سالمند و سالمندی دو اصطلاح متفاوت هستند. سالمند بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی که خالی از ایراد نیست به افرادی گفته می‌شود که سن بالای شصت سال دارند [1]. اما سالمندی فرایندی است که در بدن تمام موجودات زنده از بدو تولد در حال وقوع است [2]. جهان امروزه با پدیده‌ای به نام سالخوردگی جمعیت رو‌به‌رو شده است. پیش‌بینی‌ می‌شود تا سال 2020 تعداد سالمندان جهان به یک میلیارد نفر خواهد رسید [3]. کشور ایران نیز بر اساس برآوردهای مرکز آمار ایران در سرشماری یک دهه اخیر دچار افزایش جمعیت سالمندان شده است، به طوری که بر اساس سرشماری سال 1395 جمعیت سالمندان کشور به 27/9 درصد رسیده است [4] و این بیان‌کننده آن است که جامعه ایران در حال پیوستن به جوامع سالخورده است. با در نظر گرفتن این آمارها، توجه به گروه سالمندان برای نیل به هدف سالمندی موفق از مهم‌ترین برنامه‌های نظام سلامت خواهد بود.
عملکرد اجتماعی، در قالب تعاملات فردی با محیط، توانایی انجام نقش‌ها در محیط کار و فعالیت‌های اجتماعی و روابط خانوادگی تعریف می‌شود و این عملکرد در حوزه‌های کار، اجتماع، اوقات فراغت، نقش همسری و نقش والدی گسترده شده است [5]. مشخص شده افراد مبتلا به افسردگی عملکرد اجتماعی پایین‌تری نسبت به افراد سالم دارند [7 ،6]. عملکرد و رفتار سالمندان در دوران پیری به شرایط اجتماعی محیطی فرد بستگی دارد. درواقع محیطی که سالمند در آن زندگی می‌کند در کنار عواملی همچون سلامت و وضعیت اقتصادی بر سطح فعالیت‌های فرد و سطح آسایش وی تأثیر می‌گذارد [8]. اسکولز بیان می‌کند که مفهوم اقامت، مفهومی عاطفی اجتماعی است [9]. طبق نظریه نقش، با بازنشستگی و از دست دادن نقش و جایگاه اجتماعی، تعاملات سالمند با اجتماع کم و به دنبال آن فعالیت اجتماعی او کاهش می‌یابد. از سوی دیگر تنهایی و انزوای اجتماعی در دوران سالمندی به تبع کاهش روابط سالمندان ناشی از جدا شدن فرزندان از والدین و احساس ضعف و عدم امنیت در جامعه رخ می‌دهد [10].
«سالمند شدن در محل» اصطلاح متداولی در نظام‌های سلامت سالمندی است که در آن بر تداوم زندگی سالمند در جامعه تأکید می‌شود. گفته می‌شود سالمندان برای حفظ استقلال و حدود اختیار خود و همچنین دریافت حمایت اجتماعی ترجیح می‌دهند در مکان مورد علاقه خود زندگی کنند [11]. طبق نظریه‌های سالمندی فرد محیط، فردی که در محیط متناسب با نیازهای جسمی، شناختی و عاطفی خود باشد، رضایت از زندگی و آسایش بالاتری دارد، بنابراین مکانی که فرصت فعالیت و مشارکت‌های اجتماعی بیشتری به فرد بدهد باعث احساس سلامت بیشتر در فرد می‌گردد. تغییرات مرتبط با سن، افراد سالمند را به خصوصیات محیط پیرامون خود بیشتر حساس می‌کند [8]. در پارادایم تعامل‌گرای پویا فرض بر آن است که شخصیت و محیط در زمان‌های طولانی بر هم تأثیر می‌گذارند و با افزایش سن و ورود به سنین سالمندی دلبستگی مکانی نیز افزایش می‌یابد [12]. 
دلبستگی مکان به احساس آسایش و آرامشی بیان می‌شود که فرد در مکان و محله زندگی خود از آن بهره‌مند می‌شود [13]. دلبستگی مکانی در زمینه فردی دارای اجزایی است که ارتباط شناختی بین فرد و محیط فیزیکی او را تبیین می‌کند [14]. در بعد فردی دلبستگی مکان، مفاهیمی از جمله هویت مکانی، وابستگی مکانی و روابط با همسایگان مورد توجه قرار می‌گیرد [15].
در مطالعات گذشته مشخص شد دلبستگی مکان بر ابعاد مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، انطباق اجتماعی و پذیرش اجتماعی تأثیر دارد [17 ،16]. از سوی دیگر بیان شده است که افت عملکرد اجتماعی با درجات افت شناختی مرتبط است و افرادی که از نظر عملکرد اجتماعی آسیب‌پذیر هستند به سمت دمانس بیشتر پیشرفت می‌کنند [18]. اما تا کنون مطالعه درباره ارتباط دلبستگی مکان و عملکرد اجتماعی در سالمندان انجام نشده است. هدف این مطالعه، بررسی ارتباط و تأثیر دلبستگی مکان به عنوان متغیر مستقل بر عملکرد اجتماعی سالمندان به عنوان متغیر وابسته بود.

مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که روی جامعه سالمندان مقیم شهر تهران انجام شد. پس از کسب مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی ایران، نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای از مناطق 22گانه شهر تهران بر اساس فراوانی سالمندان مناطق انجام شد. این مقاله دارای کد اخلاق IR.IUMS.REC.1398.023 از دانشگاه علوم‌پزشکی ایران است.
شرکت‌کنندگان
جمعیت ساکن شهر تهران بر اساس سرشماری سال 1395 در حدود 8737510 نفر است که حدود 1111460 نفر جمعیت بالای 60 سال را تشکیل می‌دهند [4]. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 384 نفر محاسبه شد که با توجه به احتمال پاسخ ناکامل به پرسش‌نامه‌ها و حذف آنان، حجم نمونه 400 نفر در نظر گرفته شد. معیارهای ورود به مطالعه شامل سن بالای 60 سال، اقامت در شهر تهران، داشتن حداقل سواد خواندن و نوشتن و معیار خروج از مطالعه پاسخ ناکامل به سئوالات پرسش‌نامه بود. محقق بر اساس روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای که از روش‌های نمونه‌گیری غیراحتمالی است به مناطق مختلف تهران مراجعه کرده و نمونه‌گیری را از سرای محله‌ها و پارک‌ها انجام داد. جمع‌آوری داده‌ها در مطالعه حاضر با استفاده از پرسش‌نامه‌های ذیل به روش خودگزارشی صورت گرفت (برای سالمندان بی‌سواد مصاحبه انجام شد). از تمام شرکت‌کنندگان رضایت‌نامه آگاهانه پس از توضیح اهداف مطالعه گرفته شد.
مقیاس
برای اندازه‌گیری دلبستگی مکان از مقیاس دلبستگی مکانی (هشت‌آیتمی) به زبان فارسی که توسط خدایی و همکاران در سال 1394 در ایران ساخته شده بود استفاده شد. منظور از مکان در این مطالعه، محله زندگی فرد است که در حیطه‌های وابستگی به مکان، هویت مکان و پیوندهای اجتماعی، دلبستگی مکانی را می‌سنجد و میزان پایایی آن بر اساس روش همسانی درونی 0/71 تعیین شده است. نمره‌بندی آن به صورت طیف لیکرت از خیلی کم (نمره یک) تا خیلی زیاد (نمره 5) مرتب شده است. حداقل نمره کسب‌شده 8 و حداکثر آن 40 است [19]. همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ در این مطالعه برای مقیاس دلبستگی مکانی 0/94 به دست آمد.
مقیاس خود ارزیابی انطباق اجتماعی یک ساختار گسترده است که کارکرد کلی فرد را در بسیاری از ابعاد روزانه زندگی (از جمله زندگی مستقل، اشتغال، ارتباطات اجتماعی و اوقات فراغت) نشان می‌دهد. مقیاس خود ارزیابی انطباق اجتماعی، پرسش‌نامه‌ای بیست‌سؤالی است که عملکرد اجتماعی را در پنج حیطه ارتباط با اقوام و دوستان، کار، علائق و اوقات فراغت، نگرش اجتماعی کلی و توانایی مدیریت و کنترل محیط پیرامون در فرد می‌سنجد. اوقات فراغت، علاقه به فعالیت و استقلال از حوزه‌های بسیار مهم عملکرد اجتماعی سالمند است. ضریب آلفای کرونباخ آن در مطالعات مختلف 0/74 تا 0/97 گزارش شده است [6 ،5]. روایی و پایایی این مقیاس در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. پایایی آن در روش آزمون بازآزمون 0/78 به دست آمد. دو بعد کیفیت فعالیت‌ها و کیفیت روابط در تحلیل عاملی آن استخراج شد [20]. همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ در این مطالعه برای مقیاس خود ارزیابی انطباق اجتماعی 0/95 به دست آمد.
تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 در سطح معنی‌داری 0/01=α انجام گرفت. برای توصیف داده‌ها از میانگین و انحراف‌معیار و برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های تی مستقل برای مقایسه دو جنس استفاده شد. به منظور تحلیل آماری متغیرهای اصلی، ابتدا همبستگی بین متغیرهای مستقل (ابعاد دلبستگی مکان: هویت مکانی، وابستگی مکانی و پیوندهای اجتماعی در همسایگی) با متغیرهای وابسته (ابعاد عملکرد اجتماعی: کیفیت فعالیت‌ها و کیفیت روابط) مورد بررسی قرار گرفت و سپس با استفاده از تحلیل چندگانه رگرسیونی به روش Stepwise تأثیر متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابسته بررسی شد.

