دوره 23، شماره 2 - ( تابستان 1396 )                   جلد 23 شماره 2 صفحات 243-232 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Soleimani sefat E, Sa’adati H, Azimian S, Amani S, Saleh manijeh H, Leshni L. Psychometric Properties of Persian Version of Young-Rygh Avoidance Inventory. IJPCP 2017; 23 (2) :232-243
URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-2516-fa.html
سلیمانی صفت عرفان، سعادتی هیمن، عظیمیان ثریا، امانی شهین، صالح منیجه هیوا، لشنی لیلا. ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه اجتناب یانگ و ریگ. مجله روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران. 1396; 23 (2) :232-243

URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-2516-fa.html

ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه اجتناب یانگ و ریگ
عرفان سلیمانی صفت1 ، هیمن سعادتی 2، ثریا عظیمیان1 ، شهین امانی3 ، هیوا صالح منیجه1 ، لیلا لشنی1
1- گروه مشاوره، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
2- گروه مشاوره، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ، E-mail: hemnsaadati@gmail.com
3- گروه پیشدبستانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
واژه‌های کلیدی: اعتبار، روایی، تحلیل عوامل، پرسشنامه اجتناب
متن کامل [PDF 2477 kb]   (3570 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (7376 مشاهده)
متن کامل:   (5232 مشاهده)
مقدمه
واژه طرح‌واره از نخستین دهه‌های قرن بیستم به متون روان‌شناسی راه یافت. به نظر می‌رسد بارتلت اولین کسی بود که مفهوم طرح‌واره را در روان‌شناسی و در گستره حافظه مطرح کرد. این مفهوم بعدها در روان‌شناسی جایگاه ویژه‌ای یافت و در نظریات پیاژه مدل‌های بازنمایی ذهنی را به‌خوبی توضیح داد. به طور گسترده در حوزه شناختی، طرح‌واره تاریخچه‌ای غنی و برجسته دارد. طرح‌واره طی رشد شناختی به صورت قالبی در نظر گرفته می‌شود و بر اساس واقعیت یا تجربه شکل می‌گیرد تا به افراد کمک کند تجارب خود را تبیین کنند [1]. طرح‌واره‌ها مفروضه‌ها یا قوانین زیربنایی هستند که طی سال‌ها زندگی فرد تحول یافته و افکار و رفتار انسان را تحت کنترل خود درآورده‌اند [2].
طرح‌واره‌درمانی رویکردی ابتکاری و تلفیقی از درمان شناختی‌رفتاری، نظریه روابط شیء روان‌کاوی، نظریه دل‌بستگی و گشتالت‌درمانی است که یانگ و همکارانش پایه‌گذاری کرده‌اند. در طرح‌واره‌درمانی شش سازه اصلی شامل نیازهای بنیادین، حیطه‌های طرح‌واره، سبک‌های طرح‌واره، کنش‌های طرح‌واره، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، راهبردها و سبک‌های مقابله‌ای است. در بین این شش عامل، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و سبک‌های مقابله‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند [3].
در نظریه طرح‌واره‌درمانی، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه مفهوم کلیدی است [4]. بنابر نظر یانگ یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری مشکلات شخصیتی و اختلالات روانی، طرح‌واره‌های ناسازگار است که در نتیجه تجربه‌های دوران کودکی شکل می‌گیرد. ویژگی‌های این طرح‌واره‌ها عبارتند از: طرح‌واره‌ها الگوها یا درون‌مایه‌هایی عمیق و فراگیر هستند؛ از خاطره‌ها، هیجان‌ها، شناخت‌واره‌ها و احساس‌های بدنی تشکیل شده‌اند؛ در دوران کودکی شکل گرفته‌اند؛ در سیر زندگی تداوم دارند؛ درباره خود و در رابطه با دیگران هستند و به‌شدت ناکارآمد هستند [5]. بررسی‌ها نشان می‌دهد طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در شکل‌گیری و گسترش بسیاری از مشکلات روان‌شناختی همچون اختلالات شخصیت، افسردگی مزمن و اختلالات اضطرابی نقش دارد [6]. 
زمانی که یک طرح‌واره ناسازگار اولیه فعال می‌شود، شخص با یکی از سبک‌های مقابله‌ای ناسازگار مثل تسلیم، جبران و یا اجتناب به آن پاسخ می‌دهد که منجر به ماندگاری بیشتر طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه می‌شود [7]. سازه اجتناب به رهایی از یک عمل یا شخص یا شیء اشاره می‌کند که پریشانی را کاهش می‌دهد، ولی در طولانی‌مدت باعث حفظ اضطراب می‌شود. اجتناب مانع پاسخ‌های مؤثر افراد به محرک‌های هیجانی و جایگزینی راهبردهای مدیریت هیجان می‌شود به همین دلیل راهبردی کارآمد نیست. 
طرح‌واره اجتناب شامل استفاده از رفتارهایی می‌شود که آگاهی از طرح‌واره را کاهش می‌دهد. بنابراین فرد اجازه می‌یابد از دردی که ناشی از محتوای طرح‌واره‌های ناسازگار است فرار کند [8]. اجتناب فرایندی شامل ارزیابی منفی افراطی از احساسات و افکار اختصاصی ناخواسته و نداشتن تمایل به تجربه‌کردن اتفاقات خاص و تلاش‌های عمدی برای کنترل یا فرار از آن‌هاست [9]. 
