دوره 26، شماره 1 - ( بهار 1399 )
جلد 26 شماره 1 صفحات 75-64 |
برگشت به فهرست نسخه ها
مهدیه صالحی1 
، مسعود احمدزاد اصل2 ، روح الله صدیق3 ، وحید راشدی1 ، مصطفی الماسی دوغایی4 ، لیلا کمالزاده5 ، بهنام شریعتی 6
، مسعود احمدزاد اصل2 ، روح الله صدیق3 ، وحید راشدی1 ، مصطفی الماسی دوغایی4 ، لیلا کمالزاده5 ، بهنام شریعتی 6
1- دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان (انستیتو روانپزشکی تهران)، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران.
2- مرکز تحقیقات اعتیاد و رفتارهای پر خطر، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران.
3- مرکز تحقیقات سلامت معنوی، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران.
4- بیمارستان فیروزگر، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران.
5- مرکز تحقیقات سلامت روان، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران.
6- مرکز تحقیقات سلامت روان، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران. ،behnamshariatimd@gmail.com
2- مرکز تحقیقات اعتیاد و رفتارهای پر خطر، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران.
3- مرکز تحقیقات سلامت معنوی، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران.
4- بیمارستان فیروزگر، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران.
5- مرکز تحقیقات سلامت روان، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران.
6- مرکز تحقیقات سلامت روان، دانشگاه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﮑﯽ ایران، تهران، ایران. ،
چکیده: (2852 مشاهده)
اهداف: دمانس بیماری شایعی در سالمندان است که بار مراقبت زیادی به اعضای خانواده تحمیل می‌کند. عوامل زیادی می‌توانند با این بار در ارتباط باشند و یکی از این عوامل سلامت معنوی مراقبین است. این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین سلامت معنوی با بار مراقبت در بین مراقبین غیررسمی سالمندان مبتلا به دمانس طراحی و اجرا شد.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر که از نوع همبستگی است، بر روی 60 نفر از مراقبین سالمند مبتلا به بیماری دمانس مراجعه‌کننده به بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) و کلینیک مغز و شناخت در شهر تهران و در سال 1397 انجام شد. نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری دردسترس و هدفمند انتخاب شدند. دو پرسش‌نامه روا و پایاشده بار مراقبت در بین بیماران دمانس و سلامت معنوی و یک چک‌لیست مشخصات جمعیت‌شناختی جهت بررسی اهداف پژوهش استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی در نرم‌افزار SPSS با سطح خطای نوع اول 0/05 انجام گرفت.
یافته ها: 75 درصد نمونه موردبررسی (مراقبین) زن و مابقی مرد بودند. میانگین سن در کل نمونه 47 سال بود. حدود 16/7 درصد مراقبین دارای بار مراقبت پایین، 35 درصد دارای بار مراقبت متوسط رو به بالا، 25 درصد دارای بار مراقبت متوسط و 23/3 درصد دارای بار مراقبت بالا بودند. 1/7 درصد مراقبین دارای سلامت معنوی پایین، 66/7 درصد دارای سلامت معنوی متوسط و 31/7 درصد نیز دارای سلامت معنوی بالا بودند. بر اساس تحلیل دومتغیره، بین بار مراقبت از بیمار با بُعد مذهبی رابطه منفی و غیر معنادار (0/089=P=0/505 ، r) و با بُعد وجودی رابطه آماری منفی و معناداری (0/298=P=0/023، r) وجود داشت. با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه (با ورود برخی مشخصه‌های جمعیت‌ناختی به عنوان متغیرهای کووریت و دو بعد مذهبی و وجودی سلامت معنی) فقط بُعد وجودی در مدل باقی ماند (0/298=P=0/023، β) که حدود 9 درصد از تغییرات بار مراقبت را تبیین کرد.
نتیجه گیری: سلامت معنوی به عنوان محور و مرکز اصلی سایر ابعاد سلامت نقش مؤثر بر بهبود سلامت کلی مراقبین ایفا می‌کند. بنابراین، سلامت معنوی علاوه بر اینکه یکی از تعیین‌کننده‌های مؤثر بر بار مراقبت است، به عنوان عاملی در تقویت سایر ابعاد سلامت نیز عمل می‌کند. درمجموع مراقبت تجربه‌ای سخت و پرتنش است و اطلاع از مضامین مثبت مثل معنویت به درمانگران کمک می‌کند که راهکارهایی به مراقبین جهت کاهش استرس و بار مراقبت ارائه دهند.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر که از نوع همبستگی است، بر روی 60 نفر از مراقبین سالمند مبتلا به بیماری دمانس مراجعه‌کننده به بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) و کلینیک مغز و شناخت در شهر تهران و در سال 1397 انجام شد. نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری دردسترس و هدفمند انتخاب شدند. دو پرسش‌نامه روا و پایاشده بار مراقبت در بین بیماران دمانس و سلامت معنوی و یک چک‌لیست مشخصات جمعیت‌شناختی جهت بررسی اهداف پژوهش استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی در نرم‌افزار SPSS با سطح خطای نوع اول 0/05 انجام گرفت.
یافته ها: 75 درصد نمونه موردبررسی (مراقبین) زن و مابقی مرد بودند. میانگین سن در کل نمونه 47 سال بود. حدود 16/7 درصد مراقبین دارای بار مراقبت پایین، 35 درصد دارای بار مراقبت متوسط رو به بالا، 25 درصد دارای بار مراقبت متوسط و 23/3 درصد دارای بار مراقبت بالا بودند. 1/7 درصد مراقبین دارای سلامت معنوی پایین، 66/7 درصد دارای سلامت معنوی متوسط و 31/7 درصد نیز دارای سلامت معنوی بالا بودند. بر اساس تحلیل دومتغیره، بین بار مراقبت از بیمار با بُعد مذهبی رابطه منفی و غیر معنادار (0/089=P=0/505 ، r) و با بُعد وجودی رابطه آماری منفی و معناداری (0/298=P=0/023، r) وجود داشت. با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه (با ورود برخی مشخصه‌های جمعیت‌ناختی به عنوان متغیرهای کووریت و دو بعد مذهبی و وجودی سلامت معنی) فقط بُعد وجودی در مدل باقی ماند (0/298=P=0/023، β) که حدود 9 درصد از تغییرات بار مراقبت را تبیین کرد.
نتیجه گیری: سلامت معنوی به عنوان محور و مرکز اصلی سایر ابعاد سلامت نقش مؤثر بر بهبود سلامت کلی مراقبین ایفا می‌کند. بنابراین، سلامت معنوی علاوه بر اینکه یکی از تعیین‌کننده‌های مؤثر بر بار مراقبت است، به عنوان عاملی در تقویت سایر ابعاد سلامت نیز عمل می‌کند. درمجموع مراقبت تجربه‌ای سخت و پرتنش است و اطلاع از مضامین مثبت مثل معنویت به درمانگران کمک می‌کند که راهکارهایی به مراقبین جهت کاهش استرس و بار مراقبت ارائه دهند.
نوع مطالعه: پژوهشي اصيل |
موضوع مقاله:
روانپزشکی و روانشناسی
دریافت: 1398/3/8 | پذیرش: 1398/11/6 | انتشار: 1399/2/10
دریافت: 1398/3/8 | پذیرش: 1398/11/6 | انتشار: 1399/2/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |