مقدمه
اعتیاد یکی از مهمترین مشکلات اجتماعی است که در ایجاد آن عوامل اجتماعی و روانشناختی از یک طرف و عوامل زیستشناختی و داروشناختی از طرف دیگر در آن دخیل است. اخیراً اصطلاح «اعتیاد» علاوه بر مواد، به طیف وسیعی از رفتارهای تکرارشونده مثل اینترنت، غذا و مواد خوراکی، قماربازی، بازیهای ویدیوئی، ورزشها و تمرینات جسمی و اعتیاد جنسی نیز اطلاق میشود [
1].
مصرف و وابستگی به مواد و الکل میتواند به بیماریهای روانی و جسمانی گوناگونی منجر شود. متخصصان این حوزه معتقدند که اینترنت، قمار، سکس و غذا نیز میتواند به نتایجی شبیه پیامدهای مواد منجر شود [
2،
3].
وابستگی به مواد یک الگوی غیرانطباقی مصرف مواد است که منجر به تخریب چشمگیر بالینی یا ناراحتی میشود و از طریق مجموعهای از نشانههای شناختی، رفتاری و فیزیولوژیکی طی یک دوره دوازدهماهه از مصرف مداوم مواد آشکار میشود [
4]. در مطالعهای که امیناسماعیلی و همکاران [
5] روی شیوع اختلالات مصرف مواد غیرقانونی در ایران انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که با توجه به معیارهای DSM-IV و DSM-V، به ترتیب 2/09 درصد و 2/44 درصد است. اختلالات مصرف مواد افیونی؛ بهویژه تریاک شایعترین اختلال مصرف بوده است.
افراد مبتلا به اعتیاد غذایی نیز علائم کلاسیک اعتیاد مثل مشغولیت ذهنی برای به دست آوردن مواد مطلوب، مصرف افراطی ماده و تداوم آن و مصرف بیش از حد ماده علیرغم پیامدهای آزاردهنده را نشان میدهند. اعتیاد غذایی به واسطه مصرف غذاهای پرقند و پرچرب با کنترل ضعیف روی آنها تعریف میشود [
6]. برخی از محققان استدلال میکنند که این ساختار ممکن است با زیرگروه خاصی از افراد چاق، مثل کسانی که مبتلا به اختلال پرخوری هستند، مربوط باشد و باید در برابر رد کردن و نادیده گرفتن زودهنگام این مفهوم احتیاط کرد [
7].
به نظر میرسد که هم اعتیاد غذایی و هم اختلال پرخوری به واسطه مصرف افراطی مواد غذایی شناخته میشوند که میتواند باعث بالا رفتن شاخص توده بدنی شود [
8].
مطالعات اخیر گزارش کردهاند که 57 درصد از بیماران مبتلا به اختلال پرخوری معیارهای تشخیصی اعتیاد غذایی را برآورده میکنند [
9]. دادهها نشان میدهند که اختلال پرخوری و اعتیاد غذایی به احتمال زیاد تا به الان وضعیت همپوشانی واحدی را نشان میدهند، اما یادآوری میشود که تمام موارد اختلال پرخوری با اعتیاد غذایی توجیه نمیشوند و این دو تشخیص از هم مجزا هستند [
10،
11].
اعتیاد غذایی، مثل وابستگی به مواد، با عاطفه منفی، اختلالات خلقی، تنظیم نامناسب هیجانی، آسیبپذیر بودن در مقابل استرس و نمره اعتمادبهنفس پایین همراه است [
9،
12].
این یافتهها نشان میدهند که مشابه افرادی که مبتلا به اختلال مصرف مواد هستند و افسردگی و اضطراب به عنوان عامل فعالساز مصرف مواد مطرح است، در افراد مبتلا به اعتیاد غذایی نیز مصرف افراطی غذا به عنوان یک راهبرد مقابلهای برای رهایی از تنشها و استرسهای بالا استفاده میشود [
13،
14،
15].
از طرفی اعتیاد اینترنتی نیز، الگوی ناسازگارانه استفاده از اینترنت است که منجر به اختلال یا پریشانی قابل ملاحظه بالینی میشود [
6]. تعداد کاربران اینترنت در ایران، بین سالهای 2000 تا 2006، 36 درصد افزایش پیدا کرده و تا سال 2012 به 11/5 میلیون نفر رسیده است [
16].
تاکنون مطالعات شیوعشناسی اعتیاد غذایی در ایران انجام نشده است. مطالعات موجود شباهتهایی را بین اعتیاد غذایی و اختلال مصرف مواد از لحاظ مناطق مغزی یکسان فعال شده [
17،
18]، درگیری مسیرهای عصبی و نوروترانسمیترهای یکسان [
18،
19] و تحقیقات حیوانی [
20،
21،
22] تأییدکننده همین نتایج بودهاند، اما مقایسهای بین اعتیاد غذایی و اعتیاد اینترنتی صورت نگرفته است.
به طور کلی، درگیر شدن در رفتارهای ناسازگارانهای مثل مصرف مواد و مصرف افراطی مواد خوراکی، به عنوان مکانیسمهای مقابلهای در رابطه هیجانات تنشزای مرتبط با آسیبشناسی روانی، از جمله افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه توصیف شده است [
23،
24،
25] و پژوهشهای اخیر نیز نشان دادهاند که رفتارهای اعتیادآمیز مثل اعتیاد غذایی، اعتیاد اینترنتی و اختلالات مصرف مواد با بدتنظیمی هیجانی مرتبط هستند [
26،
27].
بدتنظیمی هیجانی زمانی اتفاق میافتد که فرد نمیتواند مهارتهای لازم را به منظور تنظیم عواطف منفی یا تنشهای هیجانی به کار گیرد [
28]. توانایی تنظیم هیجان، منجر به حفظ خلق و راهکارهای بهبود آن میشود. افرادی که توانایی تنظیم هیجانات خود را ندارند، به احتمال بیشتری تحت تأثیر عوامل محیطی قرار میگیرند [
29]. مشکل در تنظیم هیجانات شدید همراه با تلاشهایی برای اجتناب از تجربه هیجانات شدید، یک ویژگی مهم و مرکزی از شماری از اختلالات روانی است.
دشواری در تنظیم هیجانی و تجربه اجتناب به عنوان فاکتورهای اصلی در دفاع از اختلالات مصرف مواد و عود در مصرف مواد در دنبالههای درمان شناسایی شدهاند [
30]. در واقع میتوان گفت که بدتنطیمی هیجانی با توسعه و رشد گونهای از اعتیاد مرتبط است [
31،
32،
33،
34] و همچنین مطالعات مختلفی نشان دادهاند که سطح پایین تنظیم هیجانی که ناشی از ناتوانی از مقابله مؤثر با هیجانها و مدیریت آنها است، در شروع و تداوم مصرف مواد و وابستگی به آن نقش دارد [
35].