در تحقیق حاضر 400 سالمند شرکت کردند که 234 نفر آن‌ها مرد (58/5 درصد) و 166 نفر زن (41/5 درصد) بودند. میانگین سنی شرکت‌کنندگان 78/±‌66/316 سال با دامنه 60 تا 94 سال بود. میانگین مدت اقامت در منزل کنونی 16/868±‌19/10 سال بود. سایر خصوصیات جمعیت‌شناختی در جدول شماره 1 نشان داده شده است.



بین عملکرد اجتماعی و سن، همبستگی معکوس معنی‌داری وجود داشت (P<0/001 و r=0/27)، اما بین سن و دلبستگی مکان همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده شد (P<0/004 و r=0/14). همچنین بین مدت اقامت در منزل فعلی و دلبستگی مکانی نیز رابطه مثبت معنی‌داری وجود داشت (P<0/009 و r=0/28). دلبستگی مکانی (در مردان 7/48±‌23/67 و در زنان 6/91±‌22/69) بین دو جنس اختلاف معنی‌داری را نشان نداد (0/18=P). همچنین بین عملکرد اجتماعی در مردان و زنان سالمند (در مردان 10/25±‌38/71 و در زنان 10/70±‌37/66) اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (0/32=P). جدول شماره 2 همبستگی بین ابعاد دلبستگی مکان و عملکرد اجتماعی را نشان می‌دهد.



بین تمام ابعاد دلبستگی مکان و عملکرد اجتماعی همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت. نتایج تحلیل رگرسون چندگانه نشان می‌دهد که تمام ابعاد دلبستگی مکان قادر به پیش‌بینی کیفیت فعالیت‌ها هستند، اما فقط ابعاد وابستگی مکانی و پیوندهای اجتماعی در همسایگی قادر به تبیین تغییرات کیفیت روابط هستند (جدول شماره 3).

