موسوی سید علی محمد، کافی ماسوله سید موسی. رفتارگرایی و شرطی سازی آیا رفتارگرایی به دلیل آنکه چیزی جز شرطیسازی ندارد، باطل است؟ نظر پوپر و اسکینر درباره یادگیری. مجله روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران. 1374; 2 (3) :53-54
URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-1705-fa.html
1- دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره).
2- دانشگاه گیلان
چکیده: (11922 مشاهده)
سرکارل پوپر مدعی است که رفتارگرایی به دلیل این که شرطی سازی را ناشی از تکرار میداند، به گمراهی رفته است از دیدگاه پوپر از راه تکرار، چیزی یاد گرفته نمیشود. از آنجاکه دانشمندان به رفتارگرایی پرداختهاند، این حمله، یکی از مستقیمترین و کم سابقهترین حملهها به رفتارگرایی است. چراکه در آن، ارزش ذهنگرایانه و شناختگرایانه رفتارگرایی مورد هجوم قرار نگرفته است، بلکه با گستاخی تمام، شرطی سازی – یعنی مرکز ثقل رفتارگرایی، امری ساختگی (واهی) تلقی شده است. این نوشتار درستی یا نادرستی ادعای پوپر علیه رفتارگرایی را بررسی میکند. بدین منظور میخواهیم نشاندهیم که ایا شرطی سازی کلاسیک و کنشگر براساس یادگیری از طریق تکرار استوار است و نیز آیا گرفتار سایر مسایلی است که پوپر به مفهوم شرطی سازی نسبت میدهد. اگرچه پوپر به درستی ویژگیهای خاصی را به شرطی سازی کلاسیک نسبت میدهد ولی در ارائه شواهد تجربی مبتنی بر این که چگونه اینش رطی سازی اتفاق میافتد، موفق نبوده است. گذشته از آن، گرچه میپذیریم که بی. اف. اسکینر عقاید خودرا هرگز به صورت کاملا روشن بیان نکرده است، اما شرطی سازی کنشگر مبتنی بر تکرار نیز متاثر از مسایل دیگری که پوپر به شرطی سازی نسبت میدهد، نیست. بنابراین، استدلال پوپر براساس این فرض که هر نوع شرطی سازی، شرطی سازی کلاسیک است و براساس این فرض ویژگیهایی از شرطی سازی کلاسیک را به شرطی سازی کنشگر نسبت میدهد نیز دچار اشکال میشود. به گمان ما گفت و شنودهای نخستین جان واتسون و تکیه مطلق او بر شرطی سازی کلاسیک، احتمالا در این اشتباه پوپر دخیل بوده است.
نوع مطالعه:
پژوهشي اصيل |
موضوع مقاله:
روانپزشکی و روانشناسی دریافت: 1391/9/21 | انتشار: 1374/11/26