محققان مختلف انواع راهبردهای اجتناب شناختی ازجمله سرکوب افکار نگران کننده، جانشینی فکر، حواس‌پرتی، اجتناب از موقعیت‌های ناراحت‌کننده و تبدیل تصور به فکر، را گزارش کرده‌اند [10]. در تمامی این راهبردها عامل اصلی، انحراف ذهن از موضوع نگران‌کننده به سوی موضوعات دیگر است؛ موضوعاتی که گاهی اوقات نگران‌کننده‌تر از موضوعات اولیه هستند. انتخاب راهبردهای مقابله‌ای ناسازگار مثل اجتناب به جای حل تعارضات می‌تواند منجر به بروز انواع مشکلات روان‌پزشکی شود. اجتناب به‌ویژه سرکوب افکار، در افسردگی نقش مهمی دارد و افراد مبتلا به افسردگی نسبت به گروه غیربالینی اجتناب بیشتری را گزارش می‌دهند [11]. افرادی که اجتناب بیشتری را تجربه می‌کنند، اضطراب و ناراحتی عاطفی بیشتری نشان می‌دهند [12]. همچنین اجتناب به‌گونه‌ای معنی‌دار با اختلال وحشت‌زدگی [13]، اختلال خوردن، اختلال اضطراب فراگیر [14]، اختلال استرس پس از سانحه [15] و اختلال وسواس کندن مو [16] ارتباط دارد. 
در همین راستا یانگ و ریگ در سال 1994 به منظور سنجش و بررسی راهبردهای مقابله‌ای اجتناب، اقدام به طراحی و ساخت پرسش‌نامه اجتناب کردند [17]. پرسش‌نامه اجتناب یانگ ریگ 40 آیتم دارد که بر اساس مشاهده بالینی اختلالات شخصیت گسترش یافته است. طیف پاسخ‌ها بین 1 (در مورد من کاملاً نادرست) تا 6 (در مورد من کاملاً درست) است. نمره بیشتر به معنای اثرات بیشتر طرح‌واره اجتناب در فرد است. این پرسش‌نامه شامل 14 راهبرد مقابله‌ای اجتنابی است که عبارتند از: فکرنکردن ناخواسته درباره مسائل ناخوشایند، سوء مصرف مواد، انکار ناخوشی، کنترل و منطقی‌بودن افراطی، سرکوب خشم، علائم روانی‌جسمی، گوشه‌گیری و دوری‌گزینی از مردم، انکار خاطرات، اجتناب از طریق خوابیدن/ نبود انرژی، حواس‌پرتی از طریق فعالیت، خودتسکینی (خوردن، خریدکردن و جز آن)، انسداد منفعلانه هیجان‌های ناراحت‌کننده، حواس‌پرتی منفعل: تخیل، خیال‌پردازی، تلویزیون و اجتناب از موقعیت‌های ناراحت کننده.
در تحلیل عاملی پرسش‌نامه اجتناب یانگ و ریگ دو زیرمقیاس اجتناب سوماتیک‌رفتاری و اجتناب عاطفی‌شناختی شناسایی شد [18].  پایایی درونی پرسش‌نامه با آلفای کرونباخ 73/0، مقیاس اجتناب سوماتیک رفتاری 65/0 و مقیاس اجتناب عاطفی‌شناختی 78/0 گزارش شده است. این پرسش‌نامه در نمونه‌های دارای اختلال خوردن، همسانی درونی و اعتبار همزمان قابل قبولی دارد [19]. همچنین روایی و پایایی این پرسش‌نامه در نمونه‌های غیربالینی نیز ارزیابی شد که همسانی درونی قابل قبولی داشت ( آلفای کرونباخ 67/0) [20]. 
در مطالعات متعددی از پرسش‌نامه اجتناب یانگ استفاده و پایایی آن تأیید شده است. در پژوهش میرت [21] و همکاران در زمینه ارتباط بین سبک‌های مقابله‌ای، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و اضطراب اجتماعی، ضریب آلفای زیرمقیاس اجتناب شناختی‌عاطفی 76/0 گزارش شده است. در پژوهش دیگری ضریب آلفای کرونباخ پرسش‌نامه اجتناب یانگ و ریگ در زنان ایرانی با علائم افسردگی 80/0 و در زنان هندی با علائم افسردگی 84/0 گزارش شد. در پژوهش صلواتی با عنوان «طرح‌واره‌های غالب و اثربخشی طرح‌واره‌درمانی در بیماران زن مبتلا به اختلال شخصیت مرزی» ضریب پایایی این پرسش‌نامه از طریق دونیمه‌سازی قابل قبول (79/0) به دست آمد. در مطالعه زرگر و همکاران [22] نیز از این پرسش‌نامه استفاده شد و آلفای کرونباخ 70/0 گزارش شد. 
براساس دیدگاه نظری طرح‌واره‌درمانی در تمامی انسان‌هایی که سلامت روان دارند و افرادی که دارای اختلالات و مشکلات روان‌شناختی هستند، اجتناب به عنوان یک راهبرد مقابله‌ای ناسازگار محسوب می‌شود و تفاوت افراد سالم و ناسالم در شدت استفاده از اجتناب در مقابله با طرح‌واره‌های ناسازگار است. بنابراین ابزارهای ساخته‌شده بر اساس نظریه‌های ارائه‌شده در طرح‌واره‌درمانی هم می‌تواند در گروه‌های بالینی و هم در گروه‌های غیربالینی استفاده شود. البته باید پایایی و روایی و تحلیل عوامل هر ابزار در هر دو گروه بالینی و غیربالینی بررسی شود. 