بر اساس یافته‌های این مطالعه بین ابعاد دلبستگی مکانی و عملکرد اجتماعی همبستگی مثبت معنی‌داری وجود دارد. همچنین ابعاد هویت مکانی، وابستگی مکانی و پیوندهای اجتماعی در همسایگی قادر به تبیین بعد کیفیت فعالیت‌های عملکرد اجتماعی و ابعاد وابستگی مکانی و پیوندهای اجتماعی در همسایگی قادر به تبیین بعد کیفیت روابط عملکرد اجتماعی هستند، اما هویت مکان بر کیفیت روابط تأثیری ندارد. همچنین یافته‌های این مطالعه نشان داد با افزایش سن عملکرد اجتماعی سالمندان کاهش می‌یابد، اما عملکرد اجتماعی بین دو جنس در سنین سالمندی تفاوتی را نشان نداد. بین دلبستگی مکان با مدت اقامت در یک محله و منزل رابطه مثبتی مشاهده شد که این رابطه با سن نیز وجود داشت.
دلبستگی مکان وجهی مرتبط با زمان دارد، بدین معنا که با افزایش طول مدت‌زمان سکونت در مکانی دلبستگی به آن مکان نیز افزایش می‌یابد [21]. در این مطالعه نیز این ارتباط یافت شد. تغییرات روانی مرتبط با سن، افراد سالمند را نسبت به خصوصیات محیط پیرامون خود بیشتر حساس می‌کند [8]. دلبستگی مکانی در زمینه فردی دارای اجزایی است که ارتباط شناختی و عملکردی بین فرد و محیط فیزیکی او را تبیین می‌کند [14]. فرد و محیط پیرامونش در طی گذر زمان‌ برهم‌کنش دارند و با افزایش سن و ورود به سنین سالمندی این رابطه عمیق‌تر می‌شود؛ با افزایش سن در عملکرد شناختی و انطباق با تغییرات محیطی درجاتی از کاهش به وجود می‌آید [12]. بنابراین زندگی در محیطی که برای سالمند آشنا و قابل پیش‌بینی باشد همراه دلبستگی مکانی و احساس امنیت است.
هویت مکان بر شناخت فرد از جهان پیرامونش و جهانی که در آن زیست می‌کند اثر می‌گذارد [22]. همچنین وابستگی مکانی با رفتارها و تعاملات فرد مرتبط است [23]. ارتباطات با همسایگان از ابعاد مهمی است که دلبستگی مکان را نشان می‌دهد. این روابط در سنین سالمندی از اهمیت بالایی برخوردار می‌شود [24]. از این منظر، دلبستگی مکانی بر فعالیت‌ها و ارتباطات فرد در محل زندگی‌اش تأثیرگذار است که مطالعه حاضر نیز این تأثیر را نشان داد.
بر اساس یافته‌های این مطالعه عملکرد اجتماعی با افزایش سن کاهش می‌یابد. از سوی دیگر عملکرد اجتماعی یک جنبه مهم زندگی سالمندان است [25]. همچنین مشخص شده است که عملکرد اجتماعی با سلامت روان و فعالیت قشر پیش‌پیشانی در ارتباط است [26]. بنابراین بهبود عملکرد اجتماعی به بهبود سلامت روان منتهی می‌شود. یکی از روش‌های بهبود عملکرد اجتماعی یافتن عوامل مؤثر بر آن است.
یافته‌های این مطالعه نشان داد دلبستگی مکان قادر به تبیین عملکرد اجتماعی است. بر اساس مطالعات گذشته نیز مشخص شده است دلبستگی به مکان زندگی منجر به آزادی عمل، استقلال فردی و احساس با ارزش بودن می‌شود [27]. اهمیت مکان زندگی به حدی است که در مطالعه مختاری و قاسمی که روی 60 سالمند ساکن سراهای سالمندان و 60 سالمند ساکن در منازل شخصی خود، به منظور مقایسه کیفیت زندگی و سلامت روان انجام شد مشخص شد کیفیت زندگی و سلامت روان سالمندان ساکن منازل شخصی به مراتب بالاتر از سالمندان ساکن در سراهای سالمندان بود [28]. این یافته‌ها مؤید یافته‌های مطالعه حاضر است.

بر اساس یافته‌های این مطالعه مشخص شد دلبستگی مکانی قادر به تبیین ابعاد عملکرد اجتماعی است، بدین معنی که سالمندانی که به محله زندگی خود بیشتر علاقه‌مند هستند، از سطح کیفیت روابط و فعالیت‌های بهتری نیز برخوردارند. بنابراین با یافتن عوامل مؤثر در دلبستگی مکانی سالمندان و ارتقای آنان می‌توان احتمالاً عملکرد اجتماعی سالمندان را نیز بهبود بخشید که به دنبال آن، سالمندانی با سلامت روان بهتر خواهیم داشت.
محدودیت‌ها
محدودیت‌های مطالعه حاضر، جمعیت کم سالمندان بی‌سواد به نسبت واقعی جامعه و نمونه‌گیری محدود به شهر تهران است که تعمیم‌پذیری یافته‌ها را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر عوامل اجتماعی اقتصادی دیگری نیز بر عملکرد اجتماعی مؤثر هستند و این در یافته‌ها نیز قابل مشاهده است، اما در این مطالعه مورد بررسی قرار نگرفته است.
پیشنهادات 
این مطالعه متغیرهای اندکی را مورد بررسی قرار داده است و با توجه به اهمیت عملکرد اجتماعی در سلامت جسمی و روانی سالمندان توصیه می‌شود در پژوهش‌های آتی، سایر متغیرهای مؤثر بر عملکرد اجتماعی مانند وضعیت اجتماعی اقتصادی، عوامل روانی همچون شخصیت و وضعیت آسیب‌پذیری جسمی مورد بررسی قرار گیرد.

این پژوهش دارای کد اخلاق IR.IUMS.REC.1398.023 از کمیته اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی ایران است.

این پژوهش تحت حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده است (شماره گرنت: 13484).

مفهوم‌سازی: پویا فرخ نژاد افشار؛ روش‌شناسی ، تحقیق، نگارش - پیش‌نویس اصلی، نگارش - مرور و ویرایش، جذب بودجه، منابع: همه نویسندگان؛ نظارت: سید کاظم ملکوتی، پویا فرخ‌نژاد افشار.

بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
 

References

1. World Health Organization. Ageing and health [Internet]. 2018 [Updated 2018 February 5]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health
2. Farokhnezhad Afshar P. [The theory of free radicals and aging: A review article (Persian)]. Journal of Gerontology. 2020; 4(4):8-14. [DOI:10.29252/joge.4.3.8]
3. Farokhnezhad Afshar P, Asgari P, Shiri M, Bahramnezhad F. A review of the Iran’s elderly status according to the census records. Galen Medical Journal. 2016; 5(1):1-6. https://www.gmj.ir/index.php/gmj/article/view/397
4. Statistical Center of Iran. Population and Housing Censuses.Tehran: Statistical Center of Iran; 2016. Available from: https://www.amar.org.ir/english/Population-and-Housing-Censuses
5. Bosc M. Assessment of social functioning in depression. Comprehensive Psychiatry. 2000; 41(1):63-9. [DOI:10.1016/S0010-440X(00)90133-0]
6. Bosc M, Dubini A, Polin V. Development and validation of a social functioning scale, the Social Adaptation Self-evaluation Scale. European Neuropsychopharmacology. 1997; 7(1 Suppl 1):S57-70. [DOI:10.1016/S0924-977X(97)00420-3]
7. Ueda N, Suda A, Nakagawa M, Nakano H, Umene-Nakano W, Ikenouchi-Sugita A, et al. Reliability, validity and clinical utility of a Japanese version of the Social Adaptation Self-evaluation Scale as calibrated using the Beck Depression Inventory. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2011; 65(7):624-9. [DOI:10.1111/j.1440-1819.2011.02274.x]
8. Hooyman NR, Kiyak HA. Social gerontology: A multidisciplinary perspective. 9^th ed. Boston: Pearson/Allyn & Bacon; 2011. https://www.pearson.com/us/higher-education/product/Hooyman-Social-Gerontology-A-Multidisciplinary-Perspective-9th-Edition/9780205763139.html
9. Norberg-Schulz Ch. The concept of dwelling: On the way to figurative architecture. New York: Rizzoli International Publications, Incorporated; 1985. https://books.google.com/books?id=oRxQAAAAMAAJ&dq
10. Fillit H, Rockwood K, Young JB. Brocklehurst’s textbook of geriatric medicine and gerontology. 8^th ed. Amsterdam: Elsevier; 2016. https://www.elsevier.com/books/brocklehursts-textbook-of-geriatric-medicine-and-gerontology/fillit/978-0-7020-6185-1
11. Wiles JL, Leibing A, Guberman N, Reeve J, Allen RES. The meaning of “ageing in place” to older people. The Gerontologist. 2012; 52(3):357-66. [DOI:10.1093/geront/gnr098]
12. Asendorpf JB, Wilpers S. Personality effects on social relationships. Journal of Personality and Ssocial Psychology. 1998; 74(6):1531-44. [DOI:10.1037/0022-3514.74.6.1531]
13. Brown B, Perkins DD, Brown G. Place attachment in a revitalizing neighborhood: Individual and block levels of analysis. Journal of Environmental Psychology. 2003; 23(3):259-71. [DOI:10.1016/S0272-4944(02)00117-2]
14. Kyle G, Graefe A, Manning R, Bacon J. Effects of place attachment on users’ perceptions of social and environmental conditions in a natural setting. Journal of Environmental Psychology. 2004; 24(2):213-25. [DOI:10.1016/j.jenvp.2003.12.006]
