دوره 24، شماره 4 - ( زمستان 1397 )                   جلد 24 شماره 4 صفحات 462-458 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghahari S, Khademolreza N. Spouse Abuse in Iran: Where Are We Today?. IJPCP 2019; 24 (4) :458-462
URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-2829-fa.html
قهاری شهربانو، خادم الرضا نوشین. همسرآزاری در ایران: امروز کجا هستیم؟. مجله روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران. 1397; 24 (4) :458-462

URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-2829-fa.html

همسرآزاری در ایران: امروز کجا هستیم؟
شهربانو قهاری1 ، نوشین خادم الرضا 2
1- دکترای روانشناسی بالینی، استادیار روان‌شناسی بالینی، گروه سلامت روان، مرکز تحقیقات روانپزشکی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان (انستیتو روانپزشکی تهران)، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران.
2- روانپزشک، استادیار، گروه روانپزشکی جامعه‌نگر، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان (انستیتو روانپزشکی تهران)، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران. ، Khademolreza.n@iums.ac.ir
واژه‌های کلیدی: همسرآزاری، خشونت خانگی، مداخلات پیشگیرانه، زنان
متن کامل [PDF 763 kb]   (2214 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (4474 مشاهده)
متن کامل:   (1161 مشاهده)
همسرآزاری به‌منزله یکی از انواع خشونت خانگی به‌معنای اعمال هرگونه خشونت از سوی شوهر یا شریک جنسی است [1] که انواع مختلفی دارد، مانند آزار جسمی، عاطفی یا جنسی [2]. پژوهش‌های بین‌المللی نشان داده‌اند خشونت خانگی بسیار شایع است و به ویژه زنان بیشتر از افراد دیگر در معرض اهانت، آسیب، تجاوز یا قتل توسط همسر یا شریک جنسی قرار دارند [3]. در رابطه با خشونت علیه همسر مطالعات زیادی انجام شده است چنان‌چه زمینه‌یابی انجام شده توسط سازمان جهانی بهداشت در ۱۰ کشور جهان شیوع خشونت جسمی نسبت به همسر را از 15 تا 71 درصد در نوسان گزارش کرده است [4]. 
براساس مطالعه قاضی طباطبایی و همکاران (2005) در تهران، شیوع همسر آزاری جسمانی در طول زندگی مشترک، 25 درصد و بروز آن در یک سال گذشته، 11 درصد گزارش شده است [5]. با وجود این، نرخ آن در مناطق و جمعیت‌های مختلف متفاوت است. در مطالعه‌ای در بابل شیوع خشونت همسر نسبت به زن 31 درصد [6]، در جمعیت دانشجویی متأهل شیوع آزار عاطفی 55 درصد [7]، در زنان خانه‌دار تهران خشونت عاطفی و جسمی 82 درصد [8] و در مناطق مختلف ایران همچون ساری 58 درصد گزارش شده است [9]. عوامل متعددی، مانند عوامل زیست‌شناختی، ژنتیکی، روان‌شناختی، اجتماعی، فرهنگی و معنوی در شکل‌گیری همسرآزاری یا جلوگیری از بروز آن نقش دارند [10].
این مشکل بهداشتی و اجتماعی با پیامدهای منفی جسمی و روان‌شناختی زیادی همراه است و به همین دلیل دغدغه بسیاری از کشورهاست. بسیاری از مطالعات ایرانی و غیرایرانی نشان داده‌اند مشکلات جسمانی مانند انواع دردها، مشکلات گوارشی، خونریزی، سقط جنین، آسیب به اندام‌های بدن مانند پارگی پرده گوش، کوری و شکستگی اندام‌ها در قربانیان شایع است. افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه، سندرم روده تحریک‌پذیر، سردرد، فکر خودکشی و حملات پانیک در این قربانیان، پدیده‌ای معمول است [13-11]. وجود این مشکلات می‌طلبد که برنامه مداخله‌ای پیشگیرانه‌ای برای این مشکل مهم بهداشتی طراحی شود. به همین دلیل بسیاری از کشورها به این کار اقدام کرده‌اند و ایران نیز یکی از این کشورهاست [10].
