی پیام‌های مختلف بر برانگیختن حس وجدان و وظیفه‌شناسی را ازجمله موضوعات تحقیقات آینده قرار دهند. 
از جمله محدودیت‌ها، از آنجا که به خاطر ویروس کرونا، دسترسی به انتخاب افراد به صورت تصادفی وجود نداشت از نمونه گیری در دسترس که روش نمونه گیری آسان است استفاده شد. این روش نمونه گیری به دلیل اینکه همه اعضای نمونه را در بر نمی‌گیرد و همه افراد نمونه شانس برابر در انتخاب شدن را ندارند می‌تواند در تعمیم دهی نتایج مشکلای را ایجاد کند. همچنین این پژوهش به‌ صورت پیمایش اینترنتی انجام گرفت، با ‌وجود این، بخشی از جامعه که دسترسی به گوشی هوشمند نداشتند از این نمونه خارج ‌شدند. همچنین این تحقیق مبتلایان بیماری کرونا که در زمان پیمایش درگیر بیماری بوده‌اند را در نمونه‌گیری پوشش نداده است که قطعاً می‌توانست نتایج درخور توجه و قابل‌ملاحظه‌ای داشته باشد؛ بنابراین انجام پژوهش در این حوزه با هدف پوشش دادن گروه‌های مذکور که مشمول این تحقیق نشده‌اند، می‌تواند از موضوعات پیشنهادی نگارندگان برای بررسی‌های آتی باشد. 
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاقی
کلیه‌ی اصول اخلاقی در این مقاله رعایت شده است. شرکت کنندگان اجازه داشتند هر زمان که مایل بودند از پژوهش خارج شوند. همچنین همه شرکت کنندگان در جریان روند پژوهش بودند. اطلاعات آن ها محرمانه نگه داشته شد.
حامی مالی
این تحقیق هیچ گونه کمک مالی از سازمان‌های تأمین مالی در بخش‌های عمومی ، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرد.
مشارکت نویسندگان
روش‌شناسی، نظارت، تحقیق، تامین بودجه: راضیه عابدینی ولامدهی؛ مفهوم‌سازی، ویرایش منابع: همه نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

 

References
1.Shore DA. Today’s leadership lesson: Mind the wildlife and prepare for Tomorrow’s disruption. Journal of Health Communication. 2020; 25(4):301-2. [DOI:https://doi.org/10.1080/10810730.2020.1749193]
2.World Health Organization. Novel coronavirus(2019-nCoV) situation report [Internet]. 2020 [Updated 2020 Febuary 15]. Availeble from: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports
3.Alizadeh FS, Saffarinia M. [The prediction of mental health based on the anxiety and the social cohesion that caused by Coronavirus (Persian)]. Journal of Social Psychology Research. 2020; 9(36):129-141. http://www.socialpsychology.ir/article_105547.html?lang=en
4.Moghanibashi-Mansourieh A. Assessing the anxiety level of Iranian general population during COVID-19 outbreak. Asian Journal of Psychiatry. 2020; 51:102076. [DOI:10.1016/j.ajp.2020.102076] [PMID] [PMCID]
5.Gielen AC, Sleet D. Application of behavior-change theories and methods to injury prevention. Epidemiologic Reviews. 2003; 25(1):65-76. [DOI:10.1093/epirev/mxg004] [PMID]
6Judge TA, Heller D, Mount MK. Five-factor model of personality and job satisfaction: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology. 2002; 87(3):530-41. [DOI:10.1037/0021-9010.87.3.530] [PMID]
7.Knipling RR, Boyle LN, Hickman JS, York JS, Daecher C, Olsen EC, et al. CTBSSP synthesis 4: Individual differences and the high-risk commercial driver. Washington DC.: Transportation Research Board of the National Academies; 2004.