برخی پژوهشگران معتقدند که مقایسه اعتیاد به مواد و داروها، با خوردن بیش از حد غذا و حالت اعتیاد گونه آن و نیز استفاده افراطی از اینترنت صحیح نیست؛ زیرا ریشههای متفاوتی دارند، به طوری که ریشه خوردن، اشتها و یک میل طبیعی برای بقا و ریشه مصرف دارو و مواد، لذت و پاداش است [
36،
37]. با این حال در پژوهشهای اخیر انجامشده روی موشها، نشان داده شده که مسیرهای عصبی اشتها و انواع لذت و پاداش در مغز بسیار همپوشان است [
38،
39].
از آنجا که پژوهشهای مختلف شباهتهایی بین اعتیاد غذایی و مصرف مواد را گزارش کردهاند و اعتیاد اینترنتی نیز به عنوان یک اعتیاد رفتاری و در شباهت با اعتیاد غذایی و مصرف مواد، مشکلاتی در نظم بخشی هیجانی دارد و از آنجا که مقایسهای بین اعتیادهای رفتاری مثل اعتیاد به اینترنت، غذا، دارو و مواد مخدر موضوع تازهای است و بررسی رابطه تنظیم هیجانی با این انواع اعتیاد و مقایسه و تحلیل آنها میتواند تلویحات مهمی برای پیشگیری و درمان اعتیاد داشته باشد، هدف و سؤال اصلی پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه تنظیم هیجانی، به عنوان مؤلفه مشترک، در افراد مبتلا به اعتیاد به مواد، اعتیاد به اینترنت و اعتیاد به غذا و یک گروه کنترل بهنجار است.
روش
طرح کلی مطالعه در چارچوب یک مطالعه علّی مقایسهای بود. جامعه پژوهش شامل مردان مبتلا به وابستگی به مواد افیونی (هروئین و تریاک) مراجعهکننده به مراکز اقامتی شهرداری تهران، دانشجویان مرد مبتلا به اعتیاد اینترنتی دانشگاه علومپزشکی تهران و مردان مبتلا به اعتیاد غذایی مراجعهکننده به کلینیکهای درمان چاقی بیمارستان امام خمینی تهران بود.
افراد نمونه هر گروه به واسطه مصاحبه تشخیصی توسط روانشناس بالینی آموزشدیده و دارا بودن معیارهای ورود به هر گروه انتخاب شدند و پس از توضیح اهمیت پژوهش و کسب رضایت آگاهانه، مؤلفه نظمبخشی هیجانی با استفاده از پرسشنامه ارزیابی شد. نمونه این پژوهش به روش نمونهگیری مبتنی بر هدف و بر اساس نمونه در دسترس انتخاب شد.
افراد نمونه در هر گروه شامل سی نفر و فقط از جنس مرد بودند که در چهار گروه مبتلا به اعتیاد غذایی (تشخیص به واسطه مقیاس اعتیاد غذایی ییل)، اعتیاد اینترنتی (تشخیص به واسطه مقیاس اینترنتی یانگ)، وابستگی به مواد افیونی (هروئین و تریاک) و گروه کنترل ارزیابی شدند. از آنجا که این مطالعه از نوع علّی مقایسهای است و چهار گروه را در یک مؤلفه مقایسه و ارزیابی میکند، حجم نمونه حداقل پانزده نفر در هر گروه مناسب است [
40].
ملاکهای ورود افراد نمونه به پژوهش شامل رضایت آگاهانه کتبی، جنسیت مذکر، دامنه سنی بین 20 تا 40 سال، نداشتن اختلالات سایکوتیک و اختلال پرخوری و تشخیص اصلی نبودن اختلال پرخوری (با توجه به اینکه در گروه افراد مبتلا به اعتیاد غذایی ممکن است همپوشانی داشته باشند)، سطح تحصیلات حداقل دیپلم و حداکثر لیسانس و دارا بودن ملاکهای تشخیصی مربوط به تشخیص مورد نظر در هر گروه بود. جهت ارزیابی ملاکهای ورود از ابزارهای زیر استفاده شد:
مصاحبه بالینی نیمه ساختاریافته برای اختلالات محور یک
SCID-I، یک ابزار جامع استانداردشده برای ارزیابی اختلالات اصلی روانپزشکی بر اساس تعاریف و معیارهای DSM-IV بود که برای مقاصد بالینی و پژوهشی طراحی شده است. در این مطالعه از نسخه بالینی SCID-I استفاده میشود. این ابزار در ایران توسط شریفی و همکاران [
41] از لحاظ پایایی و قابلیت اجرا بررسی شد و یافتههای آنها نشان داد که توافق تشخیصی برای بیشتر تشخیصهای خاص و کلی، متوسط تا خوب (کاپای بالاتر از 0/6) بود.
پرسشنامه اعتیاد غذایی یال
فلینت، گیرهارت، کاربین و براونل [
42] مقیاس اعتیاد غذایی ییل را برای تشخیص و شناسایی افرادی که بیشترین احتمال را برای دارا بودن نشانههای وابستگی در مصرف بالای غذاهای پرقند و پرچربی دارند، ساخته شده است که شامل 25 سؤال و خودگزارشی بود. اعتیاد غذایی، زمانی میتواند تشخیص داده شود که حداقل سه علامت و فشار روانی و یا آسیب قابل ملاحظه بالینی در فرد موجود باشد.
این پرسشنامه در ایران توسط بابایی در سال 1393 قبل از اجرای پایاننامه روی سی نفر دانشجوی مرد دانشگاه علومپزشکی تهران با اجرای مقدماتی، روایی و پایایی قابل قبولی به دست آورد. پایایی پرسشنامه اعتیاد غذایی در مطالعه جاری با استفاده از آلفای کرونباخ 0/81 محاسبه شد که دارای پایایی بالاتر از متوسط است. علاوه بر آلفای کرونباخ، پایایی این ابزار با استفاده از روش دونیمهسازی برابر با 0/65 گزارش شد و همسانی درونی سؤالات پرسشنامه با استفاده از روش گاتمن 0/73 گزارش شد.
پرسشنامه اعتیاد اینترنتی یانگ
پرسشنامه استانداردشده اعتیاد اینترنتی ابتدا توسط کیمبرلی یانگ در سال 1998 ساخته شده است. این پرسشنامه شامل بیست آیتم در مقیاس پنج درجهای لیکرت از نمره صفر (هرگز) تا نمره 5 (همیشه) بین دانش آموزان سنجیده شد. وضعیت کاربران بر اساس امتیاز، 20 تا 39 (کاربر طبیعی)، 40 تا 69 (اعتیاد خفیف) و 70 تا 100 (اعتیاد شدید) به اینترنت مشخص میشود.