در ایران، طرح همسرآزاری در سال 1389 به‌طور پایلوت زیر نظر وزارت بهداشت در مراکز بهداشتی روستایی و شهری تحت پوشش نظام مراقبت بهداشتی اولیه درشهرستان ساوجبلاغ اجرا شد. با توجه به موفقیت‌آمیز بودن پایلوت، این طرح از سال 1394 در کل مراکز بهداشتی‌درمانی روستایی و شهری تحت پوشش نظام مراقبت بهداشتی اولیه کشور در حال اجراست. مراقبان سلامت شاغل در این مراکز برای غربالگری خشونت آموزش دیدند. این مراقبان پس از شناسایی قربانیان، آن‌ها را به روان‌شناسان مراکز ارجاع می‌دهند و روان‌شناسان به آن‌ها مهارت‌های زندگی را آموزش می‌دهند. هدف، توانمندسازی قربانیان همسرآزاری و پیشگیری از بروز خشونت‌های بعدی است [14 ،10 ،2]. 
اگرچه اجرای این طرح با دستاوردهایی درزمینه پیشگیری همراه بوده است، موانعی نیز سر راه اجرای این طرح وجود دارد؛ مثلاً ممکن است برخی از قربانیان بنا به دلایلی، خشونت را اعلام نکنند. عده‌ای نیز در برنامه‌های آموزشی شرکت نکنند. از همه مهم‌تر مردان مرتکب خشونت نیز ممکن است تمایلی به همکاری در جلسات آموزشی نداشته باشند و بسیاری از رفتارهایی را که خشونت تلقی می‌شود، خشونت ندانند. نبودِ حمایت‌های خانوادگی از قربانیان، مشکلات مالی، بیکاری و داشتن فرزند ممکن است مانع از این شود که زنان قربانی خشونت را افشا کنند.
امروزه در مرحله‌ای هستیم که می‌دانیم شیوع خشونت نسبت به همسر در ایران چقدر است و چه پیامدهای منفی‌ای دارد. برای پیشگیری از آن، برنامه‌هایی را تدارک دیده و جمعیت تحت پوشش نظام مراقبت بهداشتی اولیه را غربال کرده‌ایم‌ و آموزش می‌دهیم. بوالهری و همکاران نیز سند ملی خشونت را نوشته‌اند [14] که راهگشای اجرای طرح در مراکز بهداشتی کشور بوده است اما به نظر می‌رسد فعالیت‌های گسترده‌تری در سطح پیشگیری اولیه از بروز خشونت باید انجام شود و این مهم، مستلزم ارتقای آگاهی جوانان پیش از ازدواج و زنان و مردان متأهل درباره شاخص‌های خشونت نسبت به همسر، توانمندسازی زوج‌ها برای حل اختلاف و تعارض و پیشگیری از خشونت در حوزه خانواده، تدوین قوانین روشن و قابل اجرا برای کنترل مرتکبان و تسهیل خدمات اجتماعی (مانند ساخت سرپناه موقت و ایجاد اشتغال موقت برای قربانیان) و حمایت‌طلبی و جلب مشارکت از سازمان‌های مختلف برای حمایت از قربانیان و پیشگیری از این مشکل در جامعه است [15]. برای رسیدن به اهداف ذکر شده، استفاده از راهبردها و روش‌هایی مانند امکانات صدا‌و‌سیما ، بهره‌گیری از نیروهای داوطلب مردمی و دیگر اقشار جامعه مانند روحانیون در کنار گروه بهداشتی شاغل در مراکز بهداشت و درمان ضروری است.