با جمع‌بندی پیشینه پژوهشی مشاهده می‌شود بیشتر مطالعات انجام‌شده که در زمینه سازه اجتناب از این پرسش‌نامه استفاده کرده‌اند به بررسی ضریب آلفای کرونباخ پرسش‌نامه پرداخته‌اند و مطالعه‌ای به منظور ارزیابی روایی و پایایی پرسش‌نامه اجتناب انجام نشده است. با توجه به رابطه بین اجتناب و برخی اختلالات روانی و تأثیر این اختلالات در کاهش سلامت روان افراد، مطالعه روی این سازه اهمیت دارد. به دلیل نبود پرسش‌نامه با روایی و پایایی مناسب برای سنجش سازه اجتناب در داخل کشور، به ابزاری نیاز است که بتواند مقدار اجتناب را اندازه بگیرد. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسش‌نامه اجتناب یانگ و ریگ و تحلیل عوامل آن انجام شد. سؤال پژوهش حاضر این است که آیا نسخه فارسی پرسش‌نامه اجتناب روایی و پایایی مناسبی دارد؟
روش
مطالعه همبستگی حاضر از نوع مطالعات تحلیل عوامل است. با توجه به اینکه در مطالعه حاضر جامعه هدف، افراد غیربالینی بودند، گروه نمونه شامل 400 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بود که در سال 1394 تا 1395 مشغول به تحصیل بودند. شرکت‌کنندگان به صورت در دسترس انتخاب شدند و با آگاهی از اهداف پژوهش به صورت داوطلبانه در مطالعه شرکت کردند. معیارهای ورود به مطالعه شامل مصرف‌نکردن داروهای روان‌شناختی، نبودن تحت درمان روان‌شناختی و رضایت آگاهانه از اهداف مطالعه بود. شرکت‌کنندگان در صورت تکمیل‌نکردن بیش از ده درصد از پرسش‌نامه از تحلیل آماری حذف می‌شدند.
بر اساس نظر متخصصان برای محاسبه حجم نمونه و ارزیابی روایی و پایایی پرسش‌نامه برای هر آیتم، 5 تا 10 نمونه لازم است. براین اساس حدود 400 نفر نمونه انتخاب شد که به دلیل پاسخ‌های ناقص و مخدوش، 18 پرسش‌نامه از تحلیل آماری حذف شد و درنهایت 382 نمونه باقی ماند. گروه نمونه پرسش‌نامه‌های اجتناب، افسرگی بک (ویرایش دوم)، اضطراب بک، جبران افراطی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی (تعهد و عمل) را تکمیل کردند. داده‌های گمشده با میانگین هر گروه جایگزین شد. 114 نفر مرد (8/29 درصد) و 268 نفر زن (2/70) بودند. میانگین سنی شرکت‌کنندگان 6/24 سال (SD=2/63) بود.
ابزار اندازه‌گیری
پرسش‌نامه اجتناب
پرسش‌نامه اجتناب یانگ و ری 40 آیتم دارد که بر اساس مشاهده بالینی اختلالات شخصیت گسترش یافته است. طیف پاسخ‌ها بین 1 (در مورد من کاملاً نادرست) تا 6 (در مورد من کاملاً درست) است که نمره بیشتر به معنای اثرات بیشتر طرح‌واره اجتناب در فرد است. این پرسش‌نامه شامل 14 راهبرد مقابله‌ای اجتنابی است. در مطالعات مختلف به بررسی روایی محتوایی پرسش‌نامه اجتناب پرداخته شده و از نظر متخصصان قابل قبول بوده و قادر است سازه اجتناب را ارزیابی کند. میزان پایایی درونی این پرسش‌نامه با آلفای کرونباخ و ضریب تصنیف قابل قبول (70/0 تا 79/0) گزارش شده است [22 ،21]. 
پرسش‌نامه افسردگی بک (نسخه دوم)
بک و همکارانش این مقیاس را در سال 1961 معرفی کرده‌اند و در سال 1971 نیز تجدید نظر کردند. این پرسش‌نامه 21 ماده دارد که به صورت صفر (نشانه سلامت) تا 3 (نشانگان حاد و عمیق افسردگی) نمره‌گذاری می‌شود. در ایران همبستگی فرم بازنگری‌شده و فرم اصلی 89/0، آلفای کرونباخ 91/0، ضریب بازآزمایی (به فاصله یک هفته) 81/0 و همبستگی با پرسش‌نامه اضطراب بک 61/0 گزارش شده است [23]. 
پرسش‌نامه اضطراب بک
این پرسش‌نامه شامل 21 گویه (لیکرت چهار گزینه‌ای) است. دامنه نمره‌ها بین 0 تا 63 است. پرسش‌نامه بیشتر بر جنبه‌های فیزیولوژیک اضطراب تأکید دارد. سه ماده آن مربوط به خُلق مضطرب و سه ماده مربوط به هراس است. دیگر پویه‌ها نشانگان تنش حرکتی را می‌سنجند. بک و کلارک (1988) همسانی درونی این مقیاس را 93/0 و پایایی بازآزمایی آن را 75/0 گزارش دادند. در ایران میزان ثبات درونی آن به روش آلفای کرونباخ 92/0 و پایایی آزمون و بازآزمون آن 83/0 و روایی (همبستگی درون‌طبقه‌ای) آن 83/0 گزارش شده است [24].