با توجه به تحلیل عاملی که علوی و همکارانش روی این پرسشنامه انجام دادند؛ برای پرسشنامه پنج عامل «مشکلات اجتماعی»، «تأثیر بر عملکرد»، «فقدان کنترل»، «استفاده مرضی از چت روم» و «بیتوجهی به وظایف شغلی و وظایف تحصیلی» را استخراج کردند. روایی محتوایی و همگرا، بازآزمایی (0/82=r)، همسانی درونی (0/88=a) تنصیف (0/72=r) محاسبه شد که با توجه به نتایج قابل قبول بوده است. بهترین نقطه برش این پرسشنامه 46 بود [
16].
پرسشنامه تنظیم هیجانی گراتز
این پرسشنامه توسط گراتز ساخته شده است. این مقیاس شامل 36 گویه چندبُعدی خودگزارشدهی و شش خردهمقیاس عدم پذیرش پاسخهای هیجانی، دشواریهای دست زدن به رفتار هدفمند، دشواریهای کنترل تکانه، فقدان آگاهی هیجانی، دسترسی محدود به راهبردهای تنظیم هیجانی و فقدان شفافیت هیجانی بود که علاوه بر ارزیابی تنظیم هیجانی، مشکل در تنظیم هیجانی را نیز ارزیابی میکند. اما بیشتر بر مشکلات متمرکز بود. روایی و پایایی این مقیاس در ایران توسط خانزاده و همکاران (1391) بررسی شد.
نتایج حاصل از بررسی پایایی این مقیاس نیز نشان داد که آلفای کرونباخ شش زیر مقیاس در دامنه 0/66 تا 0/88 و پایایی بازآزمون آن در دامنه 0/79 تا 0/91 است. پایایی این آزمون نیز به دو روش قبلی محاسبه شد. انجام آزمون بازآزمون روی سی دانشجو به فاصله دو هفته نشان داد که همبستگی 0/85 بین دو اجرا وجود داشت و در سطح 0/001 معنادار بود. همسانی درونی نیز از طریق آلفای کرونباخ 0/91 به دست آمد. آلفای کرونباخ برای زیرمقیاسهای پرسشنامه نیز محاسبه شد که برای مقیاس یک تا شش به ترتیب عبارت بود از: 0/846، 0/84، 0/86، 0/703، 0/841 و 0/567. همچنین پایایی آزمون بازآزمون به ترتیب برای شش مقیاس عبارت بود از: 0/774، 0/712، 0/834، 0/491، 0/842 و 0/526 [
43].
تحلیل آماری
به منظور تجزیه و تحلیل دادهها، از نرمافزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. ابتدا برای مشخص شدن همسانی گروهها در متغیر تحصیلات از آزمون خیدو استفاده شد و سپس برای مشخص کردن همسانی چهار گروه در متغیر سن از تحلیل واریانس یکراهه استفاده شد. برای مقایسه میانگین متغیرهای مورد بررسی در گروهها از تحلیل واریانس چندراهه استفاده شد. جهت بررسی مفروضه تحلیل مانووا از آماره لامبدای ویلکز استفاده شد که چنانچه این آماره معنادار باشد، میتوان اطمینان حاصل کرد که امکان استفاده از آزمون مانووا وجود دارد.
نتایج بررسی اثر متغیرهای گروه پژوهشی با استفاده از لامبدا ویلکز روی ترکیب خطی خردهمقیاسهای نظمبخشی هیجانی، حاکی از وجود اثر معناداری گروه با اندازه اثر =0/666، درجه آزادی خطا =298، درجه آزادی فرضیه =51 و 11/818=F بود.
یافتهها
به طور کلی 120 نفر در این مطالعه شرکت کردند. تعداد افراد شرکتکننده در هر گروه مساوی (سی نفر) بود. گروههای مورد مطالعه از نظر سن و تحصیلات با هم همسان بودند (05/P>0). به لحاظ شاخص کلی دشواری در نظمبخشی هیجانی و تمام زیرمقیاسهای آن در هر سه گروه افراد وابسته به مواد افیونی، افراد مبتلا به اعتیاد غذایی و افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بیشتر از افراد گروه کنترل بود و این تفاوت از نظر آماری معنادار بود (05/P<0).
میانگین و انحراف استاندارد نظمبخشی هیجانی و زیرمقیاسهای آن به تفکیک در
جدول شماره 1 آورده شده است.
بین چهار گروه در زمینه کلیه خردهآزمونهای نظمبخشی هیجانی و شاخص کلی این مقیاس، تفاوت معناداری به لحاظ آماری وجود دارد. برای بررسی اینکه بین کدام گروهها از نظر تنظیم هیجان و شاخصهای آن تفاوت معناداری وجود دارد از آزمون توکی استفاده شد (
جدول شماره 2).
به لحاظ شاخص کلی دشواری در نظمبخشی هیجانی و تمام زیرمقیاسهای آن در هر سه گروه افراد وابسته به مواد افیونی، افراد مبتلا به اعتیاد غذایی و افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بیشتر از افراد گروه کنترل بود و این تفاوت از نظر آماری معنادار بود (05/P<0).
شاخص کلی دشواری در نظمبخشی هیجانی، در افراد وابسته به مواد افیونی بیشتر از افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی و همچنین بین افراد مبتلا به اعتیاد غذایی بیشتر از افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بود، ولی افراد وابسته به مواد افیونی با افراد مبتلا به اعتیاد غذایی در این شاخص تفاوت معناداری نداشتند.
بین سه گروه اعتیاد غذایی، افراد وابسته به مواد افیونی و افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی از نظر خردهمقیاسهای نپذیرفتن پاسخ هیجانی و دشواریهای دست زدن به رفتار هدفمند تفاوت معناداری مشاهده نشد، اما این سه گروه در مقایسه با گروه کنترل از لحاظ این خردهمقیاسها تفاوت معناداری در سطح 0/01 نشان دادند.
در شاخص دشواری کنترل تکانه همچنین تفاوت معناداری بین هر سه گروه افراد وابسته به مواد افیونی، افراد مبتلا به اعتیاد غذایی و افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی با افراد گروه کنترل در سطح 0/01 مشاهده شد، ولی بین افراد وابسته به مواد افیونی با افراد مبتلا به اعتیاد غذایی تفاوت معناداری مشاهده نشد. دشواری کنترل تکانه در افراد وابسته به مواد افیونی بیشتر از افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی و همچنین بین افراد مبتلا به اعتیاد غذایی بیشتر از افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بود، ولی افراد وابسته به مواد افیونی با افراد مبتلا به اعتیاد غذایی در این شاخص مشابه بودند.