References
  1. Reiding MJ, Black MC, Ryan GW. Prevalence and risk factors of intimate partner violence in eighteen US states/territories. American Journal of Preventive Medicine. 2008; 34(2):112-8. [DOI:10.1016/j.amepre.2007.10.001] [PMID]
  2. Atef Vahid MK, Ghahari Gh, Zareidoost E, Bolhari J, Karimi kismi E. [The role of demographic and psychological variables in predicting violence in victims of spouse abuse in Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2011; 16(4):403-11.
  3. Ellsberg MC, Heise L. Researching violence against women: A practical guide for researchers and activists. Geneva: World Health Organization; 2005. [PMID]
  4. Garcia Moreno C, Jansen H, Ellsberg M, Heise L, Watts CH. Prevalence of intimate partner violence: Findings from the WHO multi-country study on women’s health and domestic violence. Lancet. 2006; 368(9543):1260-9. [DOI:10.1016/S0140-6736(06)69523-8]
  5. Ghazi Tabatabaei M, Mohseni Tabrizi A, Marjaei H. [Examining the Phenomenon of Violence against Women: Isfahan (Persian)]. Tehran: Office of Social Affairs of the Ministry of Interior Publications; 2005. 
  6. Bakhtiari A, Omidbakhsh N. [Backgrounds and effects of domestic Violence against women referred to Law Medicine Center of Babol, Iran (Persian)]. Journal of Kermanshah University of Medical Sciences. 2004; 7(4):28-35. 
  7. Ghahari S, Atef Vahid MK, Yousefi H. [The prevalence of spouse abuse among the Azad University students in Tonekabon (Persian)]. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 2005; 15(50):83-9.
  8. Ghahari Sh, Bolhari J, Atef Vahid MK, Panaghi L, Ahmadkhaniha H, Yousefi H. [Study of spouse abuse in Tehran (Persian)]. Tehran: Iran University of Medical Sciences; 2006. 
  9. Ghahari S, Mazdarani S, Khalilian A, Zarghami M. [Spouse abuse in Sari-Iran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences. 2008; 2(1):31-5.
  10. Rasulian M, Bolhari J, Nojomi M, Habib S, Mirzaei Khoshalani M. [Theories and interventional models of intimate partner violence: Suggesting an interventional model based on primary health care system in Iran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2015; 21(1):3-16.
  11. Pallitto CC, Garcia Moreno C, Jansen HA, Heise L, Ellsberg M, Watts C. Intimate partner violence, abortion, and unintended pregnancy: Results from the WHO multi-country study on women’s health and domestic violence. International Journal of Gynecology & Obstetrics. 2013; 120(1):3-9. [DOI:10.1016/j.ijgo.2012.07.003] [PMID]
  12. Zakar R, Zakar MZ, Mikolajczyk R, Krämer A. Intimate partner violence and its association with women’s reproductive health in Pakistan. International journal of gynecology & Obstetrics. 2012 Apr 1;117(1):10-4. [DOI:10.1016/j.ijgo.2011.10.032] [PMID]
  13. Ghahari S, Bolhari J, Atef Vahid MK, Ahmadkhaniha H, Panaghi L, Yousefi H. [Prevalence of spouse abuse, and evaluation of mental health status in female victims of spousal violence in Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences. 2009; 3(1):50-6.
  14. Bolhari J, Demari B. [National document about domestic violence prevention (Persian). Tehran: Ministry of Health and Medical Education; 2012.
  15. Rasoulian M, Habib S, Bolhari J, Hakim Shooshtari M, Nojomi M, Abedi S. Risk factors of domestic violence in Iran. Journal of Environmental and Public Health; 2014:352346. [DOI:10.1155/2014/352346] [PMID] [PMCID]
نوع مطالعه: نامه به سردبير | موضوع مقاله: روانپزشکی و روانشناسی
دریافت: 1397/1/15 | پذیرش: 1397/6/4 | انتشار: 1398/12/20
فهرست منابع
1. Reiding MJ, Black MC, Ryan GW. Prevalence and risk factors of intimate partner violence in eighteen US states/territories. American Journal of Preventive Medicine. 2008; 34(2):112-8. [DOI:10.1016/j.amepre.2007.10.001] [PMID] [DOI:10.1016/j.amepre.2007.10.001]
2. Atef Vahid MK, Ghahari Gh, Zareidoost E, Bolhari J, Karimi kismi E. [The role of demographic and psychological variables in predicting violence in victims of spouse abuse in Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2011; 16(4):403-11.