8.McAdams DP, Olson BD. Personality development: Continuity and change over the life course. Annual Review of Psychology. 2010; 61:517-42. [DOI:10.1146/annurev.psych.093008.100507] [PMID]
9.McKenna T, Pickens R. Personality characteristics of alcoholic children of alcoholics. Journal of Studies on Alcohol. 1983; 44(4):688-700. [DOI:10.15288/jsa.1983.44.688] [PMID]
10.Rassart J, Luyckx K, Verdyck L, Mijnster T, Mark RE. Personality functioning in adults with refractory epilepsy and community adults: Implications for health-related quality of life. Epilepsy Research. 2020; 159:106251. [DOI:10.1016/j.eplepsyres.2019.106251] [PMID]
11.Barrick MR, Mount MK, Judge TA. Personality and performance at the beginning of the new millennium: What do we know and where do we go next? International Journal of Selection and Assessment. 2001; 9(1-2):9-30. [DOI:10.1111/1468-2389.00160]
12.Clarke S. Contrasting perceptual, attitudinal and dispositional approaches to accident involvement in the workplace. Safety Science. 2006; 44(6):537-50. [DOI:10.1016/j.ssci.2005.12.001]
13.Hansen CP.(1989). A causal model of the relationship among accidents, biodata, personality, and cognitive factors. Journal of Applied Psychology, 74(1), 81-90. [DOI:10.1037/0021-9010.74.1.81] [PMID]
14.Shaw L, Sichel HS. Accident proneness: Research in the occurrence, causation, and prevention of road accidents. Amsterdam: Elsevier; 2013.
15.Shokrnkon H, Bashlideh K, Haghighi J, Nisi AK. [Study of personality, cognitive, organizational and bio-physical variables as predictors of accidents in employees of a company in Ahvaz (Persian)]. Journal of Educational Sciences and Psychology. 2007; 4(1-2): 83-112. https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=212203
16.Clarke S, T Robertson I. A meta-analytic review of the Big Five personality factors and accident involvement in occupational and non-occupational settings. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 2005; 78(3):355-76. [DOI:10.1348/096317905X26183]
17.Smith DI, Kirkham RW. Relationship between some personality characteristics and driving record. British Journal of Social Psychology. 1981; 20(4):229-31. [DOI:10.1111/j.2044-8309.1981.tb00491.x]
18.Ulleberg P, Rundmo T. Personality, attitudes and risk perception as predictors of risky driving behaviour among young drivers. Safety Science. 2003; 41(5):427-43. [DOI:10.1016/S0925-7535(01)00077-7]
19.Janicak CA. Predicting accidents at work with measures of locus of control and job hazards. Psychological Reports. 1996; 78(1):115-21. [DOI:10.2466/pr0.1996.78.1.115] [PMID]
20.Hunter DR. Development of an aviation safety locus of control scale. Safety. 2002; 7:160. [DOI:10.1037/t14554-000]
21.Martin RA, Lefcourt HM. Sense of humor as a moderator of the relation between stressors and moods. Journal of Personality and Social Psychology. 1983; 45(6):1313-24. [DOI:10.1037/0022-3514.45.6.1313]
22.Araban SH, Arshadi N, Neisi AK, Beshlideh K. [Designing and testing a model of some individual, job and organizational variables as organizational welbeing preconditions in the employees of the National Company for Southern Oilfields (Persian)]. Journal of Psychological Achievements. 2015; 22(2):117-36. ^{https://psychac.scu.ac.ir/article_12311.html}
23.Kline RB. Promise and pitfalls of structural equation modeling in gifted research. In Thompson B, Subotnik RF, editors. Methodologies for conducting research on giftedness. New York: American Psychological Association; 2010. [DOI:10.1037/12079-007]
24.Nolan A, McCrory C, Moore P. Personality and preventive healthcare utilisation: Evidence from the Irish longitudinal study on ageing. Preventive Medicine. 2019; 120:107-12. [DOI:10.1016/j.ypmed.2018.12.029] [PMID]
25.Hampson SE. Personality processes: Mechanisms by which personality traits “get outside the skin”. Annual Review of Psychology. 2012; 63:315-39. [DOI:10.1146/annurev-psych-120710-100419] [PMID] [PMCID]
26.Preacher KJ, Hayes AF. Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior Research Methods. 2008; 40(3):879-91. https://link.springer.com/article/10.3758/BRM.40.3.879