در شاخص فقدان آگاهی هیجانی، در هر سه گروه افراد وابسته به مواد افیونی، افراد مبتلا به اعتیاد غذایی و افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بیشتر از افراد گروه کنترل بودند. این شاخص در افراد وابسته به مواد افیونی بیشتر از افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی و همچنین بین افراد مبتلا به اعتیاد غذایی بیشتر از افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بود، ولی افراد وابسته به مواد افیونی با افراد مبتلا به اعتیاد غذایی در این شاخص مشابه بودند.
دسترسی محدود به راهبردها در هر سه گروه افراد وابسته به مواد افیونی، افراد مبتلا به اعتیاد غذایی و افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بیشتر از افراد گروه کنترل بود. این شاخص در افراد وابسته به مواد افیونی بیشتر از افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی و همچنین بین افراد مبتلا به اعتیاد غذایی بیشتر از افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بود، ولی افراد وابسته به مواد افیونی با افراد مبتلا به اعتیاد غذایی در این شاخص مشابه بودند. ابهام هیجانی در هر سه گروه اعتیادی بیشتر از افراد گروه کنترل بود. این شاخص در افراد وابسته به مواد افیونی و همچنین در افراد مبتلا به اعتیاد غذایی بیشتر از افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بود، ولی افراد وابسته به مواد افیونی با افراد مبتلا به اعتیاد غذایی در این شاخص مشابه بودند.
بحث
نتیجه پژوهش حاضر نشان داد که در گروههای افراد وابسته به مواد افیونی، افراد مبتلا به اعتیاد غذایی و اینترنتی در مقایسه با گروه کنترل مشکلاتی در نظمبخشی هیجانی وجود دارد، البته این ضعف در گروههای وابسته به مواد افیونی و اعتیاد غذایی از تشابه بالاتری برخوردار بوده و حتی در مقایسه با گروه اعتیاد اینترنتی ضعف بیشتری از این لحاظ نشان دادند.
نتایج تحقیق کریج و همکاران بیانگر رابطه قوی بین نظمبخشی هیجانی نامطلوب و آسیبشناسی روانی است [
44]. مطالعات پیشین نیز نشان داده است که سطح پایین تنظیم هیجانی که ناشی از ناتوانی در مقابله مؤثر با هیجانها و مدیریت آنها است، در شروع مصرف مواد و بهویژه انواع اعتیادهای رفتاری نقش اساسی دارد [
45،
46،
47].
همانطور که تحقیقات گستردهای در زمینه وابستگی به مواد نشان داده است، افراد وابسته به مواد در درک کردن و آگاهی از هیجانات خود دچار مشکل هستند و با مصرف مواد به این هیجانات خود، بهویژه احساسات منفی پاسخ میدهند [
48،
49،
50،
51]. چنین تبیینی در مورد افراد مبتلا به اعتیاد غذایی نیز صحیح است. البته آنها با خوردن غیرقابل کنترل به ناآگاهی از هیجانات خود پاسخ میدهند [
52،
53،
54].
همچنین شواهد بالینی نیز از تشابه بین اعتیاد به غذا و وابستگی به مواد حمایت میکنند. برای مثال، مشاهده شده است که افراد وابسته به مواد که در دورههای ترک به سر میبرند، رفتارهای پرخورانه غیرقابل کنترلی دارند. همچنین در افراد سیگاری مشاهده شده است که بعد از دورههای ترک، مصرف غذا در آنها افزایش مییابد [
55،
56]. از طرف دیگر شواهد عصبی نیز از تشابه مسیرهای عصبی لذت، پاداش و اشتها در مغز خبر میدهد [
57،
58،
59،
60].
یافته مهم این پژوهش این بود که در شاخصهای نپذیرفتن پاسخهای هیجانی و دشواریهای دست زدن به رفتار هدفمند، از آنجا که بیشترین درصد از کل واریانس این مقیاس را دربرمیگیرند و در نتیجه نشان از اهمیت این دو شاخص در مقیاس بدتنطیمی هیجانی دارد، در هر سه گروه اعتیادی مشابه و در مقایسه با گروه کنترل ضعف بیشتری داشتند. عدم پذیرش پاسخهای هیجانی منفی نشاندهنده تمایل فرد برای واکنش به هیجان با پاسخهای هیجانی منفی است. در حالی که خود فرد، این نوع پاسخهای خود را به آشفتگیها نمیپذیرد [
61].
نپذیرفتن هیجانات و پاسخهای هیجانی در بسیاری از اختلالات افسردگی و اضطراب، بهویژه اضطراب منتشر و اختلال وحشتزدگی و همچنین اختلالات مصرف مواد و اختلال شخصیت مرزی دیده شده است [
62]. از طرف دیگر عامل دشواری در انجام رفتارهای هدفمند نیز شاخصی است که به ارزیابی ناتوانی در تمرکز کردن بر انجام فعالیتهای هدفمند هنگام روبهرو شدن با هیجانات منفی میپردازد.
البته زمانی که افراد هیجانات منفی بیشتری را تجربه میکنند در انجام رفتارهای هدفمند با مشکلات بیشتری روبهرو میشوند که نتایج این پژوهش نشان از ضعف مشابه در هر دو گروه در این عامل است.
تأثیر هیجانات منفی بر انجام این رفتارها، به خزانه راهبردهای افراد برای نظمبخشی هیجانی و انعطافپذیری آنها در بهکارگیری این راهبردها بستگی دارد [
63] و تشابه بین این دو گروه در این پژوهش به معنای تشابه در استفاده از راهکارهای مشابه نیست و این امر خود نیاز به بررسی جداگانه دارد.
در این زمینه کان و دمتروکویس [
64] نیز نشان دادهاند که افراد در معرض خطر مصرف مواد هنگامی که شرایط هیجانی را تجربه میکنند، دچار وسوسه مصرف میشوند و در این مواقع، توانایی دست زدن به رفتار هدفمند و همچنین پذیرش پاسخ هیجانی ضربهگیر مصرف مواد است.
در سایر شاخصهای نظمبخشی هیجانی هم افراد گروه وابسته به مواد افیونی و هم افراد مبتلا به اعتیاد غذایی در مقایسه با افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی، نمرات بالاتری کسب کردند؛ به این معنی که در این شاخصها ضعف بیشتری نسبت به گروه اعتیاد اینترنتی داشتند. همچنین گروه افراد مبتلا به اعتیاد غذایی و افراد وابسته به مواد افیونی از لحاظ این شاخصها مشابه بودند.
با توجه به نتایج این پژوهش و تحقیقات دیگر به نظر میرسد که افراد مبتلا به اعتیاد غذایی به عنوان یک مکانیسم دفاعی در برابر احساسات منفی و عزت نفس پایین اقدام به پرخوری و مصرف مواد خوراکی میکنند و این مکانیسم شبیه مدل وابستگی به مواد است که نقش افسردگی، اضطراب، خلق منفی و دشواری در نظمبخشی هیجانی را به عنوان محرکهایی در مصرف مواد و یا غذا برجسته میکند. به این معنی که رفتارهای خوردن ناسازگارانه را به عنوان شکلی از فرار از هیجانات منفی [
65] به کار میگیرند و سوگیری توجهی نسبت به تصاویر غذا و مواد به هنگام برانگیختگیهای هیجانی پیدا میکنند [
66].
اعتیاد اینترنتی نیز بسیار شبیه به اعتیاد غذایی و مواد بود، اما اعتیاد نسبت به انجام دادن یک رفتار وجود دارد که در این مطالعه ضعف بیشتر نظمبخشی هیجانی در دو اعتیاد دیگر نسبت به اینترنت میتواند به مسیر مستقیمتر اثرگذاری مواد و غذا روی سیستمهای مغزی و همچنین نقش حیاتی مصرف غذا در بقا در مقایسه با نقش واسطهای استفاده افراطی و اعتیاد به اینترنت مربوط باشد که در تحقیقات مختلف ویژگیهای مشابه این سه نوع اعتیاد باعث شده که قابل مقایسه باشند [
67].
در ارتباط با اعتیاد اینترنتی نتایج این پژوهش در کل با تحقیقات انجامشده توسط کومیاسانتی و همکاران [
68]، نین و گوپتا [
69]، وونگ، چن و ین [
70] عبدالپور و همکاران [
71] هماهنگ است.
البته در این پژوهش ابهام هیجانی یا نبود وضوح هیجانی دارای تفاوت معناداری با گروه کنترل نبود. نبود وضوح هیجانی به ابهام در نامگذاری و تمایز بین هیجانات و پیامهای انگیزشی نهفته در آنها اشاره دارد. به دنبال نبود وضوح هیجانی فرد در انتخاب راهبردهای مناسب برای تغییر موقعیت یا تنظیم پاسخهای هیجانی خود با مشکلات بسیاری روبهرو میشود.
ابهام در هیجانات از ویژگیهای اصلی بسیاری از اختلالات، از جمله افسردگی، اضطراب و سوءمصرف مواد است [
72،
73]. این بدین معنا است که افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی به نظر در نامگذاری و تمایز بین هیجانات مشکل چندانی ندارند، ولی مشکلات آنها در شاخصهای دیگر تنظیم هیجانی (از جمله نپذیرفتن پاسخهای هیجانی، دشواری در انجام رفتار هدفمند، دشواری در کنترل تکانه، نبود آگاهی هیجانی و راهبردهای محدود) موجب مشکلات گسترده آنها در شناسایی هیجانات، کنترل تکانه و واکنش مناسب آنها به موقعیتهای هیجانی میشود.
نتیجهگیری
در کل نتایج این پژوهش با نتایج نظریه خوددرمانی خانتزیان هماهنگ است. از این دیدگاه، رفتارهای اعتیادآمیز ریشه در عواطف غیرقابل تحمل و دردناکی مثل افسردگی، اضطراب، شرم، خشم و یا حس درماندگی داشته و مصرف مواد، تلاشی برای جبران نقایص ایگو در دفاع در مقابل این عواطف محسوب میشود.
این دیدگاه با مشاهدات بالینی و مطالعات فراوانی که بر نقش مهم رنج روانشناختی انسان در اختلالات اعتیادی تأکید میکند، همسوست. طبق این دیدگاه، افراد مختلف بر اساس مشکلات روانشناختی خاصی که دارند به صورت تصادفی شروع به استفاده از داروها و روشهایی برای کاهش ناراحتی و تنشهای روانی خود میکنند و بر اساس آنکه چه ماده، دارو یا رفتاری در کاهش ناراحتی و تنش آنها مؤثر باشد و تقویت شود، آن رفتار یا مصرف دارو ادامه مییابد و فرد را وارد یک چرخه ناکارآمد و معیوب میکند.
از محدودیتهای این پژوهش، استفاده از آزمونهای مداد کاغذی بود که این نوع آزمونها در مقایسه با مصاحبه تخصصی اعتبار کمتر و اطلاعات کمتری در اختیار پژوهشگر قرار میدهد. از طرف دیگر در آزمونهای مداد کاغذی، آزمودنیها ممکن است به سؤالات به صورت تصادفی پاسخ دهند. از دیگر محدودیتها، منحصر بودن پژوهش به مردان و نمونه کم افراد در گروههای پژوهش بود و پیشنهاد میشود که در پژوهشهای آینده روی تعداد نمونه بیشتر، مقایسه سایر اختلالات مصرف مواد و همچنین مطالعه روی زنان و مقایسه آن با گروه مردان مطالعه شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
در این مطالعه رضایت آگاهانه کتبی از مشارکتکنندگان جهت شرکت در پژوهش گرفته شد و همچنین از کد به جای نام استفاده شد. این پژوهش با کد IUMS.REC.1394.9111556013 از نظر کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه تأیید شد.
حامی مالی
این مقاله برگرفته از پایاننامه کارشناسیارشد آقای شیرزاد بابایی در گروه روانشناسی بالینی دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علومپزشکی و خدمات بهداشتیدرمانی تهران بود که با همکاری مرکز تحقیقات و دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علومپزشکی ایران و دانشکده پزشکی دانشگاه علومپزشکی تهران انجام شد.
مشارکت نویسندگان
مفهومسازی، روششناسی، نگارش پیشنویس، ویراستاری و نهاییسازی نوشته: شیرزاد بابایی؛ تحقیق و بررسی، منابع، نظارت، مدیریت پروژه: همه نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان هیچگونه تعارض منافعی در این مطالعه و نشر آن وجود ندارد.
References
1.
Starcevic V. Behavioural addictions: A challenge for psychopathology and psychiatric nosology. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry. 2016; 50(8):721-5. [DOI:10.1177/0004867416654009] [PMID]
2.
Joranby L, Pineda KF, Gold MS. Addiction to food and brain reward systems. Sexual Addiction & Compulsivity. 2005; 12(2-3):201-17. [DOI:10.1080/10720160500203765]
3.
Merlo LJ, Klingman C, Malasanos TH, Silverstein JH. Exploration of food addiction in pediatric patients. Journal of Addiction Medicine. 2009; 3(1):26-32. [DOI:10.1097/ADM.0b013e31819638b0] [PMID] [PMCID]
4.