15. Kamalipour H, Jeddi Yeganeh A, Alalhesabi M. Predictors of place attachment in urban residential environments: A residential complex case study. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2012; 35:459-67. [DOI:10.1016/j.sbspro.2012.02.111]
16. Farokhnezhad Afshar P, Foroughan M, Vedadhir AA, Ghazi Tabatabaei M. The effects of place attachment on social well-being in older adults. Educational Gerontology. 2017; 43(1):45-51. [DOI:10.1080/03601277.2016.1260910]
17. Rollero C, De Piccoli N. Does place attachment affect social well-being? European Review of Applied Psychology. 2010; 60(4):233-8. [DOI:10.1016/j.erap.2010.05.001]
18. Kotwal AA, Kim J, Waite L, Dale W. Social function and cognitive status: Results from a US nationally representative survey of older adults. Journal of General Internal Medicine. 2016; 31(8):854-62. [DOI:10.1007/s11606-016-3696-0]
19. Khodaee Z, Rafiean M, Dadashpoor H, Taghvaei AA. [The effect of physical capacities on the place attachment from the view of teenagers in Tehran (Persian)]. Geographical Urban Planning Research. 2015; 3(1):33-54. [DOI:10.22059/JURBANGEO.2015.54438]
20. Farokhnezhad Afshar P, Foroughan M, Vedadhir A, Ghazi Tabatabaie M. Psychometric properties of the Persian version of Social Adaptation Self-evaluation Scale in community-dwelling older adults. Clinical Interventions in Aging. 2017; 12:579-84. [DOI:10.2147/CIA.S129407]
21. Hernández B, Hidalgo MC, Salazar-Laplace ME, Hess S. Place attachment and place identity in natives and non-natives. Journal of Environmental Psychology. 2007; 27(4):310-9. [DOI:10.1016/j.jenvp.2007.06.003]
22. Rollero Ch, De Piccoli N. Place attachment, identification and environment perception: An empirical study. Journal of Environmental Psychology. 2010; 30(2):198-205. [DOI:10.1016/j.jenvp.2009.12.003]
23. Pretty GH, Chipuer HM, Bramston P. Sense of place amongst adolescents and adults in two rural Australian towns: The discriminating features of place attachment, sense of community and place dependence in relation to place identity. Journal of Environmental Psychology. 2003; 23(3):273-87. [DOI:10.1016/S0272-4944(02)00079-8]
24. Bond J, Corner L. Quality of life and older people. Maidenhead: McGraw-Hill Education (UK); 2004. https://books.google.com/books?id=uXDlAAAAQBAJ&dq
25. Farokhnezhad Afshar P, Foroughan M, Vedadhi AA, Ghazi Tabatabaei M. Relationship between social function and social well-being in older adults. Iranian Rehabilitation Journal. 2017; 15(2):135-40. [DOI:10.18869/nrip.irj.15.2.135]
26. Pu Sh, Nakagome K, Yamada T, Yokoyama K, Matsumura H, Mitani H, et al. Association between social functioning and prefrontal hemodynamic responses in elderly adults. Behavioural Brain Research. 2014; 272:32-9. [DOI:10.1016/j.bbr.2014.06.052]
27. Zabetian E, Taghvaei AA. [Elderly friendly cities through people participation (Persian)]. Journal of Housing and Rural Environment. 2009; 28(128):60-71. http://jhre.ir/article-1-53-en.html
28. Mokhtari F, Ghasemi N. [Comparison of elderlys “quality of life and mental health living in nursing homes and members of retiered club of Shiraz city” (Persian)]. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 2011; 5(4):53-63. http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-266-en.html