3. Ellsberg MC, Heise L. Researching violence against women: A practical guide for researchers and activists. Geneva: World Health Organization; 2005. [PMID] [PMID]
4. Garcia Moreno C, Jansen H, Ellsberg M, Heise L, Watts CH. Prevalence of intimate partner violence: Findings from the WHO multi-country study on women's health and domestic violence. Lancet. 2006; 368(9543):1260-9. [DOI:10.1016/S0140-6736(06)69523-8] [DOI:10.1016/S0140-6736(06)69523-8]
5. Ghazi Tabatabaei M, Mohseni Tabrizi A, Marjaei H. [Examining the Phenomenon of Violence against Women: Isfahan (Persian)]. Tehran: Office of Social Affairs of the Ministry of Interior Publications; 2005.
6. Bakhtiari A, Omidbakhsh N. [Backgrounds and effects of domestic Violence against women referred to Law Medicine Center of Babol, Iran (Persian)]. Journal of Kermanshah University of Medical Sciences. 2004; 7(4):28-35.
7. Ghahari S, Atef Vahid MK, Yousefi H. [The prevalence of spouse abuse among the Azad University students in Tonekabon (Persian)]. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 2005; 15(50):83-9.
8. Ghahari Sh, Bolhari J, Atef Vahid MK, Panaghi L, Ahmadkhaniha H, Yousefi H. [Study of spouse abuse in Tehran (Persian)]. Tehran: Iran University of Medical Sciences; 2006.
9. Ghahari S, Mazdarani S, Khalilian A, Zarghami M. [Spouse abuse in Sari-Iran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences. 2008; 2(1):31-5.
10. Rasulian M, Bolhari J, Nojomi M, Habib S, Mirzaei Khoshalani M. [Theories and interventional models of intimate partner violence: Suggesting an interventional model based on primary health care system in Iran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2015; 21(1):3-16.
11. Pallitto CC, Garcia Moreno C, Jansen HA, Heise L, Ellsberg M, Watts C. Intimate partner violence, abortion, and unintended pregnancy: Results from the WHO multi-country study on women's health and domestic violence. International Journal of Gynecology & Obstetrics. 2013; 120(1):3-9. [DOI:10.1016/j.ijgo.2012.07.003] [PMID] [DOI:10.1016/j.ijgo.2012.07.003]
12. Zakar R, Zakar MZ, Mikolajczyk R, Krämer A. Intimate partner violence and its association with women's reproductive health in Pakistan. International journal of gynecology & Obstetrics. 2012 Apr 1;117(1):10-4. [DOI:10.1016/j.ijgo.2011.10.032] [PMID] [DOI:10.1016/j.ijgo.2011.10.032]
13. Ghahari S, Bolhari J, Atef Vahid MK, Ahmadkhaniha H, Panaghi L, Yousefi H. [Prevalence of spouse abuse, and evaluation of mental health status in female victims of spousal violence in Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences. 2009; 3(1):50-6.
14. Bolhari J, Demari B. [National document about domestic violence prevention (Persian). Tehran: Ministry of Health and Medical Education; 2012.
15. Rasoulian M, Habib S, Bolhari J, Hakim Shooshtari M, Nojomi M, Abedi S. Risk factors of domestic violence in Iran. Journal of Environmental and Public Health; 2014:352346. [DOI:10.1155/2014/352346] [PMID] [PMCID] [DOI:10.1155/2014/352346]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology

Designed & Developed by : Yektaweb