Sadock BJ, Sadock VA. Kaplan and Sadock’s synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry. New York: Lippincott Williams &Wilkins; 2011. https://books.google.com/books?hl=fa&lr=&id=fFi7DR2hmaIC&oi=fnd&pg=PA7&dq=
5.
Amin-Esmaeili M, Rahimi-Movaghar A, Sharifi V, Hajebi A, Radgoodarzi R, Mojtabai R, et al. Epidemiology of illicit drug use disorders in Iran: prevalence, correlates, comorbidity and service utilization results from the Iranian mental health survey. Addiction. 2017; 111(10):1836-47. [PMID] [DOI:10.1111/add.13453]
6.
Gearhardt AN, Roberto CA, Seamans MJ, Corbin WR, Brownell KD. Preliminary validation of the Yale Food Addiction Scale for children. Eating Behaviors. 2013; B14(4):508-12. [DOI:10.1016/j.eatbeh.2013.07.002] [PMID] [PMCID]
7.
Avena NM, Gearhardt AN, Gold MS, Wang GJ, Potenza MN. Tossing the baby out with the bathwater after a brief rinse? The potential downside of dismissing food addiction based on limited data. Nature Reviews Neuroscience. 2012; 13(7):514. [DOI:10.1038/nrn3212-c1] [PMID]
8.
Gearhardt A, White MA, Potenza MN. Binge eating disorder and food addiction. Current Drug Abuse Reviews. 2011; 4(3):201-7. [DOI:10.2174/1874473711104030201] [PMID]
9.
Gearhardt AN, White MA, Masheb RM, Morgan PT, Crosby RD, Grilo CM. An examination of the food addiction construct in obese patients with binge eating disorder. International Journal of Eating Disorders. 2012; 45(5):657-63. [DOI:10.1002/eat.20957] [PMID] [PMCID]
10.
Avena N, Bocarsly M E, Hoebel B G, Gold M S. Overlaps in the nosology of substance abuse and overeating: The translational implications of “food addiction”. Current Drug Abuse Reviews. 2011; 4(3):133-9. [DOI:10.2174/1874473711104030133] [PMID]
11.
Marcus MD, Wildes JE. Obesity: is it a mental disorder? International Journal of Eating Disorders. 2009; 42(8):739-53. [DOI:10.1002/eat.20725] [PMID]
12.
Davis C, Curtis C, Levitan RD, Carter JC, Kaplan AS, Kennedy JL. Evidence that ‘food addiction’is a valid phenotype of obesity. Appetite. 2011; 57(3):711-7. [DOI:10.1016/j.appet.2011.08.017] [PMID]
13.
Holahan CJ, Moos RH, Holahan CK, Cronkite RC, Randall PK. Drinking to cope, emotional distress and alcohol use and abuse: a ten-year model. Journal of Studies on Alcohol. 2001; 62(2):190-8. [DOI:10.15288/jsa.2001.62.190] [PMID]
14.
Nunes EV, Rounsaville BJ. Comorbidity of substance use with depression and other mental disorders: From Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, (DSM-IV) to DSM-V. Addiction. 2006; 101:89-96. [DOI:10.1111/j.1360-0443.2006.01585.x] [PMID]
15.
Thorberg FA, Lyvers M. Negative Mood Regulation (NMR) expectancies, mood, and affect intensity among clients in substance disorder treatment facilities. Addictive Behaviors. 2006; 31(5):811-20. [DOI:10.1016/j.addbeh.2005.06.008] [PMID]
16.
Alavi SS, Maracy MR, Jannatifard F, Eslami M. The effect of psychiatric symptoms on the internet addiction disorder in Isfahan’s University students. Journal of Research in Medical Sciences 2011; 16(6):793-800. [PMCID] [PMID]
17.
Schulte EM, Grilo CM, Gearhardt AN. Shared and unique mechanisms underlying binge eating disorder and addictive disorders. Clinical Psychology Review. 2016; 44:125-39. [DOI:10.1016/j.cpr.2016.02.001] [PMID] [PMCID]
18.
Volkow ND, Koob GF, McLellan AT. Neurobiologic advances from the brain disease model of addiction. New England Journal of Medicine. 2016; 374(4):363-71. [DOI:10.1056/NEJMra1511480] [PMID] [PMCID]
19.
Majuri J, Joutsa J, Johansson J, Voon V, Alakurtti K, Parkkola R, et al. Dopamine and opioid neurotransmission in behavioral addictions: a comparative PET study in pathological gambling and binge eating. Neuropsychopharmacology. 2017; 42(5):1169-77. [DOI:10.1038/npp.2016.265] [PMID] [PMCID]
20.
Becker JB, Koob GF. Sex differences in animal models: Focus on addiction. Pharmacological Reviews. 2016; 68(2):242-63. [DOI:10.1124/pr.115.011163] [PMID] [PMCID]
21.
Hone-Blanchet A, Fecteau S. Overlap of food addiction and substance use disorders definitions: Analysis of animal and human studies. Neuropharmacology. 2014; 85:81-90. [DOI:10.1016/j.neuropharm.2014.05.019] [PMID]
22.
Robbins T, Clark L. Behavioral addictions. Current Opinion in Neurobiology. 2015; 30:66-72. [DOI:10.1016/j.conb.2014.09.005] [PMID]
23.
Berenson AB, Laz TH, Pohlmeier AM, Rahman M, Cunningham KA. Prevalence of food addiction among low-income reproductive-aged women. Journal of Women’s Health. 2015; 24(9):740-4. [DOI:10.1089/jwh.2014.5182] [PMID] [PMCID]
24.
Chou WP, Yen CF, Liu TL. Predicting effects of psychological inflexibility/experiential avoidance and stress coping strategies for internet addiction, significant depression, and suicidality in college students: a prospective study. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2018; 15(4):788. [DOI:10.3390/ijerph15040788] [PMID] [PMCID]
25.
Mitchell KS, Wolf EJ. PTSD, food addiction, and disordered eating in a sample of primarily older veterans: The mediating role of emotion regulation. Psychiatry Research. 2016; 243:23-9. [DOI:10.1016/j.psychres.2016.06.013] [PMID] [PMCID]
26.
Burnay J, Billieux J, Blairy S, Larøi F. Which psychological factors influence Internet addiction? Evidence through an integrative model. Computers in Human Behavior. 2015; 43:28-34. [DOI:10.1016/j.chb.2014.10.039]
27.
Pivarunas B, Conner BT. Impulsivity and emotion dysregulation as predictors of food addiction. Eating behaviors. 2015; 19:9-14. [DOI:10.1016/j.eatbeh.2015.06.007] [PMID]
28.
Farstad S. Examining the short-term longitudinal relationships between emotion regulation and addictive behaviors among community women. [Unpublished PhD. dissertation)]. Calgary: University of Calgary; 2017. [DOI:http://dx.doi.org/10.11575/PRISM/26031]
29.
Verdejo-García A, Bechara A, Recknor EC, Pérez-García M. Negative emotion-driven impulsivity predicts substance dependence problems. Drug & Alcohol Dependence. 2007; 91(2):213-9. [DOI:10.1016/j.drugalcdep.2007.05.025] [PMID]
30.
Whiteside U, Chen E, Neighbors C, Hunter D, Lo T, Larimer M. Difficulties regulating emotions: Do binge eaters have fewer strategies to modulate and tolerate negative affect? Eating Behaviors. 2007; 8(2):162-9. [DOI:10.1016/j.eatbeh.2006.04.001] [PMID]
31.
Amiri S, Naseri Tamrin K. [The role of cognitive emotion regulation strategies, impulsivity and extraversion in the tendency of the internet addiction in the students of Urmia university, in 2014 (Persian)]. Pajouhan Scientific Journal. 2015; 14(1):1-11. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=518999
32.
Eichen DM, Chen EY, Schmitz MF, Arlt J, McCloskey MS. Addiction vulnerability and binge eating in women: Exploring reward sensitivity, affect regulation, impulsivity & weight/shape concerns. Personality and Individual Differences. 2016; 100:16-22. [DOI:10.1016/j.paid.2016.03.084] [PMID] [PMCID]
33.
Griffin KW, Lowe SR, Acevedo BP, Botvin GJ. Affective self-regulation trajectories during secondary school predict substance use among urban minority young adults. Journal of Child & Adolescent Substance Abuse. 2015; 24(4):228-34. [DOI:10.1080/1067828X.2013.812530] [PMID] [PMCID]
34.
Weiss NH, Sullivan TP, Tull MT. Explicating the role of emotion dysregulation in risky behaviors: A review and synthesis of the literature with directions for future research and clinical practice. Current opinion in Psychology. 2015; 3:22-9. [DOI:10.1016/j.copsyc.2015.01.013] [PMID] [PMCID]
35.
Parker JD, Taylor RN, Eastabrook JM, Schell SL, Wood LM. Problem gambling in adolescence: Relationships with internet misuse, gaming abuse and emotional intelligence. Personality and Individual Differences. 2008; 45(2):174-80. [DOI:10.1016/j.paid.2008.03.018]
36.
Spitzer RL, Yanovski S, Wadden T, Wing R, Marcus MD, Stunkard A, et al. Binge eating disorder: its further validation in a multisite study. international Journal of Eating Disorders. 1993; 13(2):137-53. [DOI:10.1002/1098-108X(199303)13:23.0.CO;2-R]
37.
Ross HE, Ivis F. Binge eating and substance use among male and female adolescents. International Journal of Eating Disorders. 1999; 26(3):245-60. [DOI:10.1002/(SICI)1098-108X(199911)26:33.0.CO;2-R]
38.
Johnson PM, Kenny PJ. Dopamine D2 receptors in addiction-like reward dysfunction and compulsive eating in obese rats. Nature Neuroscience. 2010; 13(5):635. [DOI:10.1038/nn.2519] [PMID] [PMCID]
39.
Volkow ND, Wise RA, Baler R. The dopamine motive system: implications for drug and food addiction. Nature Reviews Neuroscience. 2017; 18(12):741. [DOI:10.1038/nrn.2017.130] [PMID]
40.
VanVoorhis CW, Morgan BL. Understanding power and rules of thumb for determining sample sizes. Tutorials in Quantitative Methods for Psychology. 2007; 3(2):43-50. [DOI:10.20982/tqmp.03.2.p043]
41.
Sharifi V, Asadi SM, Mohammadi MR, Amini H, Kaviani H, Semnani Y, et al. Reliability and feasibility of the Persian version of the structured diagnostic interview for DSM-IV (SCID). Advances in Cognitive Science. 2004; 6(1):10-22. http://icssjournal.ir/article-1-26-en.html
42.
Flint AJ, Gearhardt AN, Corbin WR, Brownell KD, Field AE, Rimm EB. Food-addiction scale measurement in 2 cohorts of middle-aged and older women-. The American Journal of Clinical Nutrition. 2014; 99(3):578-86. [DOI:10.3945/ajcn.113.068965] [PMID] [PMCID]
43.
Khanzadeh M, Saeediyan M, Hosseinchari M, Edrissi F. [Factor structure and psychometric properties of difficulties in Emotional Regulation Scale (Persian)]. International Journal of Behavioral Sciences. 2012; 6(1):87-96. http://www.behavsci.ir/article_67768.html
44.
Kraaij V, van EA, Garnefski N, Schroevers MJ, Lo-Fo-Wong D, van EP. Effects of a cognitive behavioral self-help program and a computerized structured writing intervention on depressed mood for HIV-infected people: A pilot randomized controlled trial. Journal of Pastoral Care & Counseling. 2010; 80(2):200-4 [DOI:10.1016/j.pec.2009.08.014] [PMID]
45.
Hollett KB, Harris N. Dimensions of emotion dysregulation associated with problem video gaming. Addiction Research & Theory. 2019; 1-8. [DOI:10.1080/16066359.2019.1579801]
46.
Garland EL, Bell S, Atchley R, Froeliger B. Emotion dysregulation in addiction. Oxford: The Oxford Handbook of Emotion Dysregulation; 2018. [DOI:10.1093/oxfordhb/9780190689285.013.23]
47.
Mo PK, Chan VW, Chan SW, Lau JT. The role of social support on emotion dysregulation and Internet addiction among Chinese adolescents: A structural equation model. Addictive Behaviors. 2018; 82:86-93. [DOI:10.1016/j.addbeh.2018.01.027] [PMID]
48.
Estevez A, Jauregui P, Sanchez-Marcos I, Lopez-Gonzalez H, Griffiths MD. Attachment and emotion regulation in substance addictions and behavioral addictions. Journal of Behavioral Addictions. 2017; 6(4):534-44. [DOI:10.1556/2006.6.2017.086] [PMID] [PMCID]
49.
Hoseiny H, Jadidi M, Nataj LH, Saberi-Zafarghandi MB. [The effect of methadone-maintenance therapy with and without interactive treatment on improving emotion-regulation strategies and resilience among opiate-dependent clients (persian)]. International Journal of High Risk Behaviors & Addiction. 2015(1):e23526. [DOI:10.5812/ijhrba.23526] [PMID] [PMCID]
50.