پرسش‌نامه پذیرش و عمل (نسخه دوم)
 این پرسش‌نامه را بوند و همکارانش در سال 2007 ساخته‌اند. هیز در سال 2000 یک نسخه 10 ماده‌ای از پرسش‌نامه اصلی با طیف پاسخ‌دهی پنج درجه‌ای لیکرت ساخت. این مقیاس سازه‌ای را می‌سنجد که به تنوع، پذیرش، اجتناب تجربی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی اشاره دارد. نمره بیشتر نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری روانی بیشتر است. مشخصات روان‌سنجی این پرسش‌نامه در ایران حاکی از تناسب پایایی و روایی آن است. تحلیل عاملی به روش چرخش واریماکس، دو عامل برای این پرسش‌نامه شناسایی کرد (اجتناب از تجارب هیجانی و کنترل روی زندگی). همبستگی پرسش‌نامه تعهد و پذیرش با پرسش‌نامه افسردگی بک (59/0-)، اضطراب بک (44/0-)، سلامت روانGHQ-28 (62/0-) و مشکل در تنظیم هیجان (59/0-) نشان‌دهنده روایی مناسب این پرسش‌نامه است. در مطالعه انجام‌شده در ایران نیز پایایی پرسش‌نامه به روش آلفای کرونباخ (89/0) و ضریب تصنیف (83/0) مناسب ارزیابی شده است [25]. 
پرسش‌نامه جبران افراطی 
پرسش‌نامه جبران افراطی را یانگ در سال 1995 ساخت تا به عنوان ابزاری برای سنجش جبران طرح‌واره‌های ناکارآمد استفاده شود. این پرسش‌نامه 47 گویه دارد که پاسخ‌های آن به صورت لیکرت شش گزینه‌ای (خیلی کم تا خیلی زیاد) سطح‌بندی شده است. در مطالعات انجام شده در ایران ضریب پایایی این پرسشنامه در نمونه ایرانی از طریق دو‌نیمه‌سازی برابر 73/1 برآورد شده است [26]. همچنین در مطالعه دیگر [27] آلفای کرونباخ این پرسشنامه برابر با 0/82 بود. پایایی پرسش‌نامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی شد و برای بررسی روایی همگرای پرسش‌نامه اجتناب از آزمون آماری همبستگی پیرسون و برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عامی اکتشافی استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 21) تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته‌ها 
مقدار KMO به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی اکتشافی 79/0 بود که نشان‌دهنده کافی‌بودن نمونه برای تحلیل عوامل است. همچنین میزان بارتلت 71/6831 بود که از نظر آماری معنی‌دار است (P<0/001) . نتایج تحلیل عاملی نشان‌ می‌دهد 12 عامل استخراج شده است که از این عوامل 8 عامل قابل تفسیر هستند که 92/54 درصد از کل واریانس را تبیین می‌کند. برای بهبود تفسیرپذیری این عوامل از روش چرخش واریماکس استفاده شد. عوامل استخراج‌شده به شرح زیر است: انزواگزینی، مصرف مواد، انکار ناخشنودی، عقلانیت و کنترل افراطی، مسدودکردن منفعلانه هیجان دردسرساز، علائم روان‌تنی، توجه برگردانی و انکار تجارب درونی. 
تعدادی از سوال‌هایی که ضریب عاملی کمتر از 3/0 داشتند از پرسش‌نامه حذف شدند و چرخش عوامل نشان داد برخی عوامل مخصوصاً عواملی که آیتم‌های مشترک دارند در دیگر عوامل ادغام شدند. عامل فکرنکردن هدفمندانه در مسائل آشفته‌ساز و عامل انکار خاطرات در انکار تجارب درونی، عامل فرونشانی خشم در عامل عقلانیت و کنترل افراطی، عوامل اجتناب از طریق خواب، خودآرام‌بخشی و توجه‌برگردانی منفعلانه در عامل توجه‌برگردانی ادغام شدند. عامل اجتناب از موقعیت آشفته‌ساز که در پرسش‌نامه اصلی تنها یک گویه [27] دارد در هیچ عاملی ادغام نشد و حذف شد. در کل 13 گویه که در هیچ‌یک از عوامل بارگذاری نشدند از تحلیل آماری حذف شد. در جدول شماره 1 بار عاملی هر گویه مشاهده می‌شود. 
برای ارزیابی روایی همگرا و واگرای پرسش‌نامه اجتناب از پرسش‌نامه‌های پذیرش و عمل (AAQ-II)، افسردگی بک (ویرایش دوم)، اضطراب بک و جبران افراطی استفاده شد (جدول شماره 2). همبستگی پرسش‌نامه اجتناب با پرسش‌نامه اضطراب (29/0)، افسردگی (21/0-)، جبران افراطی (43/0) و پذیرش و عمل (30/0-) نشان‌دهنده روایی همگرا و واگرای این پرسش‌نامه است. 
در جدول شماره 3، میزان همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ و نیز میزان پایایی آزمون و بازآزمون پرسش‌نامه و پایایی درونی پرسش‌نامه با آلفای کرونباخ مشاهده می‌شود. همسانی درونی عوامل استخراج‌شده از 69/0 (مسدودکردن منفعلانه هیجانات) تا 83/0 (انکار ناخشنودی) بود و پایایی زمانی آن از 72/0 (مسدودکردن منفعلانه هیجانات) تا 92/0 (عقلانیت و کنترل افراطی) بود. 
بحث 
پس از بررسی تحلیل عوامل پرسش‌نامه اجتناب در مطالعه حاضر هشت عامل استخراج شد. در مطالعه حاضر گروه نمونه شامل دانشجویانی است که از نظر بالینی مکانیزم‌های اجتنابی شدید ندارند، درحالی‌که طبق نظر یانگ، گروه بالینی مکانیزم‌های اجتناب شدیدتر عمل می‌کنند. به منظور بررسی پایایی پرسش‌نامه از دو روش آلفای کرونباخ و آزمون و بازآزمون استفاده شد که نتایج حاکی از انسجام درونی و پایایی زمانی عوامل پرسش‌نامه است. عامل مسدودکردن منفعلانه هیجانات دارای کمترین پایایی درونی و پایایی زمانی بود و عوامل انکار ناخشنودی و عقلانیت و کنترل افراطی به ترتیب دارای بیشترین پایایی درونی و زمانی بودند. این نتایج با نتایج مطالعات سپرَنگر و همکاران (2001)، شیفیلد و همکاران (2009)، و زرگر و همکاران (2011) [22 ،20 ،19] همسو بود. پایایی درونی پرسش‌نامه در چهار مطالعه ذکرشده به ترتیب 78/0، 67/0، 70/0 و 71/0 به دست آمد. بررسی پایایی زمانی پرسش‌نامه از طریق آزمون و بازآزمون انجام شد که نتایج حاکی از پایایی مناسب این پرسش‌نامه بود. 
در مطالعه حاضر برای بررسی روایی ملاکی از همبستگی پرسش‌نامه اجتناب با چهار پرسش‌نامه پذیرش و عمل (AAQ-II)، افسردگی بک (ویرایش دوم)، اضطراب بک و جبران افراطی استفاده شد. نتایج به‌دستآمده از آزمون همبستگی پیرسون برای ارزیابی روایی همگرا و واگر نشان می‌دهد پرسش‌نامه اجتناب با پرسش‌نامه پذیرش و عمل و افسردگی ارتباط منفی دارد و با اضطراب و جبران افراطی ارتباط مثبت دارد. همچنین زمانی که اجتناب از عواطف و افکار زیاد است، میزان انعطاف روان‌شناختی کاهش می‌یابد و به همان میزان اضطراب افزایش می‌یابد و چون فرد می‌خواهد از افکار و عواطف ناخوشایند اجتناب کند به جبران افراطی می‌پردازد تا مقداری از اضطراب خویش را کاهش دهد. در این بین رابطه افسردگی و اجتناب منفی است که نشان می‌دهد انکار و اجتناب بالا از افکار و عواطف ناخوشایند، یکی از مکانیزم‌های دفاعی است که فرد در مقابل افسردگی و تجارب درونی ناراحت‌کننده به کار می‌گیرد تا از ایگو دفاع کند. 
در تبیین این یافته می‌توان به این نکته اشاره کرد که سازه اجتناب همچون اضطراب تا حدودی برای سلامت روان لازم است، اما در صورتی که از مقدار معینی افزایش یابد و در اجتناب از تجارب ناراحت‌کننده درونی زیاده‌روی شود، منجر به افسردگی خواهد شد. در پژوهش حاضر با توجه به اینکه نمونه غیربالینی بررسی شده است، با وجود مقداری اجتناب از تجارب آزاردهنده میزان افسردگی این نمونه غیربالینی نیز کاهش یافته است، اما در صورتی که مطالعه در نمونه بالینی انجام گیرد نتایج متفاوتی به دست می‌آید. این نتایج حاکی از روایی ملاکی مناسب پرسش‌نامه اجتناب است. 
پژوهشی یافت نشد که به بررسی روایی و اعتبار پرسش‌نامه اجتناب یانگ پرداخته باشد و مطالعاتی که از این پرسش‌نامه استفاده کرده‌اند تنها به ارزیابی پایایی درونی پرسش‌نامه با آلفای کرونباخ پرداخته‌اند. در پژوهش حاضر برای یافتن مطالعات همسو از مطالعاتی استفاده شد که به بررسی روایی و اعتبار پرسش‌نامه طرح‌واره‌های ناسازگار پرداخته‌اند. نتایج به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر مبنی بر ارتباط معنی‌دار پرسش‌نامه اجتناب با پرسش‌نامه افسردگی و اضطراب بک است. این یافته با مطالعه دیواندری و همکارن (2009) و فتی و همکاران (2005) همسو است [28 ،27]. همبستگی پرسش‌نامه اجتناب با پرسش‌نامه جبران افراطی یانگ قابل پیش‌بینی بود و قوی‌ترین میزان همبستگی نیز مربوط به همبستگی با پرسش‌نامه جبران افراطی یانگ است. در واقع، از منظر نظری، جبران افراطی یکی از مکانیزم‌های اجتناب است. بنابراین، این ارتباط قابل تبیین است. 
نتیجه‌‌گیری 
نتایج مطالعه حاضر نشان می‌دهد نسخه فارسی پرسش‌نامه اجتناب یانگ روایی و پایایی مناسبی دارد. نتایج تحلیل عاملی تشخیصی نشان می‌دهد هشت عامل از این پرسش‌نامه استخراج شده است که نتایج تحلیل عاملی حاکی از برازش کافی مدل استخراج‌شده است. این پرسش‌نامه دارای روایی ملاکی و پایایی (درونی و زمانی) مناسب است و در جمعیت ایرانی می‌توان از آن برای پژوهش استفاده کرد. البته یافته‌های این مطالعه همچون هر مطالعه دیگر باید در چارچوب محدودیت‌های آن تفسیر شود. جامعه دانشجویی که در این مطالعه بررسی شد به این دلیل که یک نمونه غیربالینی بود قادر نیست نتایج را به گروه بالینی تعمیم دهد. 
یکی از محدودیت‌های این پژوهش استفاده از نمونه آماری غیربالینی بود که منجر به حذف برخی از ابعاد و گویه‌های پرسش‌نامه شد. بنابراین پیشنهاد می‌شود روایی و پایایی این پرسش‌نامه برای سنجش ابعاد اجتناب در نمونه بالینی و دارای اختلالات روانی نیز اجرا شود. همچنین پیشنهاد می‌شود مطالعات آتی به منظور ارزیابی ویژگی‌های روان‌سنجی این پرسش‌نامه در جمعیت بالینی انجام شود. 
سپاسگزاری
محققان بر خود لازم می‌دانند از مسئولان محترم کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم بهزیستی که حامی مالی این مقاله بوده و تمامی شرکت‌کنندگان در این مطالعه قدردانی کنند.بنا به اظهار نویسنده مسئول مقاله تعارض منافع وجود نداشته است.  
 
References
  1. Kahl KG, Winter L, Schweiger U. The third wave of cognitive behavioural therapies. Current Opinion in Psychiatry. 2012; 25(6):522–8. doi: 10.1097/yco.0b013e328358e531
  2. Fusco GM, Freeman A. Borderline personality disorder: A patient's guide to taking control. New York: WW Norton & Company; 2004.
  3. Young JE, Klosko JS, Weishaar ME. Schema therapy: A practitioner's guide. New York: Guilford Press; 2003.
  4. Sempértegui GA, Karreman A, Arntz A, Bekker MHJ. Schema therapy for borderline personality disorder: A comprehensive review of its empirical foundations, effectiveness and implementation possibilities. Clinical Psychology Review. 2013; 33(3):426–47. doi: 10.1016/j.cpr.2012.11.006
  5. De Andrés RD, Aillon N, Bardiot M-C, Bourgeois P, Mertel S, Nerfin F, et al. Impact of the life goals group therapy program for bipolar patients: An open study. Journal of Affective Disorders. 2006; 93(1-3):253–7. doi: 10.1016/j.jad.2006.03.014
  6. Haghighat Manesh E, Baf AM, Reza H, Ghanbari Hashem Abadi BA, Mahram B. [Early maladaptive schemas and schema domains in rapists (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2010; 16(2):145-53.
  7. Moosaviassl SA, Moosavi Sadat Z. [The effectiveness of schema therapy in reduction of early maladaptive schemas on PTSD veterans men (Persian)]. Armaghane Danesh. 2014; 19(1):89-99.
  8. Ottenbreit ND, Dobson KS. Avoidance and depression: The construction of the cognitive–behavioral avoidance scale. Behaviour Research and Therapy. 2004; 42(3):293–313. doi: 10.1016/s0005-7967(03)00140-2
  9. Lawson R, Waller G, Lockwood R. Cognitive content and process in eating-disordered patients with obsessive–compulsive features. Eating Behaviors. 2007; 8(3):305–10. doi: 10.1016/j.eatbeh.2006.11.006
  10. Kashdan TB, Barrios V, Forsyth JP, Steger MF. Experiential avoidance as a generalized psychological vulnerability: Comparisons with coping and emotion regulation strategies. Behaviour Research and Therapy. 2006; 44(9):1301–20. doi: 10.1016/j.brat.2005.10.003
  11. Lavy EH, van den Hout MA. Cognitive avoidance and attentional bias: Causal relationships. Cognitive Therapy and Research. 1994; 18(2):179–91. doi: 10.1007/bf02357223
  12. Feldner M., Zvolensky M., Eifert G., Spira A. Emotional avoidance: An experimental test of individual differences and response suppression using biological challenge. Behaviour Research and Therapy. 2003; 41(4):403–11. doi: 10.1016/s0005-7967(02)00020-7
  13. Kämpfe CK, Gloster AT, Wittchen HU, Helbig-Lang S, Lang T, Gerlach AL, et al. Experiential avoidance and anxiety sensitivity in patients with panic disorder and agoraphobia: Do both constructs measure the same. International Journal of Clinical and Health Psychology. 2012; 12(1):5.
  14. Lee JK, Orsillo SM, Roemer L, Allen LB. Distress and avoidance in generalized anxiety disorder: Exploring the relationships with intolerance of uncertainty and worry. Cognitive Behaviour Therapy. 2009; 39(2):126–36. doi: 10.1080/16506070902966918
  15. Orsillo SM. Acceptance and commitment therapy in the treatment of posttraumatic stress disorder. Behavior Modification. 2005; 29(1):95–129. doi: 10.1177/0145445504270876
  16. Begotka AM, Woods DW, Wetterneck CT. The relationship between experiential avoidance and the severity of trichotillomania in a nonreferred sample. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 2004; 35(1):17–24. doi: 10.1016/j.jbtep.2004.02.001
  17. Young JE. Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Fruitville, Florida: Professional Resource Press; 1994.
  18. Luck A, Waller G, Meyer C, Ussher M, Lacey H. The role of schema processes in the eating disorders. Cognitive Therapy and Research. 2005; 29(6):717–32. doi: 10.1007/s10608-005-9635-8
  19. Spranger SC, Waller G, Bryant-Waugh R. Schema avoidance in bulimic and non-eating-disordered women. International Journal of Eating Disorders. 2001; 29(3):302–6. doi: 10.1002/eat.1022
  20. Sheffield A, Waller G, Emanuelli F, Murray J, Meyer C. Do schema processes mediate links between parenting and eating pathology. European Eating Disorders Review. 2009; 17(4):290–300. doi: 10.1002/erv.922
  21. Mairet K, Boag S, Warburton W. How important is temperament? The relationship between coping styles, early maladaptive schemas and social anxiety. International Journal of Psychology and Psychological Therapy. 2014; 14(2):171-90.
  22. Zargar M, Kakavand AR, Jalali MR, Salavati M. [Comparison of maladaptive early schemas and avoidance behaviors in opioid dependent men and non-dependent men (Persian)]. Journal of Applied Psychology. 2011; 5(1):69-84.
  23. Stefan-Dabson K, Mohammadkhani P, Massah-Choulabi O. [Psychometrics characteristic of Beck Depression Inventory-II in patients with magor depressive disorder (Persian)]. Journal of Rehabilitation. 2007; 8:82-0.
  24. Kaviani H, Mousavi AS. [Psychometric properties of the Persian version of Beck Anxiety Inventory (BAI) (Persian)]. Tehran University Medical Journal. 2008; 66(2):136-40.
  25. Abasi E, Fti L, Molodi R, Zarabi H. [Psychometric properties of Persian version of acceptance and action questionnaire-II (Persian)]. Journal of Psychological Models and Methods. 2013; 3(10):65-80.
  26. Bayrami M, Bakhshipor A, Esmaeili A. The relationship between coping styles and early maladaptive schemas in disconnection-rejection and over vigilance-inhibition in young’s schema model. Journal of Life Science and Biomedicine. 2012; 2(4):178-81.
  27. Noorbala F, Bahram Ehsan H, Alipour A. [Predictive effects of avoidance and overcompensation coping styles on general health (Persian)]. Health Psychology. 2016; 5(17):51-63.
  28. Divandari H, Ahi Gh, Akbari H, Mahdian H. [The young Schema Questionnaire – Short Form (SQ-SF): Investigation psychometric properties and factor structure between students In Islamic Azad University, Kashmar Branch (Persian)]. Pazhouhesh-Nameye Tarbiati. 2009; 5(20):103-133.
  29. Fata L, Birashk B, Atefvahid MK, Dabson KS. Meaning assignment structures/schema, emotional states and cognitive processing of emotional information: comparing two conceptual frameworks. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2005; 11(3):312-26.
نوع مطالعه: پژوهشي اصيل | موضوع مقاله: روانپزشکی و روانشناسی
دریافت: 1395/3/28 | پذیرش: 1395/9/6 | انتشار: 1396/4/10
فهرست منابع
1. Kahl KG, Winter L, Schweiger U. The third wave of cognitive behavioural therapies. Current Opinion in Psychiatry. 2012; 25(6):522–8. doi: 10.1097/yco.0b013e328358e531 [DOI:10.1097/YCO.0b013e328358e531]
2. Fusco GM, Freeman A. Borderline personality disorder: A patient's guide to taking control. New York: WW Norton & Company; 2004.
3. Young JE, Klosko JS, Weishaar ME. Schema therapy: A practitioner's guide. New York: Guilford Press; 2003.
4. Sempértegui GA, Karreman A, Arntz A, Bekker MHJ. Schema therapy for borderline personality disorder: A comprehensive review of its empirical foundations, effectiveness and implementation possibilities. Clinical Psychology Review. 2013; 33(3):426–47. doi: 10.1016/j.cpr.2012.11.006 [DOI:10.1016/j.cpr.2012.11.006]
5. De Andrés RD, Aillon N, Bardiot M-C, Bourgeois P, Mertel S, Nerfin F, et al. Impact of the life goals group therapy program for bipolar patients: An open study. Journal of Affective Disorders. 2006; 93(1-3):253–7. doi: 10.1016/j.jad.2006.03.014 [DOI:10.1016/j.jad.2006.03.014]
6. Haghighat Manesh E, Baf AM, Reza H, Ghanbari Hashem Abadi BA, Mahram B. [Early maladaptive schemas and schema domains in rapists (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2010; 16(2):145-53.
7. Moosaviassl SA, Moosavi Sadat Z. [The effectiveness of schema therapy in reduction of early maladaptive schemas on PTSD veterans men (Persian)]. Armaghane Danesh. 2014; 19(1):89-99.
8. Ottenbreit ND, Dobson KS. Avoidance and depression: The construction of the cognitive–behavioral avoidance scale. Behaviour Research and Therapy. 2004; 42(3):293–313. doi: 10.1016/s0005-7967(03)00140-2 [DOI:10.1016/S0005-7967(03)00140-2]
9. Lawson R, Waller G, Lockwood R. Cognitive content and process in eating-disordered patients with obsessive–compulsive features. Eating Behaviors. 2007; 8(3):305–10. doi: 10.1016/j.eatbeh.2006.11.006 [DOI:10.1016/j.eatbeh.2006.11.006]
10. Kashdan TB, Barrios V, Forsyth JP, Steger MF. Experiential avoidance as a generalized psychological vulnerability: Comparisons with coping and emotion regulation strategies. Behaviour Research and Therapy. 2006; 44(9):1301–20. doi: 10.1016/j.brat.2005.10.003 [DOI:10.1016/j.brat.2005.10.003]
11. Lavy EH, van den Hout MA. Cognitive avoidance and attentional bias: Causal relationships. Cognitive Therapy and Research. 1994; 18(2):179–91. doi: 10.1007/bf02357223 [DOI:10.1007/BF02357223]
12. Feldner M., Zvolensky M., Eifert G., Spira A. Emotional avoidance: An experimental test of individual differences and response suppression using biological challenge. Behaviour Research and Therapy. 2003; 41(4):403–11. doi: 10.1016/s0005-7967(02)00020-7 [DOI:10.1016/S0005-7967(02)00020-7]
13. Kämpfe CK, Gloster AT, Wittchen HU, Helbig-Lang S, Lang T, Gerlach AL, et al. Experiential avoidance and anxiety sensitivity in patients with panic disorder and agoraphobia: Do both constructs measure the same. International Journal of Clinical and Health Psychology. 2012; 12(1):5.
14. Lee JK, Orsillo SM, Roemer L, Allen LB. Distress and avoidance in generalized anxiety disorder: Exploring the relationships with intolerance of uncertainty and worry. Cognitive Behaviour Therapy. 2009; 39(2):126–36. doi: 10.1080/16506070902966918 [DOI:10.1080/16506070902966918]
15. Orsillo SM. Acceptance and commitment therapy in the treatment of posttraumatic stress disorder. Behavior Modification. 2005; 29(1):95–129. doi: 10.1177/0145445504270876 [DOI:10.1177/0145445504270876]
16. Begotka AM, Woods DW, Wetterneck CT. The relationship between experiential avoidance and the severity of trichotillomania in a nonreferred sample. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 2004; 35(1):17–24. doi: 10.1016/j.jbtep.2004.02.001 [DOI:10.1016/j.jbtep.2004.02.001]
17. Young JE. Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Fruitville, Florida: Professional Resource Press; 1994.
18. Luck A, Waller G, Meyer C, Ussher M, Lacey H. The role of schema processes in the eating disorders. Cognitive Therapy and Research. 2005; 29(6):717–32. doi: 10.1007/s10608-005-9635-8 [DOI:10.1007/s10608-005-9635-8]
19. Spranger SC, Waller G, Bryant-Waugh R. Schema avoidance in bulimic and non-eating-disordered women. International Journal of Eating Disorders. 2001; 29(3):302–6. doi: 10.1002/eat.1022 [DOI:10.1002/eat.1022]
20. Sheffield A, Waller G, Emanuelli F, Murray J, Meyer C. Do schema processes mediate links between parenting and eating pathology. European Eating Disorders Review. 2009; 17(4):290–300. doi: 10.1002/erv.922 [DOI:10.1002/erv.922]
21. Mairet K, Boag S, Warburton W. How important is temperament? The relationship between coping styles, early maladaptive schemas and social anxiety. International Journal of Psychology and Psychological Therapy. 2014; 14(2):171-90.
22. Zargar M, Kakavand AR, Jalali MR, Salavati M. [Comparison of maladaptive early schemas and avoidance behaviors in opioid dependent men and non-dependent men (Persian)]. Journal of Applied Psychology. 2011; 5(1):69-84.
23. Stefan-Dabson K, Mohammadkhani P, Massah-Choulabi O. [Psychometrics characteristic of Beck Depression Inventory-II in patients with magor depressive disorder (Persian)]. Journal of Rehabilitation. 2007; 8:82-0.
24. Kaviani H, Mousavi AS. [Psychometric properties of the Persian version of Beck Anxiety Inventory (BAI) (Persian)]. Tehran University Medical Journal. 2008; 66(2):136-40.
25. Abasi E, Fti L, Molodi R, Zarabi H. [Psychometric properties of Persian version of acceptance and action questionnaire-II (Persian)]. Journal of Psychological Models and Methods. 2013; 3(10):65-80.
26. Bayrami M, Bakhshipor A, Esmaeili A. The relationship between coping styles and early maladaptive schemas in disconnection-rejection and over vigilance-inhibition in young's schema model. Journal of Life Science and Biomedicine. 2012; 2(4):178-81.
27. Noorbala F, Bahram Ehsan H, Alipour A. [Predictive effects of avoidance and overcompensation coping styles on general health (Persian)]. Health Psychology. 2016; 5(17):51-63.
28. Divandari H, Ahi Gh, Akbari H, Mahdian H. [The young Schema Questionnaire – Short Form (SQ-SF): Investigation psychometric properties and factor structure between students In Islamic Azad University, Kashmar Branch (Persian)]. Pazhouhesh-Nameye Tarbiati. 2009; 5(20):103-133.
29. Fata L, Birashk B, Atefvahid MK, Dabson KS. Meaning assignment structures/schema, emotional states and cognitive processing of emotional information: comparing two conceptual frameworks. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2005; 11(3):312-26.
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology

Designed & Developed by : Yektaweb