Tull MT, Weiss NH, Adams CE, Gratz KL. The contribution of emotion regulation difficulties to risky sexual behavior within a sample of patients in residential substance abuse treatment. Addictive Behaviors. 2012; 37(10):1084-92. [DOI:10.1016/j.addbeh.2012.05.001] [PMID] [PMCID]
51.
Contreras-Rodríguez O, Albein-Urios N, Martinez-Gonzalez JM, Menchón JM, Soriano-Mas C, Verdejo-García A. The neural interface between negative emotion regulation and motivation for change in cocaine dependent individuals under treatment. Drug and Alcohol Dependence. 2020; 107854. [DOI:10.1016/j.drugalcdep.2020.107854] [PMID]
52.
García-García I, Morys F, Michaud A, Dagher A. Food Addiction, Skating on Thin Ice: A critical overview of neuroimaging findings. Food Addiction. 2020; 7:20-9. [DOI:10.1007/s40429-020-00293-0]
53.
Murphy CM, MacKillop J. Food addiction and self-regulation. Compulsive Eating Behavior and Food Addiction. 2019; 193-216. [DOI:10.1016/B978-0-12-816207-1.00007-X] [PMID] [PMCID]
54.
Tatsi E, Kamal A, Turvill A, Regina H. Emotion dysregulation and loneliness as predictors of food addiction. Journal of Health and Social Sciences. 2019; 4(1):43-58. [DOI:10.19204/2019/mtnd5]
55.
Wu S, Li X, Meng S, Fung T, Chan AT, Liang G, et al. Fruit and vegetable consumption, cigarette smoke, and leukocyte mitochondrial DNA copy number. American Journal Of Clinical Nutrition. 2019; 109(2):424-32. [DOI:10.1093/ajcn/nqy286] [PMID] [PMCID]
56.
Crossin R, Lawrence AJ, Andrews ZB, Duncan JR. Altered body weight associated with substance abuse: a look beyond food intake. Addiction Research & Theory. 2019; 27(2):76-84. [DOI:10.1080/16066359.2018.1453064]
57.
Naish KR, Balodis IM. Reward processing in food addiction and overeating. Compulsive Eating Behavior and Food Addiction. 2019; 217-49. [DOI:10.1016/B978-0-12-816207-1.00008-1]
58.
Bbosa GS. Neurobiology of Substance of Abuse (Drugs) and Behavioural Addiction in Africa. Addiction in South and East Africa. 2019 ; 193-212. [DOI:10.1007/978-3-030-13593-5_12]
59.
Luisetto M, Almukhtar N, Mashori GR, Ahmadabadi BN, Sahu RK. Addiction and evolutionary process, common aspects in physio-pathologic pathways useful in pharmaco-toxicological approach. Advances in Clinical Toxicology. 2019; 4(1):000149. [DOI:10.23880/act-16000149]
60.
Becker JB, Chartoff E. Sex differences in neural mechanisms mediating reward and addiction. Neuropsychopharmacology. 2019; 44(1):166-83 [DOI:10.1038/s41386-018-0125-6] [PMID] [PMCID]
61.
Burleson JA, Kaminer Y. Self-efficacy as a predictor of treatment outcome in adolescent substance use disorders. Addictive behaviors. 2005; 30(9):1751-64. [DOI:10.1016/j.addbeh.2005.07.006] [PMID]
62.
Gratz KL, Roemer L. Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment. 2004; 26(1):41-54. [DOI:10.1023/B:JOBA.0000007455.08539.94]
63.
Orgeta V. Emotion dysregulation and anxiety in late adulthood. Journal of Anxiety Disorders. 2011; 25(8):1019-23. [DOI:10.1016/j.janxdis.2011.06.010] [PMID]
64.
Kun B, Demetrovics Z. Emotional intelligence and addictions: a systematic review. Substance Use & Misuse. 2010; 45(7-8):1131-60. [DOI:10.3109/10826080903567855] [PMID]
65.
Brechan I, Kvalem IL. Relationship between body dissatisfaction and disordered eating: mediating role of self-esteem and depression. Eating behaviors. 2015; 17:49-58. [DOI:10.1016/j.eatbeh.2014.12.008] [PMID]
66.
Frayn M, Sears CR, von Ranson KM. A sad mood increases attention to unhealthy food images in women with food addiction. Appetite. 2016; 100:55-63. [DOI:10.1016/j.appet.2016.02.008] [PMID]
67.
Albrecht U, Kirschner NE, Grüsser SM. [Diagnostic instruments for behavioural addiction: An overview (German)]. GMS Psycho-Social Medicine. 2007; 4. [PMID]
68.
Kurniasanti KS, Assandi P, Ismail RI, Nasrun MW, Wiguna T. Internet addiction: a new addiction? Medical Journal of Indonesia. 2019; 28(1):82-91. [DOI:10.13181/mji.v28i1.2752]
69.
Nene MJ, Gupta P. Cyberpsycho effect: A Critical study on the impact of internet addiction. InInternet and Technology Addiction: Breakthroughs in Research and Practice 2019 (pp. 488-500). IGI Global. [DOI:10.4018/978-1-5225-8900-6.ch028]
70.
Wong CK, Chen YM, Yen CF. Associations of parental bonding and adolescent internet addiction symptoms with depression and anxiety in parents of adolescents with attention deficit/hyperactivity disorder. Archives of Clinical Psychiatry (São Paulo). 2019; 46(2):40-3. [DOI:10.1590/0101-60830000000190]
71.
Abdolpour G, Shalchi B, Hamzezadeh S, Salehi A. [The mediating role of self-esteem on the relationship between emotional dysregulation and compassion with Internet addiction (persian)]. Shenakht Journal of Psychology & Psychiatry. 2019; 6(3):129-43. [DOI:10.29252/shenakht.6.3.129]
72.
Barrault S, Mathieu S, Brunault P, Varescon I. Does gambling type moderate the links between problem gambling, emotion regulation, anxiety, depression and gambling motives. International Gambling Studies. 2019; 19(1):54-68. [DOI:10.1080/14459795.2018.1501403]
73.
Dochnal RB, Vetró Á, Kiss E, Baji I, Lefkovics E, Bylsma LM, Yaroslavsky I, Rottenberg J, Kovacs M, Kapornai K. Emotion regulation among adolescents with pediatric depression as a function of anxiety comorbidity. Frontiers in psychiatry. 2019; 10:722. [DOI:10.3389/fpsyt.2019.00722] [PMID] [PMCID]
74.
Khantzian EJ. Psychodynamic psychotherapy for the treatment of substance use disorders. Textbook of Addiction Treatment: International Perspectives. 2015; 811-9. [DOI:10.1007/978-88-470-5322-9_38]